Trybula ogrodowa

Trybula ogrodowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	selerowate
Rodzaj	trybula
Gatunek	trybula ogrodowa
	Nazwa systematyczna
	Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm.
Synonimy
	Anthriscus longirostris Bertol.; Scandix cerefolium L.;
	Anthriscus longirostris Bertol.; Scandix cerefolium L.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Trybula ogrodowa (Anthriscus cerefolium) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych. Pochodzi z Azji Zachodniej, Środkowej (Uzbekistan. Kirgistan), Kaukazu i południowo-wschodniej i środkowej Europy^[3]. Znana już od czasów średniowiecza. W Polsce i środkowej części Europy można ją spotkać w formie dzikiej o owłosionych owocach. W Polsce rośnie w rozproszeniu na nizinach^[4].

Morfologia

Pokrój: Roślina jednoroczna silnie rozgałęziona, wysokości do 50–70 cm.
Liście: Delikatne, miękkie, 2- lub 3-krotnie pierzaste, niekiedy lekko owłosione.
Kwiaty: Drobne w kolorze białym, o niewyraźnym kielichu, zebrane w 2–6 szypułowe złożone baldachy. Pręcików 5 i 1 słupek. Zakwita w maju – czerwcu.
Owoc: Podłużny. Drobna rozłupnia o dwóch rozłupkach, koloru ciemnobrunatnego.
Korzeń: Wrzecionowaty, cienki.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Gatunek charakterystyczny zespołu Alliario-Chaerophylletum temuli^[5].

Zastosowanie

Nać używana jako przyprawa. Szczególnie popularna w kuchni holenderskiej, angielskiej i francuskiej do zup, sałatek, ryb, serów, jajecznicy.
Roślina lecznicza. Z ziela otrzymuje się aromatyczny olejek lotny, karoten, witaminę C. Zioło przyspiesza trawienie oraz łagodzi wzdęcia.

Uprawa

Podobna do uprawy pietruszki. Młode zioła zbiera się do czasu kwitnienia rośliny.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .

Bibliografia

Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966
Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].

[4] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[5] WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]