Przepuklina rozworu przełykowego (łac. hernia hiatus esophagi) – schorzenie przewodu pokarmowego polegające na przemieszczeniu się części żołądka z jamy brzusznej do klatki piersiowej poprzez rozwór przełykowy przepony.

W warunkach prawidłowych przełyk w okolicy swojego dolnego zwieracza przechodzi przez przeponę oddzielającą zawartość klatki piersiowej od jamy brzusznej poprzez strukturę anatomiczną zwaną rozworem przełykowym. W pewnych sytuacjach – którym sprzyjają, między innymi, otyłość i wzmożone ciśnienie śródbrzuszne – może dochodzić do przemieszczania się części żołądka do klatki piersiowej.

Niewielka przepuklina może nie dawać objawów, inne powodują bóle w nadbrzuszu i dołku podsercowym, zgagę (refluks żołądkowo-przełykowy), uczucie odbijania i cofania się treści żołądkowej do przełyku, szczególnie po obfitych posiłkach i w sytuacjach powodujących wzrost ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej. Charakterystyczne jest, że dolegliwości nasilają się w pozycji leżącej.

Do nietypowych objawów można zaliczyć chrypkę, szczególnie rano w efekcie drażnienia strun głosowych przez zarzucaną treść żołądkową. W skrajnych przypadkach może wystąpić suchy lub świszczący kaszel, przypominający objawy astmatyczne, wskutek zarzucania treści żołądkowej do drzewa oskrzelowego; czasem może dojść do podrażnienia nerwu błędnego i w efekcie skurczu oskrzeli. Występować również może duszność lub kołatanie serca.

• przepuklina okołoprzełykowa
• przepuklina wślizgowa

• zdjęcie rentgenowskie przewodu pokarmowego z użyciem środka kontrastującego, w pozycji Trendelenburga
• panendoskopia

W zaawansowanych przypadkach leczenie operacyjne:

• fundoplikacja Nissena
• fundoplikacja Hilla
• plastyka wpustu metodą Belseya (Mark IV)^[1][2]

W innych przypadkach leczenie zachowawcze:

• leki zwalczające refluks żołądkowo-przełykowy
  • inhibitory pompy protonowej
  • antagonisty receptora H₂
• leki prokinetyczne
• redukcja masy ciała
• zapobieganie wzrostowi ciśnienia śródbrzusznego

• przepuklina przeponowa
• wrodzona przepuklina przeponowa

• Jacek Szmidt, Jarosław Kużdżał: Podstawy chirurgii. T II. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2010, s. 690-693. ISBN 978-83-7430-270-8.