| Data i miejsce urodzenia |
15 lutego 1920 |
|---|---|
| Data śmierci |
7 września 2018 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
    .JPG){kind=small} 
| |
Wiesław Gruszkowski (ur. 15 lutego 1920 we Lwowie[1], zm. 7 września 2018[2]) – polski architekt i urbanista, profesor Politechniki Gdańskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Jana. Ukończył w 1938 X Gimnazjum i Liceum im. Henryka Sienkiewicza we Lwowie i do 1941 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej[1][3]. W okresie od lipca 1944 do maja 1945 pracował jako kierownik oddziału budowlanego w Energokombinacie Lwów[4].
Po przyjeździe do Gdańska w czerwcu 1945 brał czynny udział w odbudowie zrujnowanego miasta i odtworzeniu jego historycznego kształtu[5]. W 1947 ukończył studia architektoniczne na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. Specjalności: odbudowa miast i rewaloryzacja miast. Potem wieloletni wykładowca Politechniki Gdańskiej. Doktorat w 1976, od 1989 profesor tytularny. Autor wielu publikacji naukowych dotyczących ładu przestrzennego oraz wydawnictw popularnonaukowych[4]. W latach 1985–1989 dziekan Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej. Członek honorowy Towarzystwa Urbanistów Polskich[6].
W latach 1949–1955 projektant i główny urbanista Biura Projektowo-Badawczego Budownictwa „Miastoprojekt” w Gdańsku, w latach 1955–1958 główny architekt województwa gdańskiego[7], w latach 1958–1973 kierownik Wojewódzkiej Pracowni Urbanistycznej w Gdańsku, w latach 1973–1978 generalny projektant planu aglomeracji gdańskiej[1]. W 1980 od Ministerstwa Kultury i Sztuki otrzymał status twórcy[4].
W 2012 roku ukazał się album „Ruiny. Fotografie Wiesława Gruszkowskiego”[8], za który został nominowany do Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis”[9].
W 2015 roku przekazał do Muzeum II Wojny Światowej polską flagę, pamiątkę rodzinną ze Lwowa[10].
Mieszkał w Sopocie. Był mężem Marianny Anny z domu Przygodzkiej (1924–2014), ojciec Jana (ur. 1955), Tadeusza (ur. 1957) i Tomasza (ur. 1961)[1].
13 września 2018 został pochowany na cmentarzu komunalnym w Sopocie[11] (kwatera E4-6-6)[12].
Wybrane opracowania książkowe
[edytuj | edytuj kod]- Wspomnienia z odbudowy Głównego Miasta (1978, wraz z Izabellą Trojanowską, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk)
- Planowanie przestrzenne miast portowych (1992, wspólnie z Bohdanem Szermerem, Stanisławem Tomaszkiem, Ośrodek Informacji Technicznej i Ekonomicznej w Budownictwie, 1964)
- Historia sztuki (2005, Wydawnictwa Wszechnicy Warmińskiej)
- Zarys historii urbanistyki (1989, Wydawnictwo UG, ISBN 83-7017-376-4, 9788370173760)
- Gdańsk townhouse of the 21th century (2006, Urząd Miejski w Gdańsku)
- Ruiny. Fotografie Wiesława Gruszkowskiego (2012, Wydawnictwo VIA Toruń)
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1984)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1969)
- Złoty Krzyż Zasługi (1956)
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1989)
- Medal Księcia Mściwoja II (1997)[13]
- Medal „Za Zasługi dla Politechniki Gdańskiej” (2014)
- Odznaka honorowa „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1966)
- Złota Odznaka SARP (1963)[14]
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury I stopnia (zespołowa) za plan ogólny zagospodarowania przestrzennego zespołu miast Gdynia-Gdańsk (1962)
- Nagroda Komitetu Nauki i Techniki (1966)
- Nagroda Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych III stopnia (zespołowa) za plan ogólny zagospodarowania przestrzennego miasta Tolkmicko (1969)
- Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (2000)[16]
- Nagroda im. prof. Jerzego Stankiewicza (2002)
- Nagroda „Splendor Splendorów” przyznana w związku z 40. rocznicą istnienia nagrody (15 marca 2013)
- tytuł honorowy Profesor Emeritus Politechniki Gdańskiej (2015)
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W 2024 z inicjatywy gdańskiego oddziału Towarzystwa Urbanistów Polskich oraz Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej ustanowiono Nagrodę imienia Profesora Wiesława Gruszkowskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie urbanistyki. Pierwszymi laureatami nagrody zostali: mgr inż. arch. Anna Łoziak, prof. Mieczysław Kochanowski, dr inż. arch. Danuta Kochanowska, prof. Piotr Lorens oraz dr inż. arch. Gabriela Rembarz[17].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e GRUSZKOWSKI WIESŁAW JULIAN [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2023-01-29] (pol.).
- ↑ Zmarł prof. Wiesław Gruszkowski. trojmiasto.pl. [dostęp 2018-09-08]. (pol.).
- ↑ Nie żyje profesor Wiesław Gruszkowski - architekt, który odbudowywał Gdańsk. wyborca.pl. [dostęp 2018-09-17].
- ↑ a b c d e Gruszkowski Wiesław | Politechnika Gdańska [online], pg.edu.pl [dostęp 2024-10-21] (pol.).
- ↑ Ruiny Gdańska jak gruzy Babilonu. O Wiesławie Gruszkowskim, który odbudował miasto. dziennikbaltycki.pl. [dostęp 2017-11-15]. (pol.).
- ↑ 90 lat. Towarzystwo Urbanistów Polskich. Wydawnictwo jubileuszowe. Warszawa: TUP, 2013.
- ↑ Wiesław Gruszkowski
- ↑ Album. gruszkowski-gdansk.pl. [dostęp 2018-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)].
- ↑ Nasze miasto. gdansk.pl. [dostęp 2018-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-20)].
- ↑ Niezwykła flaga w Muzeum II WŚ [online], trojmiasto.pl, 17 września 2015 [dostęp 2020-09-17] (pol.).
- ↑ Ostatnie pożegnanie prof. Wiesława Gruszkowskiego. gdansk.pl, 13 września 2018. [dostęp 2018-09-15].
- ↑ śp. Wiesław Gruszkowski
- ↑ Laureaci medalu księcia Mściwoja II [online], bip.gdansk.pl [dostęp 2024-10-01].
- ↑ In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Wiesław Julian Gruszkowski [online], www.archimemory.pl [dostęp 2024-10-21].
- ↑ a b Wiesław Gruszkowski | Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej [online], arch.pg.edu.pl [dostęp 2024-10-21] (pol.).
- ↑ Laureaci Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 2024-10-21] (pol.).
- ↑ Ogłoszenie wyników pierwszej edycji nagrody imienia Profesora Wiesława Gruszkowskiego – TUP [online], 25 stycznia 2024 [dostęp 2024-10-21] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Prof. dr inż. Wiesław Gruszkowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-12-06].
|
