| Stercorariidae[1] | |||||
| G.R. Gray, 1871[2] | |||||
 Przedstawiciel rodziny – wydrzyk tęposterny (Stercorarius pomarinus) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Parvordo | |||||
| Nadrodzina | |||||
| Rodzina |
wydrzyki | ||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Larus parasiticus Linnaeus, 1758 | |||||
| |||||
| Rodzaje | |||||
|
| |||||
Wydrzyki[13] (Stercorariidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu siewkowych (Charadriiformes).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzina obejmuje gatunki występujące w Eurazji, Ameryce, Antarktydzie i na Oceanie Południowym[14][15]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała 41–64 cm, rozpiętość skrzydeł 105–160 cm; masa ciała 230–2100 g (samice są większe i cięższe od samców)[14].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Stercorarius: łac. stercorarius – z gnoju, z łajna, od stercus, stercoris – gnój, łajno; wydrzyki ścigają inne ptaki morskie, dopóki te nie zwymiotują swojego jedzenia i dawniej brano wyplute jedzenie za odchody[16].
- Catharacta: gr. καταρακτης kataraktēs lub καταρρακτης katarrhaktēs „nieznany drapieżny ptak morski” wspomniany przez Arystotelesa i Dionizjosa[16]. Gatunek typowy: Catharacta skua Brünnich, 1764.
- Lestris: gr. λη̣στρις lēistris „piratka”, od λῃστηρ lēistēr, λῃστηρος lēistēros „pirat”, od ληις lēis „łup, grabież”[16]. Gatunek typowy: Larus parasiticus Linnaeus, 1758.
- Labbus: opis na podstawie „Labbé” z Brissona w 1760 roku, od szw. nazwy Labbe lub Labb dla wydrzyka[16]. Nomen nudum.
- Oceanus: w greckiej mitologii Oceanus (stgr. Ὠκεανός Ōkeanós, łac. Oceanus) był bogiem oceanów, mężem Tetydy i ojcem nimf[16]. Gatunek typowy: Larus parasiticus Linnaeus, 1758; młodszy homonim Oceanus Montfort, 1808 (Mollusca).
- Catarracta: gr. καταρακτης kataraktēs lub καταρρακτης katarrhaktēs „nieznany drapieżny ptak morski” wspomniany przez Arystotelesa i Dionizjosa[16]. Gatunek typowy: Larus parasiticus Linnaeus, 1758.
- Praedatrix: łac. praedatrix, praedatricis „łupieżczyni”, od praedator, praedatoris „łupieżca”, od praedari „grabować, plądrować”, od praeda „łup”[16]. Gatunek typowy: Larus parasiticus Linnaeus, 1758.
- Coprotheres: gr. κοπρος kopros „kał, gnój”; -θηρας -thēras „łowca”, od θηραω thēraō „polować”, od θηρ thēr, θηρος thēros „bestia, zwierzę”[16]. Gatunek typowy: Lestris pomarinus Temminck, 1815
- Atalolestris: gr. αταλος atalos „delikatny”; rodzaj Lestris Illiger, 1811[16]. Gatunek typowy: Stercorarius longicaudus Vieillot, 1819.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodziny wydrzyków należy jeden rodzaj z następującymi gatunki[13]:
- Stercorarius longicaudus Vieillot, 1819 – wydrzyk długosterny
- Stercorarius parasiticus (Linnaeus, 1758) – wydrzyk ostrosterny
- Stercorarius pomarinus (Temminck, 1815) – wydrzyk tęposterny
- Stercorarius skua (Brünnich, 1764) – wydrzyk wielki
- Stercorarius maccormicki H. Saunders, 1893 – wydrzyk antarktyczny
- Stercorarius antarcticus (Lesson, 1831) – wydrzyk brunatny
- Stercorarius chilensis Bonaparte, 1857 – wydrzyk amerykański
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stercorariidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b G.R. Gray: Hand-list of genera and species of birds, distinguishing those contained in the British Museum. Cz. 3. London: printed by order of the Trustees, 1871, s. 110. (ang.).
- ↑ M.T. Brünnich: Ornithologia borealis, sistens collectionem avium ex omnibus, Imperio danico subjectis, provinciis insulisque borealibus Hafniae factam, cum descriptionibus novarum, nominibus incolarum, locis natalium et icone. Hafniae: Kall & Godiche, 1764, s. 32. (łac.).
- ↑ J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium: additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: Sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 272. (łac.).
- ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 72. (fr.).
- ↑ C.L. Koch: System der baierischen Zoologie: zum Gebrauch als Taschenbuch. Nürnberg: in Kommission bei der Steinischen Buchhandlung, 1816, s. 380. (niem.).
- ↑ W.E. Leach: Systematic catalogue of the specimens of the indigenous Mammalia and birds in the British Museum. London: Richard % Arthur Taylor, 1816, s. 39. (ang.).
- ↑ L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 65. (fr.).
- ↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. v. (niem.).
- ↑ G.M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 2. London: H.F. & G. Witherby, 1912–1913, s. 500. (ang.).
- ↑ Stercorarius, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2014-03-02] (ang.).
- ↑ M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 6. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 149. (fr. • łac.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Stercorariidae Gray,GR, 1870 - wydrzyki - Skuas/Jaegers (Wersja: 2016-11-18). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-13].
- ↑ a b R.W. Furness: Family Stercorariidae (Skuas). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 3: Hoatzin to Auks. Barcelona: Lynx Edicions, 1996, s. 569–570. ISBN 84-87334-20-2. (ang.).
- ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Skuas and Jaegers (Stercorariidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.sterco1.01. [dostęp 2020-05-12]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Etymologia za: James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).
