Pałac w Czerninie

Pałac w Czerninie
Schloss Ober Tschirnau
	nr rej. 493 z 23.02.1959
	; Pałac od strony zachodniej (2004)
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Czernina
Adres	ul. Zamkowa, 56-200 Góra
Typ budynku	zamek
Rozpoczęcie budowy	przełom XIV i XV wieku
Zniszczono	lata 50 XX wieku
Pierwszy właściciel	Jan z Czerniny herbu Wierzbna
	Położenie na mapie gminy Góra Pałac w Czerninie
	Położenie na mapie Polski Pałac w Czerninie
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Pałac w Czerninie
	Położenie na mapie powiatu górowskiego Pałac w Czerninie
	51°43′12″N 16°37′07″E/51,720000 16,618611
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac w Czerminie – pałac z XVII w. w Czerninie, w powiecie górowskim^[1] wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa dolnośląskiego^[2].

Zamek

Wieś Schyrnino wymieniana jest w dokumentach z 1308 r. Wchodziła wtedy w skład dóbr kościelnych. Budowę zamku rycerskiego rozpoczął na przełomie XIV i XV w. kasztelan międzyrzecki Jan z Czerniny herbu Wierzbno. Po jego śmierci w 1423 r. zamkiem zajął się jego syn Jocusch von der Czyrne, ale już siedem lat później sprzedał majątek niejakiemu Magnusowi von Label. Około 1492 r. zamek wraz z otaczającymi go dobrami trafia w ręce rodziny von Dohna. Ich starania doprowadziły do nadania przywileju lokacyjnego dla miasta przez Władysława Jagiellończyka. W 1538 r. Henryk VII von Dohna sprzedaje majątek i miasto braciom von Stosch z Mojęcic, których potomkowie rozbudowali i ufortyfikowali miasto. W XVII w. miasto było kilkakrotnie świadkiem zmagań wojsk duńskich, szwedzkich i pruskich. Panowała tu także ospa.

Pałac

Pod koniec XVII w. zamek zostaje przebudowany na rezydencję w stylu barokowym przez Abrahama von Stosch auf Groß-Tschirna (1644-1705) syna Alexandra, żonatego z Urszulą von Stosch auf Klein-Wirsewitz^[3]. Umarł on bezpotomnie pozostawiając rezydencje najstarszej siostrze Jadwidze Helenie. Po jej śmierci w 1703 r. miasto i pałac przeszły w ręce rodziny von Lestwitz. Zmieniało jeszcze kilkakrotnie właścicieli, byli to m.in. Adam Melchior, Jerzy Abraham i Karol Rudolf. Karol Rudolf umarł 9 sierpnia 1803 r. nie pozostawiwszy potomka. Swój majątek zapisał Stowarzyszeniu Dziewic Ewangelickich, którego głównym zadaniem było nauczanie młodych dziewcząt prowadzenia domu. Organizacja przyczyniła się do rozwoju szkolnictwa w okolicznych wsiach. Przetrwała do końca II wojny światowej. Wojnę obiekt przetrwał nienaruszony, po wojnie został upaństwowiony. Przez pewien czas zamieszkiwany był przez pracowników Państwowego Gospodarstwa Rolnego. W latach pięćdziesiątych XX wieku został opuszczony, a jego wyposażenie rozkradzione. Zaniedbany w następnych kilkudziesięciu latach popadł w ruinę^[4].

Opis

Dwupiętrowy, zabytkowy pałac ze ścianą frontową zwieńczoną frontonem. Po bokach owalne alkierze. Na ścianie frontowej centralnie nad oknami pierwszego piętra umieszczony jest kartusz z herbami rodzin: von Lestwitz (l) i von Stosch (p). Pierwotny zamek otaczała fosa wypełniona wodą^[5].