Proces berliński (niem. Berliner Polenprozess) – proces sądowy władz pruskich przeciwko 254 uczestnikom konspiracji polskiej na terenie zaboru pruskiego zrzeszonych w Centralizacji Poznańskiej i Związku Plebejuszy oskarżanych o przygotowanie powstania wielkopolskiego w 1846.
Na ławie oskarżonych znaleźli się m.in. Ludwik Mierosławski[1], Karol Libelt, Maciej Palacz, Władysław Niegolewski, Florian Ceynowa, Leon Kapliński. Przebieg procesu wzmógł sympatie europejskiej opinii publicznej dla narodu polskiego.
Wyrokiem z 2 grudnia 1847 spomiędzy 254 oskarżonych skazano 58 osób[2]. Skazano:
- na śmierć: 8 osób.
- na dożywotnią fortecę: 7 osób
- na 25 lat fortecy: 7 osób
- na 20 lat: 8 osób
- na 8 lat: 26 osób
- na 6 lat: 1 osoba
- na 2 lata: 1 osoba
Na śmierć skazani byli: Mierosławski, Kosiński, Stanisław Sadowski, Elżanowski, ks. Łobodzki, Cejnowa, J. Putkamer-Kleszczyński, Kurowski[2].
Wybuch rewolucji 1848 w Berlinie zmusił króla pruskiego, Fryderyka Wilhelma IV, do ogłoszenia amnestii skazanych Polaków.
Proces opisał w swoich wydanych w 1891 roku Pamiętnikach Aleksander Guttry[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ berliński proces, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-08-15] .
- ↑ a b Kazimierz Rakowski , Powstanie poznańskie w 1848 roku..., Lwów 1900, s. 67 .
- ↑ Aleksander Guttry: Pamiętniki ś. p. Aleksandra Guttry z lat 1845, 46, 47. Poznań: L. Rzepecki, 1891. [dostęp 2022-08-15]. (pol.).