Tadeusz Czeszejko-Sochacki

kpt. Tadeusz Czeszejko-Sochacki
kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia	3 lutego 1895 Dyneburg, gubernia witebska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Charków, USRR, ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1918–1929
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	1 pułk piechoty Legionów 202 Ochotniczy Pułk Piechoty 14 pułk piechoty 76 pułk piechoty 2 batalion strzelców
Stanowiska	dowódca kompanii kwatermistrz batalionu
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Tadeusz Błażej Czeszejko-Sochacki (ur. 3 lutego 1895 w Dyneburgu, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan piechoty Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, ofiara zbrodni katyńskiej.

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

Urodził się 3 lutego 1895 w Dyneburgu jako syn Wacława (farmaceuty) i Walerii z Bogusławskich. Uczestnik wojen 1918–1921 (polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej) w szeregach 1 pułku piechoty Legionów i 202 Ochotniczego pułku piechoty (wchodzącego w skład Dywizji Ochotniczej). Ranny podczas prowadzonych walk^[1] .

W lutym 1921 kpt. Czeszejko-Sochacki, służący w tym czasie już w 14 pułku piechoty, został skierowany wraz z 54 innymi oficerami (przeważnie w randze kapitana) do 3-miesięcznej Klasy Oficerskiej w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy. Był to kurs przeszkolenia kapitanów, który rozpoczął się z dniem 10 lutego 1921. Dowództwo klasy objął major Stefan Kossecki, a jego współpracownikiem został major armii francuskiej Auffret. Kurs zakończył się egzaminem trwającym w okresie od 27 kwietnia do 1 maja 1921. Kapitan Tadeusz Czeszejko-Sochacki został absolwentem Klasy Oficerskiej (Kapitanów) Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych Piechoty, kończąc ją z 6. lokatą^[2][3].

Na dzień 1 czerwca 1921 pełnił, nadal w randze kapitana, służbę w 14 pułku piechoty z Włocławka^[4]. W 1923 służył już w 76 pułku piechoty z Grodna, jako oficer rezerwowy zatrzymany w służbie czynnej^[5]. Zajmował wówczas 1123. lokatę na liście starszeństwa oficerów rezerwy piechoty, wśród kapitanów ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[6]. Powrócił do służby w 14 pułku piechoty i już jako oficer włocławskiego pułku z dniem 1 lipca 1924 został przemianowany na oficera zawodowego w randze kapitana, ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1919 i 25. lokatą wśród oficerów korpusu piechoty^[7].

W 1924 jako oficer 14 pułku piechoty^[8] zajmował 26. lokatę wśród kapitanów służby stałej piechoty ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1919^[a][9] i został wykazany jako dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych^[10]. We włocławskim pułku kpt. Czeszejko-Sochacki pełnił funkcję dowódcy kompanii^[1] .

11 kwietnia 1927 ogłoszono jego przeniesienie, w korpusie oficerów piechoty, z 14 pp do 2 batalionu strzelców na stanowisko p.o. kwatermistrza^[11]. W następnym roku nadal służył w 2 batalionie strzelców stacjonującym w Starogardzie Gdańskim^[12] i zajmował 33. lokatę wśród kapitanów piechoty w swoim starszeństwie (z dnia 1 lipca 1919)^[13]. Zatwierdzony był już wówczas na stanowisku kwatermistrza tegoż batalionu^[12]. W sierpniu 1929 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII^[14]. Rozkazem Ministra Spraw Wojskowych z 23 listopada 1929^[b] zostało zatwierdzone orzeczenie komisji wojskowo-lekarskiej Okręgu Korpusu Nr VII z 22 października t.r., stwierdzające zupełną i trwałą niezdolność kpt. Czeszejko-Sochackiego do służby wojskowej zawodowej (kategoria zdrowia „E”)^[15]. 31 grudnia 1929 przeniesiono go w stan spoczynku^[16][c].

W 1934 jako kapitan stanu spoczynku zajmował 10. lokatę w swoim starszeństwie w korpusie oficerów piechoty (starszeństwo z dniem 1 lipca 1919)^[17]. Znajdował się wówczas na ewidencji PKU Suwałki i przynależał do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr III (przewidziany był do użycia w czasie wojny)^[18].

Przed agresją III Rzeszy na Polskę mieszkał w Grodnie i nadal przynależał ewidencyjnie do Komendy Rejonu Uzupełnień Suwałki. W czasie kampanii wrześniowej 1939 – po agresji ZSRR na Polskę – w bliżej nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przetrzymywany był w obozie w Starobielsku^[19]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie^[20] i pogrzebany potajemnie w masowej mogile w Piatichatkach^[19], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[21]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 3222^[19].

Żoną Tadeusza Czeszejko-Sochackiego była Jadwiga z domu Siwocho (ur. 17 czerwca 1894, zm. 12 listopada 1987 w Anglii), z którą mieli troje dzieci: Zofię, Leszka (ur. 14 marca 1921 w Toruniu, zm. 10 grudnia 2008 w Hornchurch) – żołnierza 2 Korpusu Polskiego oraz Czesława Tadeusza (ur. 11 sierpnia 1923 we Włocławku, zm. w 1996 w Nottingham) – żołnierza Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Starszym bratem Tadeusza był Jerzy – urodzony w 1892, polityk socjalistyczny i komunistyczny, publicysta, poseł na Sejm RP, aresztowany w sierpniu 1933 przez OGPU w ramach czystek stalinowskich, zmarły śmiercią samobójczą we wrześniu 1933 na Łubiance.

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora^[22][23][24]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[25][26][27].

• Krzyż Walecznych (dwukrotnie)^[10]
• Medal Niepodległości^[19]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[19]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[1] 
• Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”^[28][12]
• Odznaka za Rany i Kontuzje^[29]

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie

• Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej.. Muzeum Wojska Polskiego. [dostęp 2018-11-10].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921: dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z dnia 24 września 1921 r.. Zbiory Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie – spis zamieszczony na stronie Małopolskiego Towarzystwa Genealogicznego, 1921. [dostęp 2018-11-10].
• Rocznik oficerski 1923. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1923. [dostęp 2018-11-10].
• Rocznik oficerski 1924. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1924. [dostęp 2018-11-10].
• Rocznik oficerski 1928. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1928. [dostęp 2018-11-10].
• Rocznik oficerski rezerw 1934. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1934. [dostęp 2018-11-10].
• Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie – decyzja nie ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON. Portal Policja.pl – Katyń – lista osób zamordowanych mianowanych pośmiertnie na wyższe stopnie, poz. 996. [dostęp 2018-11-10].
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Tadeusz Kryska-Karski: Straty korpusu oficerskiego 1939–1945. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1996. ISBN 0-85065-252-9.
• Wielkopolska Szkoła Podchorążych Piechoty (szkic historyczny). Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Bibljoteka Polska”. Bydgoszcz, 1924. [dostęp 2019-11-24].
• Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2019-12-16].

• Tadeusz Czeszejko-Sochacki w Kresy Siberia Virtual Museum. Kresy-Siberia Foundation, 2013-09-22. [dostęp 2022-06-22].