Oczodół (łac. orbita) – jama kostna pomiędzy mózgoczaszką a twarzoczaszką, w której umieszczona jest gałka oczna. Występuje parzyście. Oczodół ma kształt stożka, którego podstawę tworzy wejście do oczodołu. U góry wejście do oczodołu ogranicza brzeg nadoczodołowy kości czołowej, u dołu szczęka i kość jarzmowa, tworząc brzeg podoczodołowy, ponadto budują go kość łzowa, sitowa, klinowa oraz podniebienna[1].
Oczodół ograniczają cztery ściany: górna, dolna, przyśrodkowa i boczna. Ściana górna tworzona jest przez część oczodołową kości czołowej i skrzydło mniejsze kości klinowej, ściana dolna przez powierzchnię oczodołową trzonu szczęki, część powierzchni oczodołowej kości jarzmowej i wyrostek oczodołowy kości podniebiennej, ściana przyśrodkowa przez tylny odcinek wyrostka czołowego szczęki, kość łzową, blaszkę oczodołową kości sitowej i małą część trzonu kości klinowej, a ściana boczna przez powierzchnię oczodołową kości jarzmowej i powierzchnię oczodołową skrzydła większego kości klinowej[1].
W odcinku przednio-bocznym sklepienia oczodołu znajduje się dół gruczołu łzowego. W pobliżu wejścia do oczodołu na ścianie przyśrodkowej leży dół woreczka łzowego, przechodzi on ku dołowi w kanał nosowo-łzowy. W obrębie oczodołu znajduje się kanał nerwu wzrokowego, przez który przechodzi nerw wzrokowy wraz z tętnicą oczną, która oddaje tętnice środkową siatkówki wnikającą do nerwu 1cm – 1,5cm przed gałką oczną. Ponadto w oczodole znaleźć można szczelinę oczodołową górną, przez którą przebiega nerw czołowy, nerw nadoczodołowy, nerw nosowo-rzęskowy, nerw okoruchowy, nerw bloczkowy, nerw odwodzący i żyła oczna górna, a także szczelina oczodołowa dolna, której zawartość stanowią nerw podoczodołowy, nerw jarzmowy, tętnica podoczodołowa, żyła podoczodołowa i żyła oczna dolna[2].
Przyczyny chorób oczodołu[3]:
- u dzieci: zapalenie tkanek oczodołu, torbiel skórzasta i naskórkowa, naczyniak włośniczkowy i limfatyczny oraz rzadko spotykane: nerwiakowłókniak, mięsak komórek prążkowanych, glejak nerwu wzrokowego, białaczka.
- u dorosłych: uraz, oftalmopatia tarczycowa, idiopatyczna choroba zapalna oczodołu, zapalenie i guzy gruczołu łzowego, naczyniak jamisty, żylaki i naczyniak limfatyczny, chłoniak i choroba limfoproliferacyjna, oponiak (nerwu wzrokowego lub skrzydła kości klinowej), przerzuty.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- wał nadoczodołowy (guz nadoczodołowy)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka, Tom I, 2010, s. 413–415, ISBN 978-83-200-4323-5.
- ↑ R.L. Drake, A.W. Vogl, A.W.M. Mitchell, Gray Anatomia. Podręcznik dla studentów. Tom 3, M. Polguj, K.S. Jędrzejewski (red.), Edra Urban & Partner, ISBN 978-83-66548-16-9.
- ↑ R. A. Hitchings, D. J. Spalton, P.A. Hunter (red. wyd. pol. J. Szaflik): Atlas okulistyki klinicznej. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2007, s. 675. ISBN 978-83-60290-70-5.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010. ISBN 978-83-200-4323-5.
