 Pomnik Katyński i jego otoczenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Miejsce |
ul. Podwale w rejonie placu Zamkowego (do 2012 roku róg ul. Senatorskiej i placu Zamkowego) |
| Projektant | |
| Fundator | |
| Data odsłonięcia |
6 maja 1998 (pierwotna lokalizacja), |
| Ważniejsze przebudowy |
2012 (przeniesienie w nowe miejsce) |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′50,37″N 21°00′45,90″E/52,247325 21,012750
| |
Pomnik Katyński w Warszawie (niekiedy również Kamień Katyński[1]) – pomnik upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej zaprojektowany przez artystę rzeźbiarza Andrzeja Renesa, położony w Warszawie przy ul. Podwale w rejonie placu Zamkowego (do 2012 roku na rogu ul. Senatorskiej i placu Zamkowego), odsłonięty w pierwotnej lokalizacji 6 maja 1998 roku[2], a w nowej lokalizacji 13 kwietnia 2012 roku[1].
Forma pomnika
[edytuj | edytuj kod]Pomnik ma formę kamienia pamiątkowego z metalową tablicą z napisem KATYŃ oraz inskrypcją:
Pamięci Oficerów Wojska Polskiego zamordowanych przez komunistyczny totalitaryzm sowiecki na całym obszarze Imperium Zła po 17 września 1939 roku[3].
Metalową tablicę umocowano na głazie narzutowym przekazanym przez przyjaciół płk. Ryszarda Kuklińskiego: Leona i Romana Barszczów[4].
Historia i uroczystości
[edytuj | edytuj kod]Pomnik powstał z inicjatywy płk. Ryszarda Kuklińskiego oraz dziennikarzy polonijnych Krystyny Skoczylas, Andrzeja Czumy, Józefa Szaniawskiego i Marka Kulisiewicza. 15 sierpnia 1997 roku przeprowadzili oni w Związku Klubów Polskich w Chicago aukcję fotografii płk. Kuklińskiego, zbierając środki na budowę pomnika katyńskiego w Warszawie[2]. W budowie pomnika uczestniczyli bracia Arkadiusz, Sławomir i Stefan Melak[4]. W czasie uroczystości odsłonięcia, która odbyła się 6 maja 1998 roku, okolicznościowe przemówienie wygłosił płk Ryszard Kukliński[2]. Ministerstwo Obrony Narodowej nie wydelegowało na uroczystość odsłonięcia asysty wojskowej i w ceremonii uczestniczyła kompania reprezentacyjna i orkiestra Szkoły Głównej Służby Pożarniczej[4].
W 2010 roku, po katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku, pomnik stał się jednym z miejsc na terenie stolicy, gdzie zaczęto upamiętniać ofiary katastrofy[5].
W 2011 roku skwer, na którym stał pomnik, został odzyskany przez prywatnych właścicieli, a nabywca tego terenu wyraził oczekiwanie, że pomnik zostanie usunięty do dnia 28 lutego 2012 roku[3]. Pojawiły się różne koncepcje nowej lokalizacji pomnika[3], a decyzja o jego przeniesieniu wywołała kontrowersje[5].
Ostatecznie postanowiono przenieść pomnik na przeciwną stronę ul. Podwale, w pobliżu dawnego miejsca w rejonie placu Zamkowego[1]. Uroczystość ponownego odsłonięcia odbyła się 13 kwietnia 2012 roku; w ceremonii wzięła udział asysta wojskowa[6]. Odsłonięcia pomnika dokonali prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, Andrzej Melak, przewodniczący Komitetu Katyńskiego, i Józef Szaniawski, a ceremonii poświęcenia dokonał metropolita warszawski ks. kardynał Kazimierz Nycz[6].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Muzeum Katyńskie w Warszawie
- Dolinka Katyńska w Warszawie
- Sanktuarium „Poległym i Pomordowanym na Wschodzie” w kościele św. Karola Boromeusza na Powązkach
- Kaplica Katyńska w Warszawie
- Pomnik katyński przed kościołem na Kamionku
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Warszawa: odsłonięto Kamień Katyński wprost.pl, 13 kwietnia 2012 [dostęp 2012-04-14]
- ↑ a b c Przemówienie pułkownika Ryszarda Kuklińskiego na odsłonięcie pomnika katyńskiego wygłoszone na Placu Zamkowym w Warszawie 6 maja 1998, [w:] „Zeszyty Katyńskie” (nr 9). Warszawa 1998, str. 148–149. ISBN 83-905877-3-4
- ↑ a b c Spór o Pomnik Katyński. Jaki będzie jego los? wpolityce.pl, 8 stycznia 2012 [dostęp 2012-02-24]
- ↑ a b c Andrzej Melak: Powrót pamięci o Katyniu naszdziennik.pl, 13 kwietnia 2012 [dostęp 2012-04-14]
- ↑ a b Pomnik katyński zniknie ze Starówki? naszdziennik.pl, 20 grudnia 2011 [dostęp 2012-02-24]
- ↑ a b Odsłonięcie Kamienia Katyńskiego. stefczyk.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-17)]. stefczyk.info, 13 kwietnia [dostęp 2012-04-14]
