Synagoga w Krzepicach

nr rej. - 1121/69 z 27.12.1969 (woj. katowickie) - A/896/2021 z 29.10.2021 (woj. śląskie)[1]
Państwo	Polska
Miejscowość	Krzepice
Budulec	murowana
Data budowy	1814-1822
Data likwidacji	II wojna światowa
Tradycja	ortodoksyjna
Obecnie	trwała ruina
Położenie na mapie Polski Synagoga w Krzepicach
Położenie na mapie województwa śląskiego Synagoga w Krzepicach
Położenie na mapie powiatu kłobuckiego Synagoga w Krzepicach
Położenie na mapie gminy Krzepice Synagoga w Krzepicach
Położenie na mapie Krzepic Synagoga w Krzepicach
50°57′58″N 18°42′50″E/50,966000 18,714000
Multimedia w Wikimedia Commons

Synagoga w Krzepicach – synagoga znajdująca się w Krzepicach (województwo śląskie), przy ulicy Weneckiej 1, nad rzeką Liswartą. Zniszczona przez Niemców podczas II wojny światowej.

Budowa synagogi w ówczesnej wsi Kuźniczka, która jest obecnie lewobrzeżną częścią Krzepic rozpoczęła się na przełomie 1814 i 1815 r. Data ukończenia nie jest do końca znana, ale przyjmuje się ją za 1822 rok, czyli datę uniezależnienia się lokalnej gminy żydowskiej od kahału z Działoszyna. Wówczas synagoga musiała być już czynna.

Podczas II wojny światowej hitlerowcy doszczętnie zdewastowali synagogę i następnie utworzyli wokół niej obóz dla Żydów. Po wojnie w stanie trwałej ruiny bez dachu nieruchomość była własnością prywatną, dopiero po śmierci wszystkich spadkobierców stała się w 2016 r. mieniem gminnym. Po przejęciu synagogi samorząd gminy podjął starania o poprawę stanu zabytku. W 2020 r. gmina otrzymała 400 tys. zł z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na zabezpieczenie budowli^[2].

Murowany z cegły i kamienia budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta o wymiarach 13,6 na 24,1 metra^[2]. W środku we wschodniej części znajdowała się główna sala modlitewna, a w zachodniej przedsionek, nad którym na piętrze znajdował się babiniec.

Fasada ujęta jest w czterokolumnowy portyk z trójkątnym tympanonem^[2], dawniej na tle schodkowego szczytu przesłaniającego dach. Nad drzwiami głównymi, a poniżej półokrągłego okna znajduje się tabliczka ze stylizowaną gwiazda Dawida, którą podtrzymuje para lwów wkomponowana w hebrajski napis z zaszyfrowaną datą:

"O jakimże lękiem napawa to miejsce! Nic tu innego, tylko dom Boży i brama do nieba"

Wewnątrz synagogi, na ścianie wschodniej zachowała się wnęka po Aron ha-kodesz ujęta w prostą opaskę ceglaną oraz zabity deskami okulus. Na ścianach znajdują się rzędy wysokich, półokrągłe zakończonych okien.

• Cmentarz żydowski w Krzepicach

• Synagoga w Krzepicach na portalu Wirtualny Sztetl