Samantha Cristoforetti

Samantha Cristoforetti (2013)
Data i miejsce urodzenia	26 kwietnia 1977 Mediolan
Narodowość	włoska
Status	aktywna
Funkcja	Dowódca MSK[1], specjalista misji
Łączny czas misji kosmicznych	370 dni, 5 godzin, 45 minut
Liczba spacerów kosmicznych	1
Czas spacerów kosmicznych	7 g. 5 m.
Misje	Sojuz TMA-15M, Ekspedycja 67/68
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Samantha Cristoforetti (ur. 26 kwietnia 1977 w Mediolanie) – włoska astronautka, emerytowana pilot, żołnierz Włoskich Sił Powietrznych, kapitan, inżynier. Ustanowiła kobiecy rekord najdłuższego pojedynczego pobytu w kosmosie (199 dni i 16 godzin) oraz rekord najdłuższego pojedynczego pobytu w kosmosie astronauty z Europejskiej Agencji Kosmicznej^[2][3][4]. Pierwsza Włoszka, która poleciała w kosmos. Pierwsza osoba, która zaparzyła kawę w kosmosie^[5].

Urodzona w Mediolanie Cristoforetti dzieciństwo spędziła w Malè, w Val di Sole, w prowincji Trydent. W wieku 18 lat wzięła udział w amerykańskim programie wymiany zagranicznej z organizacją AFS, uczestnicząc w U.S. Space Camp^[6]. Studiowała w Bolzano i Trydencie, ukończyła studia na Uniwersytecie Technicznym w Monachium z dyplomem z inżynierii mechanicznej. Studiowała także na École Supérieure d’Aéronautique w Tuluzie oraz na Rosyjskim Chemiczno-Technologicznym Uniwersytecie im. D.I. Mendelejewa w Moskwie. Ukończyła także Uniwersytet w Neapolu na kierunku lotniczym^[7], studiowała na Accademia Aeronautica(inne języki) w Pozzuoli, stając się jedną z pierwszych kobiet – pilotów myśliwskich i poruczników Włoskich Sił Powietrznych. Jest drugim absolwentem Space Camp, który poleciał w przestrzeń kosmiczną^[6].

W ramach treningu ukończyła także wspólne szkolenie europejskie NATO dla pilotów myśliwskich. Ma nalot ponad 500 godzin na sześciu typach samolotów wojskowych: SF-260, T-37, T-38, MB-339A, MB-339CD i AMX. Ma stopień wojskowy kapitana lotnictwa^[8].

Włoszka jest poliglotką, mówi po włosku, angielsku, niemiecku, francusku, rosyjsku i chińsku^[8][9].

Po 19 latach odeszła ze służby wojskowej nabywając emeryturę^[10].

3 lipca 2012 roku Europejska Agencja Kosmiczna ogłosiła, że Cristoforetti weźmie udział w długotrwałej misji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej w 2014 roku^[11]. 23 listopada 2014 roku Sojuz TMA-15M wystartował z kosmodromu Bajkonur, dokując do MSK w sześć godzin później^[12]. Cristoforetti i jej towarzysze wrócili na Ziemię 11 czerwca 2015.

Misja Cristoforetti nosiła nazwę Futura. W czasie pobytu na stacji przeprowadziła liczne eksperymenty naukowe, w tym pięć projektów związanych z fizjologią człowieka w warunkach nieważkości. Była operatorem w trakcie odcumowywania statku ATV-5. W lutym 2015 roku rozpoczęła program „Mission X: Train Like an Astronaut”, który polegał na zapoznaniu tysięcy dzieci w wieku od 8 do 12 lat z wielu krajów z pracą kosmonauty oraz zdrowym trybem życia i odżywiania^[13]. Badała także przydatność alg z rodzaju Spirulina przy pozyskiwaniu żywności w drodze fotosyntezy w środowisku o sztucznie odnawianej atmosferze^[14].

Miesięczne opóźnienie lotów związane z awarią dwóch rosyjskich rakiet nośnych spowodowało przedłużenie jej pobytu, a z tym ustalenie rekordu długości pobytu kobiety jak i astronauty z ESA w przestrzeni kosmicznej^[15].

