Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich

Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich
Tiroler Jäger-Regiment Kaiser
	Historia
Państwo	Austro-Węgry
Sformowanie	1816
Rozformowanie	1895
	Tradycje
Rodowód	Korpus Strzelców Fennera
Kontynuacja	1 Pułk Strzelców; 2 Pułk Strzelców; 3 Pułk Strzelców; 4 Pułk Strzelców
	Dowódcy
Pierwszy	Karl Schneider von Arno
Ostatni	płk Hans von Urich
	Działania zbrojne
	I wojna światowa
	Organizacja
Dyslokacja	Innsbruck
Rodzaj sił zbrojnych	cesarska i królewska Armii
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	3 Dywizja Piechoty; 8 Dywizja Piechoty; 25 Dywizja Piechoty

Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich – pułk piechoty cesarskiej i królewskiej Armii.

Historia pułku

W 1813 roku został utworzony Korpus Strzelców Fennera (niem. Fenner-Jäger-Corps). Szefem korpusu był FML Franz Philipp Fenner von Fenneberg(inne języki). Trzy lata później korpus został przekształcony w Tyrolski Pułk Strzelców Cesarza Franciszka (niem. Tiroler Jäger-Regiment Kaiser Franz)^[1]^[2]. Sztab pułku mieścił się w Innsbrucku^[1].

Istnienie specjalnej tyrolskiej formacji pieszej było wyrazem bardzo poważnych odrębności systemu obronnego tej części Monarchii habburskiej, co wynikało zarówno z geograficznej specyfiki tego obszaru, jak też z zasług Tyrolczyków względem dynastii. Do 1893 roku była to jedyna formacja, w której Tyrolczycy odbywali służbę wojskową. Ustalony w 1857 roku etat przewidywał 4358 żołnierzy na stopie pokojowej i 6966 po mobilizacji. Od 1866 roku pułk miał siedem batalionów; od 1880 roku – dziesięć^[3].

W 1889 roku w skład pułku wchodził:

sztab pułku w Innsbrucku,
1. Batalion w Innsbrucku,
2. Batalion w Pergine,
3. Batalion w Trydencie (niem. Trient),
4. Batalion w Riva,
5. Batalion w Bolzano (niem. Bozen),
6. Batalion w Bregencja (niem. Bregenz),
7. Batalion w Cavalese,
8. Batalion w Bressanone (niem. Brixen),
9. Batalion w Avtovac,
10. Batalion w Rovereto,
Kadra Batalionu Zapasowego w Innsbrucku^[4].

Bataliony 1., 5., 6. i 8. wchodziły w skład 15 Brygady Piechoty w Innsbrucku, a bataliony 2., 3., 4., 7. i 10. wchodziły w skład 16 Brygady Piechoty w Trydencie. Obie brygady należały do 8 Dywizji Piechoty. Natomiast 9. batalion był detaszowany na terytorium 15 Korpusu i podporządkowany komendantowi 3 Brygady Górskiej w Nevesinje należącej do 18 Dywizji Piechoty^[5].

Zadziwiający ten rozrost pułku wynikał z wprowadzenia w Tyrolu i Vorarlbergu powszechnego obowiązku służby wojskowej, przy zachowaniu wszakże dawnego przywileju odbywania służby tylko w tyrolskim pułku strzelców cesarskich. Od początku lat 90. władze wojskowe przystąpiły do reorganizacji tej monstrualnej jednostki^[3].


Organizacja i podporządkowanie pułku w 1895^[6]			Organizacja i podporządkowanie po reorganizacji przeprowadzonej 20 kwietnia 1895^[7]
Komenda pułku	Innsbruck		Komenda pułku	Innsbruck	1 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich
1 Batalion	Bregencja	15 Brygada Piechoty w Innsbrucku	1 Batalion	Bregencja
2 Batalion	Innsbruck		2 Batalion	Innsbruck
3 Batalion			3 Batalion
4 Batalion			4 Batalion
Kadra Batalionu Zapasowego Nr 1			Kadra Batalionu Zapasowego
Zastępca komendanta pułku	Wiedeń		Komenda pułku	Wiedeń	2 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich
5 Batalion		49 Brygada Piechoty w Wiedniu	1 Batalion
6 Batalion		49 Brygada Piechoty w Wiedniu	2 Batalion
7 Batalion	Bressanone	15 Brygada Piechoty	3 Batalion	Bressanone
8 Batalion	Wiedeń	49 Brygada Piechoty	4 Batalion	Wiedeń
Kadra Batalionu Zapasowego Nr 2	Bressanone		Kadra Batalionu Zapasowego	Bressanone
Zastępca komendanta pułku	Trydent		Komenda pułku	Trydent	3 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich
9 Batalion	Rovereto	16 Brygada Piechoty w Trydencie	3 Batalion	Rovereto
10 Batalion	Riva		2 Batalion	Riva
11 Batalion	Trydent		1 Batalion	Trydent
12 Batalion			4 Batalion
Kadra Batalionu Zapasowego Nr 3			Kadra Batalionu Zapasowego
Zastępca komendanta pułku	Linz		Komenda pułku	Linz	4 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich
13 Batalion	Hall	5 Brygada Piechoty w Linzu	1 Batalion	Hall
14 Batalion	Linz		2 Batalion	Linz
15 Batalion			3 Batalion
16 Batalion			4 Batalion
Kadra Batalionu Zapasowego Nr 4	Hall		Kadra Batalionu Zapasowego	Hall

Szefowie pułku

Drudzy szefowie pułku

Osobny artykuł: Szef pułku.

