Althann (lub Althan) to nazwisko mocno rozgałęzionej austriackiej rodziny arystokratycznej.
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Althannowie mieli swoje siedziby w Austrii, Czechach, w hrabstwie kłodzkim, na Morawach i na Węgrzech, gdzie w latach 1721–1824 dzierżyli również godność żupana w komitacie Zala. W 1810 r. otrzymali dziedziczny tytuł hrabiów Rzeszy i zaliczali się wtedy do jednej z najważniejszych rodzin w całej monarchii austriackiej. Ich awans społeczny nastąpił w XVI w. w wyniku służby dworskiej i wojskowej u cesarzy.
Członkowie rodu von Althann piastowali liczne urzędy ziemskie, dworskie i kościelne. Do najsłynniejszych przedstawicieli rodziny należeli:
- Michał Adolf von Althann (1574–1636) otrzymał 28 listopada 1608 r. tytuł hrabiego za zasługi dla cesarza Rudolfa II. Po przejściu na wiarę katolicką stał się zagorzałym zwolennikiem kontrreformacji. W 1619 ustanowił w Ołomuńcu order rycerski „Christianae militiae” za zasługi w walce przeciw poganom i Turkom. Na budowę kolegium jezuickiego w Igławie ofiarował zakonowi 23 domy skonfiskowane protestantom. Podarował też zakonowi dobra w Komárnie, Znojmie, Krems i Wiedniu.
- Michał Wenzel von Althann (1630–1686), syn Michała Adolfa (1574–1636), był cesarskim ambasadorem, tajnym radcą dworu i komendantem twierdzy kłodzkiej. W 1680 r. został starostą (landeshauptmannem) hrabstwa kłodzkiego, gdzie do rodziny należały już majoraty w Międzylesiu, Roztokach i Wilkanowie. W 1684 r. nabył też zamek Szczerba i ziemie wokół Stronia Śląskiego tworząc tzw. klucz stroński. W Wilkanowie zbudował czterokondygnacyjny pałac. Był żonaty z hrabiną Anną Marią Elżbietą von Aspremont (1646–1723). Ich synowie:
- Michał Friedrich von Althann (1680–1734), syn Michała Wenzela (1630–1686), był bpem Vácu i Veszprém, wicekrólem Neapolu i Sycylii.
- Michael Wenzel Młodszy von Althann (1668–1738), syn Michała Wenzela (1630–1686)
- Michael Emanuel von Althann (1691–1749), syn Michaela Wenzela Młodszego (1668–1738)
- Michael Otto von Althann (1730–1797), syn Michaela Emanuela (1691–1749)
- Michael Emanuel von Althann (1691–1749), syn Michaela Wenzela Młodszego (1668–1738)
- Michał Wenzel von Althann (1630–1686), syn Michała Adolfa (1574–1636), był cesarskim ambasadorem, tajnym radcą dworu i komendantem twierdzy kłodzkiej. W 1680 r. został starostą (landeshauptmannem) hrabstwa kłodzkiego, gdzie do rodziny należały już majoraty w Międzylesiu, Roztokach i Wilkanowie. W 1684 r. nabył też zamek Szczerba i ziemie wokół Stronia Śląskiego tworząc tzw. klucz stroński. W Wilkanowie zbudował czterokondygnacyjny pałac. Był żonaty z hrabiną Anną Marią Elżbietą von Aspremont (1646–1723). Ich synowie:
- Johann Michael von Althann, syn Michaela Johanna (zm. 1701), faworyt cesarza Karola VI
- Michael Johann von Althann (1710-1778), syn Johanna Michaela (1679-1722)[1]
- Michael Johann Nepomuck von Althann (1757–1815), VI syn Michaela Johanna, przejął dobra kłodzkie po śmierci kuzyna Michaela Wenzla
- Michael Franz Anton von Althann (1760–1817), VII syn Michaela Johanna, przejął dobra kłodzkie po śmierci brata Michaela Johanna
- Michael Maximilian Franz von Althann (1769–1834), syn Michaela Johanna, przejął dobra po śmierci brata Michaela Franza A. Jego synowie:
- Michael Joseph von Althann (1798–1861)
- Michael Karl II von Althann (1801–1881), przejął dobra kłodzkie po śmierci brata Michaela Josepha, jego syn:
- Robert von Althann (1853–1919).