S.Cristoforetti została przydzielona do lotu na Międzynarodową Stację Kosmiczną po raz drugi wiosną 2022 r.^[16] Leci na czwartej misji NASA Commercial Crew Program, SpaceX Crew-4 na statku kosmicznym SpaceX Crew Dragon.^[17] Misja wystartowała 27 kwietnia 2022 roku, przed zadokowaniem tego samego dnia^[18]. Druga misja Włoszki na MSK nazywa się Minerva. Była pierwszą osobą, która nakręciła wideo TikTok na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, a niektóre z jej pokładowych filmów obejrzano miliony razy^[19].

21 lipca 2022 r. S.Cristoforetti wykonała swój pierwszy spacer kosmiczny, który trwał 7 godzin i 5 minut^[20]. Wraz z Olegiem Artiemjewem wspólny spacer kosmiczny ESA - Roskosmos był trzecim spacerem kosmicznym, w którym instalowano ERA. S.Cristoforetti była pierwszym nie-Rosjaninem, który użył skafander Orłan (Orłan MKS) od czasu Michaela Barratta w czerwcu 2009 roku i pierwszym europejskim astronautą, który to zrobił od czasu Jean-Pierre'a Haigneré 16 kwietnia 1999 roku.^[21]

Z dniem 28 września 2022 roku, jako pierwsza Europejka objęła dowodzenie MSK^[22][23]. 19 maja 2021 roku podjęto decyzję w tej sprawie^[24].

Cristoforetti pozowała do zdjęcia w koszuli nawiązującej do książki Autostopem przez Galaktykę, jej towarzysz Anton Szkaplerow miał koszulę z odniesieniami do Wielkiego pytania o życie, wszechświat i całą resztę. Na blogu Ekspedycji 42 była specjalna sekcja „Don’t panic”^[25]. W kwietniu 2015 roku, gdy kapsuła Dragon przywiozła na pokład MSK maszynę do espresso, w serwisie Twitter opublikowała swoją fotografię w stroju Gwiezdnej Floty z komentarzem „«There’s coffee in that nebula»… ehm, I mean… in that #Dragon” (odnoszącym się do kapitan Janeway z serialu Star Trek: Voyager i jej miłości do kawy). Była to pierwsza kawa zaparzona na pokładzie MSK^[5][25][26].

Komandor Orderu Zasługi Republiki Włoskiej z dniem 6 marca 2013 r.^[27]

16 lipca 2015 roku Prezydent Włoch S.Mattarella uczynił ją Kawalerem Wielkiego Krzyża Orderu Zasługi Republiki Włoskiej. 20 lipca 2015 roku polityk wręczając jej order powiedział m.in.: Jej poczynania śledzili z zachwytem i miłością wszyscy Włosi^[28][29].

• Kapitan lotnictwa S.Cristoforetti jest magistrem honorowym Uniwersytetu w Pawii i Politechniki w Turynie^{[30][31][32][33]}. Doktorem honorowym Wolnego Uniwersytetu w Amsterdamie^[34]
• Asteroida 15006 Samcristoforetti(inne języki)
• Mieszaniec dwulistnika nazwany po łacińsku jej nazwiskiem^[35]
• Uhonorowana tytułem Barbie Shero, ma swoją lalkę^[36].

Ma dwoje dzieci z inżynierem, Francuzem Lionelem Ferrą, z listopada 2016 r. córkę Kelsey Amal, z 2021 r. syna imieniem Dorian Lev^[37][38] i mieszkają blisko Europäisches Astronautenzentrum w Kolonii.

Jest bohaterką filmu dokumentalnego Astrosamantha - La donna dei record nello spazio^[39].

• grupy i oddziały astronautów
• alfabetyczna lista astronautów
• lista astronautek

• Biografia na stronach ESA (ang.)
• Biografia na stronach Spacefacts (ang.)
• Wywiad po wylądowaniu 5 czerwca 2015 (ang.)
• Strona Samanthy Cristoforetti na portalu ESA (ang.)
• https://www.flickr .com/photos/astrosamantha/15642181943