Szefami pułku byli kolejni cesarze austriaccy:

Franciszek II (1816 – †2 III 1835),
Ferdynand I (1835 – 1848),
Franciszek Józef I (1848 – †21 XI 1916).

Funkcje drugiego szefa pułku wykonywali:

FML Franz Philipp Fenner von Fenneberg (1816 †19 X 1824^[8]),
FML Philipp Pflüger von Lindenfels (1824 – †1837^[9]),
FML Franz Georg Dominik von Waldstätten(inne języki) (1837 – †24 XI 1843^[10]),
FZM Peter Martin Pirquet von Cesenatico(inne języki) (1843 – †21 XI 1861^[11]),
FML Johann von Castiglione (1861 – †7 XI 1871^[12])^[2].

Komendanci pułku

płk Karl Schneider von Arno (1816^[1] – 1820 → komendant 3 Czeskiego Batalionu Strzelców)
płk Daniel Baroni von Cavalcabo (1820 – )
płk Hans von Urich ( – 1895 → komendant 64 Brygady Piechoty^[13])

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Militär-Schematismus 1816 ↓, s. 330.
↑ ^a ^b Schematismus 1895 ↓, s. 529.
↑ ^a ^b Rydel 2001 ↓, s. 45.
↑ Schematismus 1890 ↓, s. 510.
↑ Schematismus 1890 ↓, s. 121, 123.
↑ Schematismus 1895 ↓, s. 87, 111, 529.
↑ Schematismus 1896 ↓, s. 528, 530, 532, 534.
↑ Schmidt-Brentano 2006 ↓, s. 30.
↑ Schmidt-Brentano 2006 ↓, s. 76.
↑ Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 196.
↑ Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 139.
↑ Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 26.
↑ Schematismus 1896 ↓, s. 93, 133.

Bibliografia

Militär-Schematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1816. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1890. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1889. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1895. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1895. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1896. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1895. (niem.).
Johann C. Allmayer-Beck, Erich Lessing: Die K.u.k. Armee. 1848–1918. Verlag Bertelsmann, München 1974, ISBN 3-570-07287-8.
Jan Rydel: W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001. ISBN 83-7188-235-1.
Antonio Schmidt-Brentano: Kaiserliche und k.k. Generale (1618–1815). Wiedeń: Austriackie Archiwum Państwowe, 2006.
Antonio Schmidt-Brentano: Die k. k. bzw. k. u. k. Generalität 1816-1918. Wiedeń: Austriackie Archiwum Państwowe, 2007.

Linki zewnętrzne

[CITEREFMilitär-Schematismus1816330-1] Militär-Schematismus 1816 ↓, s. 330.

[CITEREFSchematismus1895529-2] Schematismus 1895 ↓, s. 529.

[CITEREFRydel200145-3] Rydel 2001 ↓, s. 45.

[CITEREFSchematismus1890510-4] Schematismus 1890 ↓, s. 510.

[CITEREFSchematismus1890121,_123-5] Schematismus 1890 ↓, s. 121, 123.

[CITEREFSchematismus189587,_111,_529-6] Schematismus 1895 ↓, s. 87, 111, 529.

[CITEREFSchematismus1896528,_530,_532,_534-7] Schematismus 1896 ↓, s. 528, 530, 532, 534.

[CITEREFSchmidt-Brentano200630-8] Schmidt-Brentano 2006 ↓, s. 30.

[CITEREFSchmidt-Brentano200676-9] Schmidt-Brentano 2006 ↓, s. 76.

[CITEREFSchmidt-Brentano2007196-10] Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 196.

[CITEREFSchmidt-Brentano2007139-11] Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 139.

[CITEREFSchmidt-Brentano200726-12] Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 26.

[CITEREFSchematismus189693,_133-13] Schematismus 1896 ↓, s. 93, 133.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Dywizje piechoty	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 OK 14 15 16 17 18 19 20 H 21 OK 22 OK 23 H 24 25 26 OK 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 H 38 H 39 H 40 H 41 H 42 H 43 OK 44 OK 45 OK 46 OK 47 48 49 50 51 H 52 53 54 55 56 56 OK 57 58 59 60 61 62 63 64 H 70 H 71 72 73 74 H 81 90 91 92 93 94 95 PR 106 PR 155 H
Brygady piechoty	3 4 5 6 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 OK 26 OK 27 28 29 30 31 32 33 34 37 38 39 H 40 H 41 OK 42 OK 43 OK 44 OK 45 H 46 H 47 48 49 50 51 OK 52 OK 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 H 74 H 75 H 76 H 77 H 78 H 79 H 80 H 81 H 82 H 83 H 84 H 85 OK 86 OK 87 OK 88 OK 89 OK 90 OK 91 OK 92 OK 94 96 97 98 121 122
Brygady górskie	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Pułki cesarskiej i królewskiej Armii	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 110 121 112 123 114 125 116 127 118 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139
Pułki piechoty bośniacko-hercegowińskiej	1 2 3 4
Pułki cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37
Pułki królewsko-węgierskiej Obrony Krajowej	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32
Tyrolskie pułki strzelców cesarskich	Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich 1 2 3 4
Pułki strzelców krajowych	I II III
Bataliony strzelców polowych	1 2 3 5 6 7 8 9 10 11 12 13 16 17 19 20 21 22 23 24 25 28 29 30 31 32
Pułki piechoty Legionów Polskich	1 2 3 4 5 6 7