Czy wiesz…

Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:

…kiedy Hitler nadał jedno z ważniejszych niemieckich odznaczeń wojskowych dwunastolatkowi? (na zdjęciu)

…co zjada w nocy szczeliniak obrzeżony?

…gdzie za dobre książki można dostać strony i pióra?

…że Boutefeu zatonął po wejściu na postawioną przez U-Boota minę?

…który polski oficer objął dowództwo 61 pułku piechoty, a następnego dnia poległ w bitwie nad Bzurą?

Wydarzenia

Inwazja Rosji na Ukrainę • wojna Izraela z Hamasem

Claudia Cardinale

• Męska reprezentacja Włoch obroniła tytuł mistrza świata w siatkówce, a najbardziej wartościowym graczem turnieju został Alessandro Michieletto (28 września)
• Zaprzysiężono nowy rząd Litwy, nową premier została Inga Ruginienė (25 września)
• Ousmane Dembélé i Aitana Bonmatí zostali ogłoszeni zwycięzcami Złotej Piłki, przyznawanej przez magazyn France Football (22 września)

Zmarli: Chang Chun-hsiung • Lucian Mureșan • Claudia Cardinale (na zdjęciu) • Robert Redford • Andriej Czemierkin • Edmund Lawrence • David Baltimore • Giorgio Armani

Rocznice

29 września: imieniny obchodzą m.in.: Gabriel, Michał i Rafał
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

Homer: The Herring Net

Léon Bourgeois

Katedra Narodowa w Waszyngtonie

• 1910 – zmarł amerykański malarz i grafik Winslow Homer, autor obrazów o tematyce rodzajowej, zaś w późniejszym okresie twórczości – pejzaży marynistycznych i scen przedstawiających walkę człowieka z morzem (na ilustracji obraz „The Herring Net”)
• 1925 – zmarł francuski prawnik i polityk Léon Bourgeois (na fotografii), premier Francji w latach 1895–1896, laureat Pokojowej Nagrody Nobla
• 1930 – zmarł rosyjski malarz Ilja Riepin, przedstawiciel realizmu
• 1935 – urodził się amerykański piosenkarz i pianista Jerry Lee Lewis, pionier wczesnego rock and rolla
• 1940 – nad Brocklesby w Nowej Południowej Walii unikatowy wypadek powietrzny: dwa samoloty Avro Anson zderzyły się w powietrzu, po kolizji obie uczestniczące w niej maszyny pozostały sczepione ze sobą, mimo to zdołały bezpiecznie wylądować
• 1990 – po 83 latach budowy oddano do użytku Katedrę Narodową w Waszyngtonie (na fotografii)
• 2000 – zmarła polska geograf i geomorfolog Anna Dylikowa, przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Geograficznego, założycielka olimpiady geograficznej
  
  28 września • Kalendarium dzień po dniu • 30 września

Artykuł na medal

Drozd śpiewak – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny drozdowatych, zamieszkującego Eurazję. Wierzch ciała brązowy o ciepłym odcieniu, kuper i pokrywy nadogonowe oliwkowe, ogon i wierzch głowy pomarańczowobrązowe. Spód ciała kremowy z gęstymi brązowymi plamkami. Wyróżnia się trzy podgatunki. Gniazduje w lasach, ogrodach oraz parkach. Jest częściowo gatunkiem wędrownym, wiele ptaków zimuje w południowej Europie, Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie. Migrują zarówno populacje miejskie, jak i siedlisk naturalnych. Ptak buduje w krzakach lub na drzewach zgrabne, wyłożone błotem gniazdo w kształcie filiżanki. Składa w nim cztery lub pięć ciemno nakrapianych niebieskich jaj. Jest gatunkiem wszystkożernym. Pomimo iż gatunek nie jest zagrożony wyginięciem w skali globalnej, w niektórych częściach Europy nastąpił poważny spadek populacji, prawdopodobnie z powodu zmian w sposobach uprawy roli. Czytaj więcej…

Dobry artykuł

Richard S. Hamilton (ur. 10 stycznia 1943 w Cincinnati, zm. 29 września 2024 w Nowym Jorku) – amerykański matematyk, laureat Nagrody Shawa w dziedzinie matematyki z 2011 roku. Specjalizował się w równaniach różniczkowych cząstkowych oraz geometrii różniczkowej. Autor blisko 50 artykułów i książki Harmonic maps of manifolds with boundary. Swoje prace publikował w najbardziej prestiżowych czasopismach matematycznych świata. W pracy Three-manifolds with positive Ricci curvature opublikowanej w 1982 roku Hamilton wprowadził pojęcie potoku Ricciego i rozpoczął badanie jego własności. Waga i potencjał tego pojęcia zostały szybko dostrzeżone przez specjalistów i stało się ono głównym tematem kariery naukowej Hamiltona. Prowadząc badania nad potokiem Ricciego miał nadzieję, że doprowadzą one do rozwiązania hipotezy geometryzacyjnej Thurstona i będącej jej szczególnym przypadkiem, słynnej hipotezy Poincarégo. Czytaj więcej…