Akt prawny – działanie mające doniosłość prawną i rodzące skutki prawne. Mogą zostać podzielone na indywidualne (adresowane do konkretnie określonych podmiotów[1]) oraz generalne (adresowane do pewnej kategorii adresatów[1]).
Akty prawne wydawane przez kompetentne organy prawodawcze, mocą których ustanawiane są przepisy prawa, nazywane są aktami normatywnymi, aczkolwiek pod tym pojęciem można także rozumieć wszystkie teksty zawierające normy postępowania[2].
Podział aktów prawnych
[edytuj | edytuj kod]Spośród aktów prawnych można wyróżnić akty indywidualne oraz generalne (normatywne).
Na indywidualne akty prawne składają się:
- akty stosowania prawa w postaci rodzących skutki prawne decyzji wydawanych w indywidualnych sprawach przez organy państwowe (np. orzeczeń sądowych, decyzji administracyjnych);
- czynności prawne[2].
Spośród generalnych aktów prawnych w Polsce w Konstytucji RP wyróżniono:
- akty prawa o mocy powszechnie obowiązującej, w tym:
- ratyfikowane umowy międzynarodowe
- ustawy
- rozporządzenia
- akty prawa miejscowego
- akty prawa o charakterze wewnętrznym
- uchwały Rady Ministrów
- zarządzenia Prezesa Rady Ministrów[3].
Generalnymi aktami prawnymi mogą być tylko te akty, które zostały ogłoszone w sposób przewidziany przez prawo[2]. W Polsce generalne akty prawne publikowane są wyłącznie w następujących dziennikach urzędowych:
- Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej,
- Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”,
- dzienniki urzędowe ministrów kierujących działami administracji rządowej,
- dzienniki urzędowe organów centralnych,
- wojewódzkie dzienniki urzędowe[1].
Budowa aktu prawnego
[edytuj | edytuj kod]Generalne akty prawne w Polsce zbudowane są co do zasady w następujący sposób (przewidziany także przez zasady techniki prawodawczej[4]):
- tytuł aktu,
- przepisy merytoryczne ogólne i szczegółowe;
- przepisy o zmianie przepisów obowiązujących (przepisy nowelizujące);
- przepisy epizodyczne;
- przepisy przejściowe i dostosowujące;
- przepisy końcowe (przepisy uchylające, o wejściu w życie oraz przepisy o wygaśnięciu mocy obowiązującej aktu)[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Chauvin i inni, Wstęp do prawoznawstwa, Wydawnictwo C. H. Beck, 2021, ISBN 978-83-8235-632-8, OCLC 1262599616.
- ↑ a b c Józef Nowacki i inni, Wstęp do prawoznawstwa, wyd. 6, Warszawa: Wolters Kluwer, 2020, s. 116–123, ISBN 978-83-8223-384-1, OCLC 1225235454 [dostęp 2021-12-24].
- ↑ Art. 87-93 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 473 ze zm.).
- ↑ § 13-14 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz.U. z 2016 r. poz. 283).
