Anna Burbon-Parmeńska
 Anna Burbon-Parmeńska w 1991 roku | |
.svg)
| |
| Królowa Rumunii (tytularna) | |
| Jako żona | |
|---|---|
| Poprzedniczka | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
| Dzieci |
Księżniczka Małgorzata |
| Odznaczenia | |
  
| |
Anna Antonina Franciszka Charlotta Zyta Małgorzata Burbon-Parmeńska (Anne Antoinette Françoise Charlotte Zita Marguerite de Bourbon-Parma; ur. 18 września 1923 w Paryżu, zm. 1 sierpnia 2016 w Morges) – królowa, małżonka ostatniego króla Rumunii Michała I.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]_1.jpg)
Anna Antonina Franciszka Charlotta Zyta Małgorzata Burbon-Parmeńska urodziła się 18 września 1923 roku w Paryżu jako drugie dziecko i zarazem jedyna córka księcia René Burbona-Parmeńskiego oraz jego żony, księżniczki Małgorzaty Duńskiej[1][2]. Po stronie ojca była bratanicą księcia Feliksa Burbona-Parmeńskiego, męża Szarlotty, wielkiej księżnej Luksemburga, i siostrzenicą Zyty, cesarzowej Austrii oraz królowej Węgier. Po stronie matki z kolei była prawnuczką króla Danii Chrystiana IX, a przez to także była ściśle spokrewniona z rodzinami monarszymi Danii, Grecji, Rosji i Wielkiej Brytanii[1]. Anna miała trzech braci:
- księcia Jakuba Burbona-Parmeńskiego (1922–1946), męża hrabiny Brygidy Aleksandry Marii af Holstein-Ledreborg (miał z nią jedno dziecko),
- księcia Michała Burbona-Parmeńskiego (1926–2018), męża księżniczki Jolanty de Broglie-Revel (miał z nią pięcioro dzieci), a następnie, po rozwodzie, księżniczki Marii Pii Sabaudzkiej (nie mieli dzieci),
- księcia Andrzeja Burbona-Parmeńskiego (1928–2011), męża Mariny Gacry (nie mieli dzieci)[1].
Anna spędziła swe młodzieńcze lata we Francji, którą wraz z rodziną opuściła w 1939 roku w obawie przed agresją nazistowskich Niemiec. Rodzina początkowo podróżowała przez Hiszpanię i Portugalię, po czym ostatecznie osiadła w Stanach Zjednoczonych, w Nowym Jorku. Na miejscu księżniczka uczęszczała do szkoły Parsons School of Design i pracowała jako sprzedawczyni w centrum handlowym sieci Macy’s. W czasie II wojny światowej zgłosiła się na ochotnika do Armii Francuskiej, w której służyła jako kierowca ambulansu w wielu europejskich krajach[1]. Za służbę została odznaczona francuskim Krzyżem Wojennym[3][1].
Małżeństwo z Michałem I
[edytuj | edytuj kod]Uczestnicząc w ślubie brytyjskiej księżniczki Elżbiety (późniejszej królowej Elżbiety II) z Filipem Mountbattenem w Londynie w listopadzie 1947 roku, Anna poznała obecnego tam króla Rumunii Michała I[3][1]. Anna i Michał I nie od razu zostali parą, a w ich zeswataniu miała udział matka rumuńskiego władcy, Helena[1]. Wkrótce zaczęli spędzać ze sobą dużo czasu w Londynie, a potem w Lozannie, i Michał I w końcu oświadczył się księżniczce, która przyjęła jego prośbę[3][1]. Chcąc poinformować rząd Rumunii przed wydaniem oficjalnego obwieszczenia o zaręczynach, król wrócił do kraju, w którym kilka tygodni później, 30 grudnia 1947 roku, został zmuszony do abdykacji przez mający wsparcie ZSRR komunistyczny rząd[1][3]. 3 stycznia 1948 roku wyjechał wraz z matką z Rumunii[3].
Wkrótce narzeczeni ponownie się połączyli i zaczęli planować swój ślub[3][1]. Największą przeszkodą na drodze do ślubu były dzielące ich różnice religijne – Anna była rzymską katoliczką, a Michał prawosławnym[3][1]. Narzeczeni starali się więc o udzielenie papieskiej dyspensy na ślub, jednak Pius XII uzależniał jej wydanie od obietnicy Michała, że wszystkie jego dzieci zostaną wychowane w wierze katolickiej[1][3]. Michał odmówił złożenia takiej obietnicy (powołał się na rumuńską konstytucję, która stanowi, że królewskie dzieci muszą być wychowywane w wierze prawosławnej) i papież nie udzielił dyspensy, w związku z czym narzeczeni pobrali się w obrządku prawosławnym 10 czerwca 1948 roku w pałacu Królewskim w Atenach[3][1][4]. Wśród uczestników ślubu znajdowali się kuzynka Michała Zofia (późniejsza królowa Hiszpanii), jego wuj, król Grecji Paweł I z żoną Fryderyką, oraz rodzina Anny ze strony matki[1][5]. Po ślubie Anna, pomimo utraty tronu przez Michała, przyjęła tytuł Jej Królewskiej Mości Królowej Rumunii[1]. Papież Pius XII nie usankcjonował małżeństwa, w związku z czym w świetle prawa Kościoła katolickiego było ono nieważne[1]. Dzięki temu Anna i Michał w 1966 roku wzięli ślub w obrządku katolickim w Monako[1][6].
