Tyśmienica – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1867–1954^[2] na Lubelszczyźnie. Siedzibami gminy były: w latach 1867–1944 Tyśmienica^[3], a w 1944–54 Babianka^[4].

Gmina Tyśmienica powstała w 1867 w Królestwie Kongresowym a po jego podziale na powiaty i gminy z początkiem 1867 roku weszła w skład w powiatu włodawskiego w guberni lubelskiej (w latach 1912–1915 jako część guberni chełmskiej)^[5][6][7]. Jednostka nie jest wymieniona w wykazie gmin powiatu włodawskiego z 1879^[8], co może oznaczać, że jednostka została przez pewien czas zniesiona^[9], lecz w wykazie z 1921 roku gmina Tyśmienica wchodzi już w skład woj. lubelskiego^[10].

W 1924 roku w skład gminy wchodziły: Babianka wieś, kol., folwark; Buradów wieś; Kokwa^[11] osada młyńska; Kolechowice kol.; Kolechowice Folwark kol.; Kolechowice Stare wieś; Królewski Dwór folwark; Laski wieś, leśniczówka; Prokop osada młyńska; Siedliki wieś; Tyśmienica wieś, folwark.^[7]. Podczas okupacji gmina należała do dystryktu lubelskiego (w Generalnym Gubernatorstwie). W 1944 roku siedzibę gminy przeniesiono z Tyśmienicy do Babianki^[7].

Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina Tyśmienica składała się z 9 gromad^[12]. Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[13]. Po reaktywowaniu gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku gminy Tyśmienica nie przywrócono, a z jej dawnego obszaru oraz z części obszaru dawnej gminy Milanów utworzono nową gminę Parczew^[14].