Park Zamajdan-Olszyny

Park Zamajdan-Olszyny
	nr rej. 138 z 30 października 2018
Państwo	Polska
Miejscowość	Majdan
Adres	Majdan 102; 05-462
Powierzchnia	110 ha
Data założenia	II poł XIX wieku
Projektant	Leon Chrzanowski
	Położenie na mapie Warszawy Park Zamajdan-Olszyny
	Położenie na mapie Polski Park Zamajdan-Olszyny
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Park Zamajdan-Olszyny
	52°11′33,9″N 21°15′50,4″E/52,192750 21,264000

Park Zamajdan-Olszyny – XIX-wieczny zespół dworsko – parkowy znajdujący się na terenie gminy Wiązowna koło Warszawy. Dawny majątek Olszyny, należy od lat 60. XX wieku do rodu Roszkowskich herbu Ogończyk.

Historia

Park został założony pod koniec XIX wieku wokół dworu Olszyńskiego przez Leona Chrzanowskiego, polskiego szlachcica. Ma powierzchnię 110 ha. Na terenie majątku Roszkowskich znajduje się staropolski dworek z końca XIX wieku, oficyna, stajnie, powozownie, szklarnie z lat 30. oraz budynki gospodarcze, ponadto w północnej części majątku znajduje się sad z przedwojennym drzewostanem. Na terenie parku znajdują się także trzy jeziora.

Historia hrabiego Chrzanowskiego

Leon Chrzanowski założył park z myślą o swojej chorej na malarię córce Halinie. Początkowo Chrzanowski zakupił lasy, które miały pomóc w kuracji córki. Kuracja pomogła a szlachcic wybudował pensjonat-ośrodek sanatoryjno-wypoczynkowy dla środowisk twórczych Warszawy (obecne Zagórze).

Pierwszym dyrektorem ośrodka w Zagórzu była Karolina Szaniawska – matka dramaturga Jerzego Szaniawskiego, a następnym Emilia Jackowska, siostrzenica Bolesława Prusa. W 1939 roku Koło Przyjaciół Instytutu Higieny Psychicznej kierowane przez prof. Kazimierza Dąbrowskiego kupiło w sąsiedztwie teren pod sanatorium dla dzieci znerwicowanych. Po wojnie rozwiązano Towarzystwo i przeznaczono Zagórze na ośrodek leczenia choroby Heine-Medine'a.

Lata wojenne

W pierwszych miesiącach wojennych generał Stefan Grot-Rowecki razem z generałem Michałem Karaszewiczem-Tokarzewskim w gmachu dworku tworzyli podstawy Polskiego Państwa Podziemnego, z własną armią. Gościny im udzieliła ówczesna właścicielka hrabina Kazimiera Chrzanowska wraz z córką Haliną – osobą wielce zasłużoną w konspiracji.

Z inicjatywy Zofii Kossak, bywającej w Olszynach powstała tu idea powołania Rady Pomocy Żydom "Żegota", organizacji działającej w ramach Polskiego Państwa Podziemnego, w okupowanej przez Niemców Polsce.

Majątek w Olszynach był także miejscem schronienia emisariuszy londyńskiej Delegatury Rządu na Kraj oraz Żydów – uciekinierów z falenickiego getta.

Lata powojenne

Majątek Zamajdan-Olszyny w latach 60. został zakupiony przez prof. Ireneusza Roszkowskiego. Od tamtej pory Park Zamajdan-Olszyny należy do rodziny Roszkowskich.

Pomniki przyrody

Na terenie parku w Olszynach znajduje się kilka pomników przyrody:

Jesion wyniosły – obok budynku mieszkalnego Majdan 101 (dworu Olszyńskiego spadkobierców profesorostwa Roszkowskich)
Magnolia wirginijska – obok budynku dawnej stajni
Trzy dęby szypułkowe nr rej. woj. 467/1977 r. na działce leśnej spadkobierców profesorostwa Roszkowskich, na południe od budynków dworu
Aleja zabytkowa nr rej. woj. 356/1976 r. (Al. gen. Grota Roweckiego), o długości około 300m, chroniona jako pomnik przyrody, która biegnie prosto do dworu „Olszyny”; po obu stronach alei rośnie: 60 dębów szypułkowych, 51 lip drobnolistnych, 10 jesionów wyniosłych, 13 klonów jaworów, 44 graby pospolite, 3 grusze polne, 1 jarząb pospolity, 1 dąb czerwony.

Zobacz też

Mazowiecki Park Krajobrazowy

Przypisy

Bibliografia

Krzysztof Oktabiński „Wiązowna 1597-1997. kartki z dziejów” , Michał Troszyński „Wspomnienie” w : „Ginekologia Polska” nr 3/2009