- Michael Johann von Althann (1710-1778), syn Johanna Michaela (1679-1722)[1]
- Michael Wenzel Rudolph von Althann (1701-1766), syn Michaela Ferdinanda (1677-1733)[2],
- Michael Karl von Althann (1741–1805), syn Michaela Wenzela Rudolpha, przejął dobra kłodzkie po śmierci kuzyna, Michaela Ottona
- Michael Wenzel von Althann (1743–1810), II syn Michaela Wenzela Rudolpha przejął dobra kłodzkie po śmierci brata, Michaela Karla
- inni
- Gundaker von Althan (1655–1747), generał, dyplomata i budowniczy
- Michał Karol von Althann (1702–1756), baron von Goldburg und Murstetten.
Od nazwiska Michaela Josepha Althanna (1798–1861), właściciela majoratu w Międzylesiu pochodzi nazwa starej odmiany śliwy, Renkloda hr. Althanna (niem. Graf Althanns Reneklode)[3].
-
Herb rodowy[4]
-
Zamek w Jaroslavicach
Niektóre siedziby
[edytuj | edytuj kod]- 1577–1654 Oslavany (Krzysztof von Althann zbudował tu renesansowy zamek)
- 1609–1790 Jaroslavice (dziś powiat Znojmo) (na zlecenie Wolfa Dietricha von Althanna Joseph v. Erlach zbudował tu barokowy zamek)
- 1618–1793 Wranow nad Dyją (gdzie w końcu XVII w. Althannowie postawili barokowy zamek)
- 1909–1922 i 1930–1945 Zamek Helfštýn w Lipníku
- 1653–1945 Zamek w Międzylesiu
- 1684–1945 Pałac w Wilkanowie
- 1684–1783 Zamek Szczerba
- 1653–1945 Roztoki
- 1684–1733 Stronie Śląskie
-
Zamek w Vranovie
-
Zamek Helfštýn
-
Zamek w Zwentendorfie
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Althann. [dostęp 2023-11-22].
- ↑ Althann. [dostęp 2023-11-22].
- ↑ Henryk Grzybowski. Owoce z nazwami książąt z ziemi kłodzkiej. „Ziemia Kłodzka”. 2014 (nr 241), s. 19–20, sierpień 2014. Wydawnictwo Ziemia Kłodzka. Wydawnictwo Ziemia Kłodzka, Stowarzyszenie Komitet Obywatelski Ziemi Kłodzkiej, Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka, OKiS. ISSN 1234-9208.
- ↑ Herb Althanów w herbarzu J. Siebmachera, 1605 – pierwszy z prawej, dolny rząd
- ↑ Michaela Josepha (1798–1861)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Joachim Bahlcke i inni, Handbuch der historischen Stätten Böhmen und Mähren, Kröner Verlag, Stuttgart 1998, ISBN 3-520-32901-8
- Handbuch der historischen Stätten Schlesien, hg. von Hugo Weczerka, Stuttgart 1977, ISBN 3-520-31601-3
- Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler in Polen. Schlesien, Ernst Badstübner (red.), Sławomir Brzezicki (oprac.), München: Deutscher Kunstverlag, 2005, ISBN 3-422-03109-X, OCLC 830927501 .
- Joachim Bahlcke, Michael Friedrich Graf von Althann. W: Schlesische Lebensbilder, Bd. VIII, S. 129–140, ISBN 3-7686-3501-5
- Grzegorz Pisarski, Drzewo genealogiczne rodu Althannów, w: „Zeszyty Muzeum Ziemi Kłodzkiej”. 1995, z. 8, s. 111–146. ISSN 0860-1186
- Claudia Zonta, Schlesische Studenten an italienischen Universitäten, Stuttgart 2004
- Roman Sękowski, Herbarz szlachty śląskiej. Informator genealogiczno-heraldyczny, t. 1 (A-C), Katowice 2008: Fundacja "Zamek Chudów", s. 73–74, s.v. Althann.