Romualdas Marcinkus

Data i miejsce urodzenia	22 lipca 1907 Jurbarkas
Data i miejsce śmierci	29 marca 1944 las k. Pruśc, III Rzesza
Pozycja	pomocnik
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole 1927–1935 LFLS Kowno ? (?) 1936 Kovas Kowno ? (?) 1937–1938 LFLS Kowno ? (?)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1927–1938  Litwa 41 (2)
Kariera trenerska
Lata Drużyna 1932 Litwa 1935–1936 Litwa 1938 Litwa
↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Romualdas Marcinkus (ur. 9 lipca^?/22 lipca 1907 w Jurbarkas, w guberni kowieńskiej, Imperium Rosyjskie, zginął 29 marca 1944 w lesie obok Pruśc, Gdańsk-Prusy Zachodnie, III Rzesza) – litewski pilot wojskowy, piłkarz, grający na pozycji pomocnika, trener piłkarski.

W 1927 roku rozpoczął karierę piłkarską w klubie LFLS Kowno. W 1936 występował w Kovas Kowno. Potem powrócił do LFLS Kowno, gdzie zakończył karierę w roku 1938.

W latach 1927–1938 bronił barw reprezentację Litwy^[1]. 30 razy był na boisku kapitanem drużyny.

Będąc piłkarzem narodowej drużyny prowadził reprezentację Litwy w latach 1932, 1935–1936 i 1938.

W 1926 Romualdas Marcinkus został kursantem Narodowej Akademii Oficerskiej, którą ukończył trzy lata później i został awansowany na podporucznika Wojsk Lądowych. W 1932 roku rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkole Lotnictwa. Po zakończeniu szkoły został mianowany na stanowisko drugiego pilota. Dwa lata później, pilot wziął udział w transeuropejskim przelocie, podczas którego litewscy piloci odwiedzili 12 stolic europejskich.

Po okupacji Litwy przez wojska radzieckie w 1940 roku wyemigrował do Francji, gdzie kontynuował karierę jako pilot wojskowy. Po upadku Francji pilot na małej łodzi przeniósł się na Maltę, a później dołączył do Royal Air Force w Wielkiej Brytanii, w składzie których był jedynym Litwinem^[2]. Wiadomo jest, że przy przechwytywaniu niemieckich bombowców nocnych zestrzelił co najmniej jeden samolot Luftwaffe. 12 lutego 1942 przy ataku brytyjskiego lotnictwa na niemiecki pancernik "Scharnhorst" litewski pilot został zestrzelony i wzięty do niewoli. Będąc w obozie jenieckim Stalag Luft III, Romualdas Marcinkus został aktywnym członkiem tajnej organizacji, która w nocy z 24 na 25 marca 1944 dokonała ucieczki z obozu. Kilka dni po ucieczce litewski pilot został pojmany i razem 49 innymi członkami ucieczki został rozstrzelany z osobistego rozkazu Hitlera^[3].

Masowa ucieczka jeńców wojennych, w których brał udział Marcinkus, była podstawą fabuły amerykańskiego filmu "Wielka ucieczka" z 1963 roku.

Łotwa

• mistrz Baltic Cup: 1930, 1935

• Krzyż Kawalerski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina^[4]
• Gwiazda za Wojnę 1939–1945^[4]
• Gwiazda Lotniczych Załóg w Europie^[4]
• Medal Wojny 1939–1945^[4]
• Mentioned in Despatches^[4]
• Krzyż Kawalerski Order Korony Włoch^[4]

• Romualdas Marcinkus w bazie National Football Teams (ang.)
• Profil na Eu-football (ang.)
• Profil na Worldfootball (ang.)