| tramwaj | |
 105N-2K na linii 28 przed Hutą Katowice | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Organizator | |
| Operator | |
| Lata funkcjonowania |
od 1928 |
| Infrastruktura | |
 Mapa z przebiegiem linii tramwajowych na terenie miasta Dąbrowa Górnicza Linie czynne Linie zlikwidowane | |
| Rozstaw szyn |
1435 mm |
| Napięcie zasilania |
660 V DC |
| Liczba zajezdni |
brak |
| Liczba przystanków |
17[1] |
Tramwaje w Dąbrowie Górniczej – element systemu transportu tramwajowego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii w Dąbrowie Górniczej funkcjonujący od 1928 roku. Na terenie miasta znajdują się trzy pętle tramwajowe[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Plany budowy linii tramwajowej w Dąbrowie Górniczej sięgają roku 1897, kiedy zamierzała spółka Ch. G. Schöna wybudować linię tramwajową z Sosnowca do Dąbrowy Górniczej przez Będzin w celu połączenia rozsianych po regionie Zagłębia Dąbrowskiego fabryk. W tym czasie podobne propozycje złożyli Stanisław Ciechanowski, fabrykant z Grodźca, oraz Stanisław Weissblatt z Petersburga, który planował wybudowanie linii tramwaju parowego poprowadzoną z Sosnowca do Dąbrowy Górniczej przez Będzin. Do wybuchu wielkiej wojny z różnych względów żaden z tych projektów nie doczekał się realizacji[3].
Po zakończeniu I wojny światowej warszawskie przedsiębiorstwo Siła i Światło wystąpiło do miast Zagłębia Dąbrowskiego z propozycją wybudowania normalnotorowej miejskiej kolei elektrycznej. Pozwolenie na budowę wydano w kwietniu 1919 roku, a już w czerwcu bieżącego roku wytyczono trasy przyszłej linii tramwajowej do Dąbrowy Górniczej. Ostatecznie projektu tego nie zrealizowano[3].
15 stycznia 1920 roku odbyło się posiedzenie rady miejskiej w Sosnowcu, gdzie uchwalono Komitet Organizacyjny Budowy Tramwajów w Zagłębiu, z udziałem przedstawicieli czterech miast: Będzina, Czeladzi, Dąbrowy Górniczej i Sosnowca. Po długich pertraktacjach 5 kwietnia 1922 roku sprawę sfinalizowano[3]. Decyzję o budowie tramwaju mającego połączyć Sosnowiec z Dąbrową Górniczą i Czeladzią z przebiegiem przez Będzin podjęto ustawą z dnia 14 października 1921 roku, kiedy udzielono koncesji spółce Tramwaje Elektryczne. Zarządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 13 kwietnia 1926 roku rozpoczęto wywłaszczanie gruntów pod budowę linii tramwajowej[4]. W połowie tego samego roku rozpoczęto prace ziemne przy budowie zajezdni tramwajowej, którą ukończono w 1927 roku[5]. 11 lutego 1928 otwarto odcinek linii tramwajowej Będzin – Dąbrowa Górnicza Kościół[5][6]. W późniejszym czasie linię tramwajową wydłużono z Kościoła na Reden[6].
W okresie II wojny światowej nad tramwajami w regionie górnośląsko-dąbrowskim ustanowiono przymusowy zarząd niemiecki. Po II wojnie światowej, w lipcu 1945 roku sieć tramwajową w regionie przejęła spółka Koleje Elektryczne Zagłębia Śląsko-Dąbrowskiego pod przymusowym zarządem Ministerstwa Komunikacji[7].
Na początku lat 70. w związku z budową Huty Katowice zdecydowano się na wydłużenie linii tramwajowej w Dąbrowie Górniczej z Redenu do Bramy Głównej Huty Katowice. W 1976 roku rozpoczęto budowę linii tramwajowej, a w dniu 4 lutego 1977 roku uruchomiono połączenia tramwajowe pod bramę główną Huty Katowice[6].
W listopadzie 2021 roku w związku z rozpoczęciem modernizacji zamknięto części odcinków linii tramwajowej, a w marcu 2022 roku w związku z dalszymi pracami ruch tramwajów wstrzymano na terenie całego miasta[8]. 12 grudnia 2022 roku przywrócono połączenia tramwajowe do pętli Dąbrowa Górnicza Urząd Pracy[9]. Po zakończeniu modernizacji pozostałej sieci połączenia tramwajowe wróciły 19 lutego 2024 na całej sieci tramwajowej w Dąbrowie Górniczej[10].
Linie tramwajowe
[edytuj | edytuj kod]| Linia | Przystanek początkowy | Przystanek końcowy | Miasta |
|---|---|---|---|
| 21 | Sosnowiec Milowice Pętla | Dąbrowa Górnicza Tworzeń Huta Katowic | Sosnowiec, Będzin, Dąbrowa Górnicza |
| 22 | Czeladź Dworzec | Tworzeń Huta Katowice | Czeladź, Będzin, Dąbrowa Górnicza |
| 28 | Osiedle Zamkowe Pętla | Dąbrowa Górnicza Tworzeń Huta Katowice | Będzin, Dąbrowa Górnicza |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Soczówka 2012 ↓, s. 71.
- ↑ Soczówka 2012 ↓, s. 63.
- ↑ a b c Szczech 2013 ↓, s. 59.
- ↑ Wywłaszczenie gruntów do budowy kolei elektrycznej prywatnej użytku publicznego z Dąbrowy przez Będzin do Sosnowca. – Prawo.pl [online], www.prawo.pl [dostęp 2024-07-07].
- ↑ a b Szczech 2013 ↓, s. 61.
- ↑ a b c Tomasz Szymczyk, 37 lat temu ruszyła linia tramwajowa pod bramę naszej Huty Katowice [online], 7 lutego 2014 [dostęp 2024-07-07].
- ↑ Soczówka 2012 ↓, s. 30.
- ↑ Duże zmiany w rozkładach jazdy tramwajów [online], twojezaglebie.pl, 19 marca 2022 [dostęp 2024-07-07] (pol.).
- ↑ Powrót tramwajów na trasy w Katowicach i Dąbrowie Górniczej [online], transport-publiczny.pl, 9 grudnia 2022 [dostęp 2024-07-07] (pol.).
- ↑ Tramwaje wróciły do Dąbrowy Górniczej [zdjęcia] [online], transport-publiczny.pl, 19 lutego 2024 [dostęp 2024-07-07] (pol.).
- ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Schematy i mapy. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2024-07-07]. (pol.).
- ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2024-07-07]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Soczówka, Zróżnicowanie struktury przestrzennej komunikacji miejskiej w konurbacji katowickiej, Sosnowiec: Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 2012 (Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego nr 76), ISBN 978-83-61644-31-6 (pol.).
- Bernard Szczech, Z dziejów komunikacji tramwajowej i autobusowej na Górnym Śląsku do połowy XX wieku, Katowice: Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach, 2013 (pol.).
| Funkcjonujące |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Zlikwidowane |
| ||||||
| Niezrealizowane | |||||||
| Szybkie tramwaje |
