Charakterystyka | |
Rodzaj sportu |
sport wodny powierzchniowy |
---|---|
Popularność | |
Dyscyplina olimpijska |
od 1900 roku do dziś |
Wioślarstwo – niegdyś odmiana transportu (wodnego), współcześnie dyscyplina sportowa polegająca na wprowadzeniu w ruch łodzi pływającej po wodzie przy użyciu siły mięśni wioślarza używającego wioseł jako dźwigni prostej.
Opis dyscypliny
[edytuj | edytuj kod]Wioślarz siedzi plecami do zasadniczego kierunku ruchu łodzi. W łodzi wioślarskiej wszystkie części nośne, w tym również osie elementów ruchomych, muszą być trwale przymocowane do kadłuba łodzi, z wyjątkiem wózka, który porusza się po szynach wzdłuż osi podłużnej łodzi. Łodzie poruszane są przy pomocy wioseł opartych w obrotowych dulkach znajdujących się na odsadniach przymocowanych do burt łodzi. Sternik w osadach ze sternikiem, w przeciwieństwie do wioślarzy, zwrócony jest twarzą w kierunku płynięcia łodzi leżąc w części dziobowej lub siedząc z tyłu.
Regaty wioślarskie rozgrywane są na spełniających określone normy akwenach, na wytyczonych bojami torach o długości dwóch kilometrów. W jednym biegu wioślarskim udział bierze sześć osad. Największe światowe zawody wioślarskie prowadzone są systemem FISA polegającym na rozgrywaniu dwóch biegów kwalifikacyjnych: przedbiegów i międzybiegów, podczas których poszczególne osady walczą o prawo startu w półfinałach. Półfinały wyłaniają osady, które startują w finale A (o miejsca 1-6) oraz finale B (o miejsca 7-12). W mniej prestiżowych regatach i przy małej ilości osad kwalifikacja do finału odbywa się na podstawie samych przedbiegów. Pucharowy system wyłaniania osady zwycięskiej stosowany jest w wioślarstwie niezmiernie rzadko m.in. w trakcie corocznych królewskich regat w Henley rozgrywanych na Tamizie.
Ze względu na duży wpływ warunków pogodowych na osiągane wyniki w wioślarstwie nie prowadzi się rankingu oficjalnych rekordów czasowych. Nieoficjalne rekordy na dystansie 2000 m są jednak odnotowywane[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze zawody wioślarskie odbyły się w 1715 roku na Tamizie – były to zawody Race for Doggett's Coat and Badge, które od tamtego czasu odbywają się corocznie do dziś[2]. W 1893 roku powstała Międzynarodowa Federacja Towarzystw Wioślarskich. Od 1900 r. wioślarstwo jest dyscypliną olimpijską. W Polsce w 1878 roku założono Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie, a w roku 1907 powstał Komitet Regatowy, przekształcony w roku 1919 w Polski Związek Towarzystw Wioślarskich.
Barwy wioseł
[edytuj | edytuj kod]Jedną z tradycji wioślarstwa jest malowanie wioseł. Każdy klub maluje pióra wioseł w charakterystyczne dla siebie barwy klubowe[3][4]. Narodowe barwy wioseł przypisane są do każdej z reprezentacji uczestniczących w rywalizacji międzynarodowej[5][6].
Konkurencje
[edytuj | edytuj kod]Konkurencje oznaczane są w formacie: [litery][cyfra][znak]
. Np. W4x – czwórka podwójna kobiet. Gdzie:
[litery]
to W dla kobiet, M dla mężczyzn. Są też dodatkowe kategorie, np. waga lekka jest oznaczona literą L (LM waga lekka mężczyzn).[cyfra]
oznacza liczbę wiosłujących.[znak]
na końcu oznacza rodzaj konkurencji:[x]
– z podwójnymi wiosłami (ang. sculls), czyli dwa wiosła na zawodnika.[-]
– bez sternika (ang. coxless), z jednym wiosłem na zawodnika trzymanym oburącz (czyli dla W4- są 4 osoby, 4 wiosła).[+]
– ze sternikiem (ang. coxed), j/w, ale z dodatkowym sternikiem (np. dla M8+ na łódce jest 9 osób).
Zawody (regaty) rozgrywane są przeważnie na dystansie 2000 m.
Waga lekka została wprowadzona do wioślarstwa z uwagi na fakt, że w sporcie tym zdecydowanie większe możliwości mają zawodnicy wysocy (długość ramion i nóg przekłada się na długość pociągnięcia wioseł), co odbierało możliwość uprawiania wioślarstwa sportowcom niższego wzrostu. W wadze lekkiej zawodniczka może ważyć maksymalnie 59 kg, a ponadto średnia wagi zawodniczek w osadzie (dwójce lub czwórce) nie może przekroczyć 57 kg. U mężczyzn limity te wynoszą odpowiednio 72,5 kg dla jednego zawodnika oraz 70 kg dla średniej wagi w osadzie. Dla juniorów limity wagi są niższe[7][8].
