Związek Młodzieży Chrześcijańskiej „Polska YMCA” – młodzieżowa organizacja społeczna, zbudowana na podstawach programowych międzynarodowej organizacji YMCA, której celem jest prowadzenie działalności opiekuńczej, charytatywnej, jak również edukacyjnej i wychowawczej w duchu chrześcijańskim. Członkami Polskiej YMCA mogą być chrześcijanie płci obojga.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Polska YMCA powstała w roku 1923, gdy niepodległą już Polskę opuścili członkowie amerykańskiej YMCA (ang. Young Men’s Christian Association, pieszczotliwie „Ciocia Imcia”), którzy przybyli wraz z armią gen. Józefa Hallera, niosąc materialną i moralną pomoc osobom pokrzywdzonym w czasie wojny (m.in. opieka nad jeńcami wojennymi, repatriantami, zdemobilizowanymi żołnierzami, ubogimi studentami)[1].
Amerykańska YMCA, kierowana w Polsce przez Paula Supera[2], zamknęła działalność w roku 1921. Podjęto wówczas decyzję o powołaniu społeczno-wychowawczego Związku Młodzieży Chrześcijańskiej – Polska YMCA. W roku 1922 zatwierdzono statut (30 marca) i powołano Centralny Komitet Polskiej YMCA, który kierował stowarzyszeniem przez pierwsze dwa lata. W skład Komitetu weszli m.in. profesorowie Leon Marchlewski i Stanisław Estreicher, generałowie Józef Czikel i Mieczysław Norwid-Neugebauer, przemysłowcy Alfred Grohman i Feliks Krusher, dyrektor Wileńskiego Okręgu Polskich Kolei Państwowych Emil Landsberg, minister zdrowia Witold Chodźko, minister opieki społecznej Ludwik Darowski, wiceminister edukacji Tadeusz Łopuszański, poeta Jan Kasprowicz, marszałek Sejmu Maciej Rataj[1]. Pierwszym prezesem był Leon Marchlewski (1923–1933)[3].
Okres dwudziestolecia międzywojennego był czasem prężnej działalności organizacji, wzrostu liczby członków, a także gromadzenia majątku – powstały m.in. stałe siedziby organizacji w Krakowie, Łodzi, Warszawie i Gdyni. Dalszy rozwój Polskiej YMCA został zatrzymany dopiero w czasie II wojny światowej – jej działalność, jak wielu innych organizacji, została wówczas zakazana przez okupanta. Ogniska polskiej YMCA powstawały wówczas na emigracji (np. w Londynie), a także przy polskich oddziałach wojskowych walczących u boku aliantów. Polskie YMCA działało m.in. przy Armii Andersa na Bliskim Wschodzie, organizując Dom Żołnierza w Bagdadzie. Pod auspicjami YMCA wydawane było w Wielkiej Brytanii pismo „Poradnik dla Pracowników Świetlic Żołnierskich”[4].
Na początku czerwca 1937 Rada Polska YMCA wręczyła marszałkowi Edwardowi Śmigłemu-Rydzowi dyplom Pierwszego Członka Honorowego YMCA[5].
Czas powojenny nie był dla organizacji łaskawy: reaktywowana w kwietniu 1945 roku, po czterech latach działalności[6] została uznana przez władze komunistyczne za „narzędzie burżuazyjno-faszystowskiego wychowania, popierane przez zagranicznych mocodawców i sanacyjne czynniki rządzące”. Działalność organizacji została zakazana, a jej majątek znacjonalizowano.
Polska YMCA wznowiła działalność w roku 1990.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b YMCA w Polsce. [w:] YMCA w Gdyni – w Polsce – na Świecie [on-line]. YMCA Gdynia 2005. [dostęp 2014-11-12]. (pol.).
- ↑ Paul Super - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2023-03-20] (pol.).
- ↑ Anna Marchlewska-Koj (wnuczka Leona Pawła Marchlewskiego): Wspomnienia o Leonie Pawle Marchlewskim w: Almanach Muszyny. s. 151–154.
- ↑ Jerzy Święch: Literatura polska w latach II wojny. Wyd. VI – 2 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 304, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13852-3.
- ↑ Marszałek Śmigły-Rydz I członkiem honorowym YMCA. „Dobry Wieczór! Kurier Czerwony”. Nr 152, s. 2, 3 czerwca 1937.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z 4 lipca 1946 r. (Dz.U. z 1946 r. nr 35, poz. 219) w sprawie wykonania dekretu z 16 stycznia 1946 r. o utworzeniu urzędów i rad wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego (Dz.U. z 1946 r. nr 3, poz. 25) w paragrafie 8 wymieniało YMCA wśród organizacji upoważnionych do delegowania przedstawicieli do Państwowej Rady Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. W początkach 1948 r. dekret i rozporządzenie zostały uchylone przez ustawę o powołaniu Służby Polsce.
