Nhandu cerradensis | |
Bertani, 2001 | |
![]() W środowisku | |
![]() Zbliżenie na prosomę | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Podtyp | |
Gromada | |
Rząd | |
Infrarząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
nanduk sawannowy |
Nanduk sawannowy[1] (Nhandu cerradensis) – gatunek pająka z infrarzędu ptaszników i rodziny ptasznikowatych.
Taksonomia i ewolucja
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 2001 roku przez Rogéria Bertaniego na łamach „Arquivos de Zoologia”[2][4]. Jako lokalizację typową wskazano gminę Alto Paraíso de Goiás w brazylijskim stanie Goiás. Według przeprowadzonej przez Bertaniego analizy filogenetycznej zajmuje on pozycję bazalną w obrębie rodzaju Nhandu[2].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Pająk osiągający około 50 mm długości ciała[2].
Karapaks jest czarny, dłuższy niż szerszy, o lekko wyniesionej i sklepionej części głowowej oraz wyraźnie zaznaczonych rowkach głowowych i tułowiowych. Jamka jest krótka i głęboka, u samca nieco wygięta ku przodowi, u samicy mocniej wygięta ku tyłowi. Na owłosienie karapaksu składają się włoski krótkie i cienkie, przy krawędziach sterczące, a u samicy ponadto wmieszane w nie włoski bardzo długie i kręcone. W widoku górnym oczy przednio-środkowe leżą bardziej z tyłu niż przednio-boczne, a tylno-środkowe bardziej z przodu niż tylno-boczne. Szczękoczułki mają po od 10 do 12 zębów na krawędziach bruzd. Sternum i biodra są szarawo ubarwione[2].
Odnóża są czarne z wyraźnymi, wyraźniejszymi u samic niż u samców, białymi obrączkami na udach, rzepkach i wierzchołkach goleni oraz bardzo słabo zaznaczonymi wzdłużnymi paskami. Owłosienie odnóży jest obfite i długie; u samic włoski są dłuższe i kręcone. U samca pierwsza para odnóży ma na goleni apofizę (hak) z dwiema osadzonymi na wspólnej podstawie, prostymi gałęziami, z których tylno-boczna jest pośrodku przewężona, a nadstopie wykrzywione tak, że w pozycji napiętej wchodzi w kontakt z wierzchołkiem wspomnianej gałęzi tylno-bocznej[2].
Opistosoma (odwłok) u obu płci ma włoski drażniące typu I i III[2].
Nogogłaszczki samca mają gruszkowaty bulbus z krótkim, nieco bocznie w odsiebnym odcinku spłaszczonym embolusem, zaopatrzonym w kile przednio-boczne, z których prolateralny górny tworzy odsiebnie krawędź embolusa, retrolateralny jest wydatny i zaostrzony, apikalny jest rozwinięty w części pośrodkowej, a subapikalny dobrze wykształcony, trójkątny i obrzeżony drobnymi ząbkami[2].
Genitalia samicy zawierają krótkie spermateki o częściach nasadowych (szypułkach) węższych od części wierzchołkowych[2].
Ekologia i występowanie
[edytuj | edytuj kod]Gatunek neotropikalny, południowoamerykański, endemiczny dla Brazylii[2][4], podawany ze stanów Amazonas, Bahía i Goiás. Zamieszkuje otwarte, suche tereny trawiaste formacji cerrado[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dominik Szymański i inni, Ptasznikowate (Theraphosidae). Etymologia nazw naukowych i propozycja nazw zwyczajowych, Kraków: Ridero, 14 marca 2025, s. 158–159, ISBN 978-83-8414-021-5 (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Rogério Bertani. Revision, cladistic analysis, and zoogeography of Vitalius, Nhandu, and Proshapalopus; with notes on other theraphosine genera (Araneae, Theraphosidae). „Arquivos de Zoologia”. 36 (3), s. 265-356, 2001. DOI: 10.11606/issn.2176-7793.v36i3p265-356.
- ↑ R. Bertani. Taxonomic revision and cladistic analysis of Lasiodora C. L. Koch, 1850 (Araneae, Theraphosidae) with notes on related genera. „Zootaxa”. 5390 (1), s. 1-116, 2023. DOI: 10.11646/zootaxa.5390.1.1.
- ↑ a b Gen. Nhandu Lucas, 1983. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2025-04-07].