Czy wiesz…

Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii, napisanych w ramach Tygodnia Artykułu Czeskiego II:

…gdzie się znajduje i ile metrów wysokości mierzy najwyższy budynek Republiki Czeskiej? (na zdjęciu)

…w jakim filmie zabawki wystrzeliły z armaty Hitlera?

…kim była pierwsza w Europie kobieta na stanowisku notariusza?

…który czechosłowacki pojazd był powszechnie znany jako Hurvínek?

…dlaczego obraz pewnego czeskiego artysty musiała naprawiać jego żona?

Wydarzenia

Inwazja Rosji na Ukrainę • wojna Izraela z Hamasem

James Watson

• W Gizie otwarte zostało Wielkie Muzeum Egipskie (1 listopada)
• Alexandru Munteanu objął urząd premiera Mołdawii (1 listopada)
• Catherine Connolly została wybrana na prezydentkę Irlandii (25 października)
• Tufan Erhürman objął urząd prezydenta Cypru Północnego (24 października)
• Laureatami Nagrody Sacharowa zostali dziennikarze Andrzej Poczobut i Mzia Amaghlobeli (22 października)

Zmarli: Jurij Sisikin • Ham Lini • Tatsuya Nakadai • Carmen Moreno • Zbigniew Rylski • Ans Schut • James Watson (na zdjęciu) • Pono • Ronald Venetiaan • Dominik Duka

Rocznice

21 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Gelazja, Heliodor i Janusz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

Agricola

Emil Zátopek

• 1555 – zmarł niemiecki humanista i uczony Georgius Agricola (na rycinie), lekarz, geolog, metalurg i mineralog; autor ksiąg (najważniejsza to De Re Metallica), w których zawarł całość ówczesnej wiedzy górniczej i metalurgicznej
• 1620 – (11 listopada s.s.) – Mayflower przybił do wybrzeży Massachusetts; początek angielskiej kolonizacji w Nowej Anglii
• 1815 – zmarł polski kartograf Karol de Perthées, geograf nadworny króla Stanisława Augusta, autor wielu map Rzeczypospolitej, w tym szczegółowych map województw
• 1900 – urodził się historyk, pedagog i działacz społeczny Emanuel Ringelblum, twórca podziemnego archiwum getta warszawskiego
• 1945 – urodziła się amerykańska aktorka, reżyserka i producentka filmowa Goldie Hawn
• 1965 – urodziła się islandzka piosenkarka i kompozytorka Björk, zagrała również główną rolę w filmie Larsa von Triera Tańcząc w ciemnościach
• 2000 – zmarł czeski lekkoatleta Emil Zátopek, biegacz długodystansowy, czterokrotny złoty medalista olimpijski (na fotografii)
  
  20 listopada • Kalendarium dzień po dniu • 22 listopada

Artykuł na medal

Grobowiec tracki w Kazanłyku – murowany tracki grobowiec kurhanowy z okresu hellenistycznego, datowany na ok. 310–290 p.n.e., znajdujący się w północnej części miasta Kazanłyk, w środkowej części Bułgarii. Grobowiec jest częścią ogromnej – liczącej ponad 1500 obiektów, nekropolii, leżącej w pobliżu starożytnego trackiego miasta Seuthopolis. Grobowiec wyróżnia się doskonałym stanem zachowania barwnych fresków. Zdobią one zarówno wąski dromos, jak i komorę grobową, gdzie przedstawiona jest ceremonia pogrzebowa. Grobowiec został odkryty przypadkowo w czasie naprawiania schronu przeciwlotniczego przez wojsko 19 kwietnia 1944 roku. Przypuszcza się, iż grobowiec w Kazanłyku należał do władcy lub wielmoży trackiego, który został pochowany w nim wraz z żoną. Iwan Wenedikow identyfikuje parę jako należącą do rodu Seutesa III. Od 1979 roku znajduje się on na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Czytaj więcej…

Dobry artykuł

Młody las – polski film fabularny z 1934 roku w reżyserii Józefa Lejtesa na podstawie sztuki Jana Adolfa Hertza o tym samym tytule. Scenariusz produkcji Lejtes napisał wraz z Hertzem i Anatolem Sternem. Akcja filmu rozgrywa się w czasie rewolucji 1905 roku. Młodzież szkolna, przeciwna surowej i opresyjnej oświacie carskiej, postanawia zbuntować się i rozpocząć strajk. Młody las został bardzo dobrze przyjęty przez polskich krytyków. Chwalili oni umiejętności reżyserskie Józefa Lejtesa, udane przeniesienie sztuki teatralnej na język filmu, zdjęcia, oprawę muzyczną oraz kreacje aktorskie. Film otrzymał pozytywne oceny również od sowieckich krytyków, którzy zachwycali się warsztatem realizatorskim dzieła Lejtesa, niemniej jednak wytknęli mu jednostronne i niezgodne z „prawdą” przedstawienie rewolucji 1905 roku. Czytaj więcej…