Konkurencje olimpijskie
[edytuj | edytuj kod]Na igrzyskach olimpijskich, począwszy od Igrzysk Olimpijskich w 2020 roku, rozgrywanych jest siedem konkurencji kobiecych oraz siedem męskich[9].
Konkurencje mężczyzn:
- M1x – jedynka mężczyzn
- M2x – dwójka podwójna mężczyzn
- M4x – czwórka podwójna mężczyzn
- M2- – dwójka bez sternika mężczyzn
- M4- – czwórka bez sternika mężczyzn
- M8+ – ósemka mężczyzn
- LM2x – dwójka podwójna wagi lekkiej mężczyzn
Kobiet:
- W1x – jedynka kobiet
- W2x – dwójka podwójna kobiet
- W4x – czwórka podwójna kobiet
- W2- – dwójka bez sterniczki kobiet
- W4- – czwórka bez sterniczki kobiet
- W8+ – ósemka kobiet
- LW2x – dwójka podwójna wagi lekkiej kobiet
Konkurencje wagi lekkiej rozgrywane są na igrzyskach olimpijskich począwszy od igrzysk w Atlancie w 1996 r. W zamian za wprowadzenie konkurencji wagi lekkiej wycofano z igrzysk dwójki i czwórki ze sternikiem (w konkurencjach olimpijskich sternicy pozostali tylko w ósemkach).
Konkurencje paraolimpiskie
[edytuj | edytuj kod]Konkurencje paraolimpijskie:
- LTAMix4+ – czwórka ze sternikiem niepełnosprawnych ruchowo i wzrokowo
- TAMix2x – dwójka podwójna niepełnosprawnych ruchowo
- ASW1x – jedynka kobiet niepełnosprawnych ruchowo
- ASM1x – jedynka mężczyzn niepełnosprawnych ruchowo
Pozostałe
[edytuj | edytuj kod]Konkurencje nieolimpijskie mężczyzn:
- M2+ – dwójka ze sternikiem mężczyzn
- M4+ – czwórka ze sternikiem mężczyzn
- LM1x – jedynka wagi lekkiej mężczyzn
- LM4x – czwórka podwójna wagi lekkiej mężczyzn
- LM2- – dwójka bez sternika wagi lekkiej mężczyzn
- LM4- – czwórka bez sternika wagi lekkiej mężczyzn
- LM8+ – ósemka wagi lekkiej mężczyzn
Kobiet:
- LW1x – jedynka wagi lekkiej kobiet
- LW4x – czwórka podwójna wagi lekkiej kobiet
Kategorie wiekowe
[edytuj | edytuj kod]- 12-14 lat = młodzik
- 14-16 lat = junior młodszy
- 16-18 lat = junior
- 18-23 lat = młodzieżowiec
- 23 i więcej = senior
W corocznie rozgrywanych mistrzostwach świata rywalizacja odbywa się osobno dla kategorii wiekowych: juniorskiej (do 18 roku życia), młodzieżowej (19 – 22 lata) oraz seniorskiej.
Kluby wioślarskie
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Mistrzostwa świata w wioślarstwie
- Mistrzostwa Europy w wioślarstwie
- Mistrzostwa świata juniorów w wioślarstwie
- Mistrzostwa Europy juniorów w wioślarstwie
- Wioślarstwo na letnich igrzyskach olimpijskich
- Medaliści igrzysk olimpijskich w wioślarstwie
- Medalistki igrzysk olimpijskich w wioślarstwie
- Galera – wioślarstwo bojowe
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ World Best Times worldrowing.com
- ↑ Race for Doggett’s Coat & Badge. History.. [dostęp 2018-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-10)]. (ang.).
- ↑ Barwy wioseł – PZTW [dostęp: 2018-12-07]
- ↑ Barwy Klubowe WTW strona klubu [dostęp: 2018-12-07]
- ↑ Barwy wioseł z całego świata (ang.) [dostęp: 2018-12-07]
- ↑ Oar power – the symbol on the end of the blade worldrowing.com (ang.) [dostęp: 2018-12-07]
- ↑ Redakcja, Olimpijski poradnik kibica w kapciach (odc. 2) – tajniki wioślarstwa [online], Polska Times, 10 lipca 2008 [dostęp 2021-07-31] (pol.).
- ↑ Polski Związek Towarzystw Wioślarskich – Przepisy regatowe
- ↑ O wioślarstwie [online], www.pztw.pl [dostęp 2021-07-29] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona Międzynarodowej Federacji Wioślarskiej – FISA
- Polski Związek Towarzystw Wioślarskich
- Dyscypliny olimpijskie – wioślarstwo. sportowefakty.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-05)].
- Wioślarstwo we Wrocławiu. hist.uni.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-16)].