Zamek w Międzylesiu
 nr rej. 458; A/970/637/WŁ z 10 października 1957
| |
 Widok od północnego wschodu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
pl. Wolności 42 |
| Rozpoczęcie budowy |
1580 |
| Ukończenie budowy |
1590 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
Położenie na mapie gminy Międzylesie  | |
Położenie na mapie Międzylesia  | |
 50°08′52,559″N 16°39′56,218″E/50,147933 16,665616
| |
| Strona internetowa | |
Zamek w Międzylesiu (niem. Schloss Mittelwalde) – zabytkowy[1] zamek w Międzylesiu.
Obiekt jest częścią kompleksu zamkowo-pałacowego składającego się z trzech skrzydeł: zamkowego średniowieczno-renesansowego oraz dwóch skrzydeł pałacowych utrzymanych w stylu barokowym.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Pierwotny zamek wzniesiono tu na miejscu wcześniejszego grodu w 1370. Był siedzibą rycerskiego rodu Glaubitzów i został zniszczony w czasie wojen husyckich. W latach 1580–1590 rodzina Tschirnhausów na miejscu zamku wzniosła renesansowy dwór, być może przez wykorzystanie fragmentów średniowiecznych, a na pewno przez dołączenie częściowo zachowanej wieży pierwotnego zamku[2]. Do dwóch skrzydeł w latach 1614–1622 dobudowano następne dwa - południowe i wschodnie[2]. W XVII wieku dwukrotnie uszkodzony – najpierw w czasie wojny trzydziestoletniej, później w wyniku pożaru miasta[2]. W latach 1686–1695, już za panowania władających majoratem w Międzylesiu od 1653 Althannów, dwór został powiększony o nową część barokową według projektu włoskiego architekta Jakoba Carovy[2]. Budowlę powiększono o nowe dwa skrzydła i mur, zamykający nowo powstały dziedziniec[2]. W XIX wieku obiekt odrestaurowano, po 1945 roku był praktycznie nieuszkodzony[2]. W następnych latach był użytkowany przez kilka instytucji jako ośrodek wczasowy i kolonijny[2]. W 1974 rezydencję ponownie dotknął pożar.
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Całość założenia składa się z dwóch części:
- starszej - renesansowej, wielobocznej z wieżą, zgrupowanej wokół małego dziedzińca oraz
- nowszej z okresu baroku - dwuskrzydłowej, o wnętrzach nakrytych sklepieniami kolebkowymi i ozdobionych dekoracją stiukową[2].
Z epoki renesansu pochodzi również brama wjazdowa z artystycznie wykonanym portalem oraz fragmenty dekoracji sgraffitowej na elewacjach zewnętrznych[2]. Renesansowy portal zawiera na fryzie heraldycznym herby rodów szlacheckich, von:
- górny rząd (od lewej): 1. Tschirnhaus 2. Lichtenburg 3. Saltza 4. Schönburg 5. Üchtritz, 6. Žampach von Pottenstein 7. Dyhern 8. Warnsdorf
- dolny rząd (od lewej): 1. Regensperg 2. Nimptsch 3. Gelhorn 4. Czettritz 5. Falkenhayn 6. Zedlitz 7. Porschnitz 8. Reibnitz[3]
Herby
[edytuj | edytuj kod]-
1. Tschirnhaus -
2. Lichtenburg -
3. Saltza (tarcza) -
4. Schönburg -
5. Üchtritz -
6. Žampach v. Pottenstein -
7. Dyhern -
8. Warnsdorf -
1. Regensperg -
2. Nimptsch -
3. Gelhorn -
4. Czettritz -
5. Falkenhayn -
6. Zedlitz -
7. Porschnitz -
8. Reibnitz
.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ a b c d e f g h i Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, s. 247-252. ISBN 978-83-89102-63-8.
- ↑ Portal. polska-org.pl. [dostęp 2023-03-28]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, ISBN 978-83-89102-63-8.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy, pod red. Marka Staffy, t. 15, Wydawnictwo I-BIS, Wrocław 1994.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
