Sołtan (Sołtanowicz, Sułtan) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Syrokomla. Alfred Znamierowski, który uważa herb Ustarbowskich za osobny herb, podobny do Sołtana, podaje, że herb własny Ustarbowskich to odmiana Abdanka[1]. Przemysław Pragert pisze, że Ustarbowski to herb wprawdzie niemal identyczny jak Sołtan, ale jednak osobny, należący do rodziny kaszubskiej, niemającej nic wspólnego z Sołtanami, którzy mieszkali na Litwie i Wołyniu[2].
Opis herbu
[edytuj | edytuj kod]Juliusz Karol Ostrowski przytoczył kilka wariantów tego herbu[3]. Opisy z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego[4]:
Sołtan I: W polu czerwonym pod gwiazdą srebrną, takaż łękawica z zaćwieczonym takimż krzyżem podwójnym.
Sołtan II: W polu czerwonym pod gwiazdą złotą, takaż łękawica z zaćwieczonym takimż krzyżem podwójnym.
Klejnot: pięć piór strusich, dwa złote między trzema czerwonymi.
Sołtan III: W polu słup dwukrotnie przekrzyżowany, z gwiazdą, nad którą lilia; pod całością łękawica. Barwy nieznane.
Różnica między herbem Sołtan i Ustarbowski jest następująca: w herbie Sołtan gwiazda jest zaćwieczona na krzyżu, zaś w herbie Ustarbowskich leży nad krzyżem[1].
Najwcześniejsze wzmianki
[edytuj | edytuj kod]Herb po raz pierwszy pojawił się w XVI wieku. Pierwsze przedstawienia herbu pochodzą z Gniazda cnoty (1578) i Herbów rycerstwa polskiego (1584) Paprockiego oraz Orbis Polonus Szymona Okolskiego (1642)[5]. Wariant oznaczony jako Sołtan II przysługiwał pruskiej rodzinie Sołtan i został odnotowany przez Siebmachera. Wariant Sołtan III pochodzi z rękopisu Sołtana z 1684 roku[3].
Herbowni
[edytuj | edytuj kod]Lista sporządzona została na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Zwracamy jednak uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Podkreślamy także, że identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.
Lista nazwisk dla herbu Sołtan I pochodzi z Herbarza polskiego Tadeusza Gajla[6]:
Sołtan I: Lubiański, Pereświet, Piętno, Sołtan, Sołtanowicz, Stret, Stretwicz, Sułtan, Ustarbowski, Wiserski.
Sołtan II: Sołtan[3].
Sołtan III: Sołtan[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Alfred Znamierowski: Herbarz rodowy. Warszawa: Świat Książki, 2004, s. 88,165. ISBN 83-7391-166-9.
- ↑ Przemysław Pragert: Herbarz szlachty kaszubskiej T.3. Gdańsk: Wydawn. BiT, 2009, s. 283. ISBN 978-83-927383-6-7.
- ↑ a b c d Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. T. 2. Warszawa: Główny skład księgarnia antykwarska B. Bolcewicza, 1897-1906, s. 361.
- ↑ Alfred Znamierowski, Paweł Dudziński: Wielka księga heraldyki. Warszawa: Świat Książki, 2008, s. 104-108. ISBN 978-83-247-0100-1.
- ↑ Józef Szymański: Herbarz rycerstwa polskiego z XVI wieku. Warszawa: DiG, 2001, s. 268. ISBN 83-7181-217-5.
- ↑ Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007, s. 406-539. ISBN 978-83-60597-10-1.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007. ISBN 978-83-60597-10-1.
- Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. T. 2. Warszawa: Główny skład księgarnia antykwarska B. Bolcewicza, 1897-1906, s. 361.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Herb Sołtan z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
- Herb Sołtan II z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
| Herby | |
|---|---|
| Elementy herbu | |
| Oznaki godności | |
| Inne | |
| Działy heraldyki |
