Korzeniarowate

Rhizophora racemosa
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	korzeniarowate
Nazwa systematyczna
Rhizophoraceae Persoon Syn. Pl. 2: 2. Nov 1806[3]
Typ nomenklatoryczny
Rhizophora L. (1753)[3]
Zasięg
Multimedia w Wikimedia Commons

Korzeniarowate^[4], srożypłatowate^[5] (Rhizophoraceae Pers.) – rodzina roślin okrytonasiennych z rzędu malpigiowców. Skupia około 150 gatunków z kilkunastu rodzajów spotykanych na wszystkich kontynentach w strefie tropikalnej^[2]. Ślady kopalne wskazują na ich dawne występowanie także w Europie. Rośliny te rosną zarówno wzdłuż wybrzeży morskich, jak i w głębi lądu, przy czym do najbardziej znanych należą te tworzące lasy namorzynowe (rodzaje: korzeniara Rhizophora, Bruguiera, Ceriops i Kandelia)^[4]. Rośliny te wykorzystywane są wyrobu węgla drzewnego, drewno niektórych gatunków ma znaczenie komercyjne, często wykorzystywane jest też w wiwariach. Największą rolę rośliny te odgrywają jednak w ochronie brzegów morskich^[6].

Pokrój

Zimozielone rośliny krzewiaste i drzewa, często z korzeniami powietrznymi i zgrubiałymi węzłami^[6].

Liście

Okazałe, skórzaste i naprzeciwległe, rzadziej okółkowe, często skupione na końcach pędów. Całobrzegie lub w różnym stopniu piłkowate (czasem tylko w górnej części liścia)^[6].

Kwiaty

Obupłciowe i promieniste, często z hypancjum – dno kwiatowe talerzykowate lub wydłużone obejmuje dolną, wpół dolną, czasem górną zalążnię. Powstaje ona z dwóch do pięciu, rzadko z 20 owocolistków. Szyjka słupka jest pojedyncza, rzadko są trzy^[6]. W każdej przegrodzie znajdują się zwykle po dwa centralnie ułożone zalążki. Pręciki wyrastają w jednym okółku (nawet jeśli ich liczba jest zwielokrotniona), zwykle pojedynczo lub w kępkach otoczone są przez zwijające się lub podzielone płatki korony. Okazałe działki kielicha (od 3 do 16) są mięsiste i pozostają na owocu^[4][6].

Owoce

Zwykle jagody^[4][2], rzadziej skórzaste i niepękające torebki albo pestkowce. Zawierają od jednego do wielu nasion^[6]. U czterech rodzajów występuje żyworodność – zarodek rozwija się i kiełkuje wewnątrz owocu wiszącego jeszcze na roślinie matecznej^[4].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzina siostrzana dla krasnodrzewowatych (Erythroxylaceae) w obrębie obszernego rzędu malpigiowców (Malpighiales) należącego do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych^[2].

Wykaz rodzajów^[7][8]

• Anopyxis (Pierre) Engl.
• Blepharistemma Wall. ex Benth.
• Bruguiera Savigny
• Carallia Roxb.
• Cassipourea Aubl.
• Ceriops Arn.
• Comiphyton Floret
• Crossostylis J. R. Forst. & G. Forst.
• Dactylopetalum Benth.
• Gynotroches Blume
• Kandelia (DC.) Wight & Arn.
• Macarisia Thouars
• Paradrypetes Kuhlm.
• Pellacalyx Korth.
• Rhizophora L. – korzeniara
• Sterigmapetalum Kuhlm.

Gatunki drzewiaste mają drewno ciężkie i twarde, chętnie wykorzystywane na opał lub w budownictwie. Ze względu na wyjątkowo dużą zawartość garbników (w korze nawet do 45%) rośliny te używane są także w garbarstwie. Kiełkujące siewki roślin z rodzaju Bruguiera są spożywane na Półwyspie Malajskim^[4].