Anna i Michał mieli pięć córek[1][3]:
- księżniczkę Małgorzatę (ur. 1949), „Strażniczkę Korony Rumuńskiej”, żonę księcia Radu (nie mają dzieci),
- księżniczkę Helenę (ur. 1950), żonę Robina Medfortha-Millsa (mieli dwoje dzieci), a następnie, po rozwodzie, Alexandra McAteera (nie mają dzieci),
- księżniczkę Irenę (ur. 1953), żonę Johna Kreugera (mieli dwoje dzieci), a następnie, po rozwodzie, Johna Wesleya Walkera (nie mają dzieci); w 2013 roku straciła tytuł i prawa do rumuńskiego tronu w następstwie aresztowania za organizowanie nielegalnych walk kogutów. W sierpniu 2020 roku jej najstarsza siostra, „Strażniczka Korony Rumuńskiej” Małgorzata, przywróciła jej tytuł i prawa do tronu,
- księżniczkę Zofię (ur. 1957), żonę Alaina Biarneixa (rozwód; mieli jedną córkę),
- księżniczkę Marię (ur. 1964), żonę Kazimierza Wiesława Mystkowskiego.
Dalsze losy
[edytuj | edytuj kod]
Anna wraz z mężem początkowo zamieszkała w domu swojej teściowej, Villa Sparta, w San Domenico we Włoszech. W 1949 roku małżonkowie wyjechali do Szwajcarii, z której po dwóch latach przenieśli się do Anglii. Żyli tam do 1956 roku, kiedy to zdecydowali o powrocie do Szwajcarii[1].
W 1992 roku razem z Michałem I przyjechała do Rumunii – po raz pierwszy stanęła wtedy na rumuńskiej ziemi[1]. Rumuński rząd, zaniepokojony popularnością Michała, którego na ulicach Bukaresztu witał milion ludzi, zakazał mu wjazdu do kraju do 1997 roku, kiedy to ostatecznie zniesiono zakaz i przywrócono byłemu monarsze rumuńskie obywatelstwo, a ponadto zwrócono kilka królewskich posiadłości, w tym pałac Elisabeta, który służył za główną rezydencję małżonków, gdy przebywali w Rumunii[3][1]. Zanim władze zniosły zakaz wjazdu dla Michała, Anna do 1997 roku wielokrotnie odwiedzała Rumunię, ucząc się miejscowego języka, spotykając się z ludźmi i poznając rumuńskie tradycje oraz zwyczaje[3].
Anna zmarła 1 sierpnia 2016 roku w szpitalu w szwajcarskim Morges w wieku 92 lat[7][8][6]. W dniu 13 sierpnia, w którym zarówno w Rumunii, jak i w Mołdawii obowiązywała żałoba narodowa, odbyła się uroczystość pogrzebowa królowej w Cerkwi Zaśnięcia Matki Bożej w Curtea de Argeș[9][10]. Świątynia ta została także miejscem jej pochówku (rok później obok niej pochowano jej męża)[11].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Wojenny (Francja)
- Order Karola I (Hohenzollern-Sigmaringen, 1948)[12]
- Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii (Hohenzollern-Sigmaringen, 2011)[13]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Scott Mehl: Anne of Bourbon-Parma, Queen of Romania. unofficialroyalty.com, 2013. [dostęp 2022-09-25]. (ang.).
- ↑ Ellen Hampton: Women of Valor: The Rochambelles on the World War II Front, rev. ed.. [w:] One. A New York Exile [on-line]. books.google.pl, 2021-03-26. [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Alta Ifland: Queen Anne of Romania: a queen without a country. [w:] Features [on-line]. royalcentral.co.uk, 2020-08-28. [dostęp 2022-09-25]. (ang.).
- ↑ Hugo Vickers: Alice: Princess Andrew of Greece. books.google.pl, 2013. [dostęp 2022-09-25]. (ang.).
- ↑ LIFE. [w:] A king takes a wife [on-line]. books.google.pl, 1948-06-21. [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
- ↑ a b Anne of Romania, wife of King Michael, dies at 92. archive.ph, 2016. [dostęp 2022-09-25]. (ang.).
- ↑ Queen Anne of Romania, Wife of Deposed Monarch, Dies at 92. [w:] Associated Press [on-line]. nytimes.com, 2016-08-01. [dostęp 2016-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-02)]. (ang.).
- ↑ Narcis Rosioru: A murit Regina Ana la vârsta de 92 de ani. Principesa va fi înmormântată la Curtea de Argeş, alături de ceilalţi regi ai României. mediafax.ro. [dostęp 2016-08-01]. (rum.).
- ↑ Comunicat de presă - ședință de guvern - Guvernul a stabilit 13 august 2016, zi de doliu național. [w:] Comunicate de presă [on-line]. gov.ro. [dostęp 2022-09-22]. (rum.).
- ↑ Moldovan president declares 13 August 2016 as national mourning day. [w:] Press releases [on-line]. presedinte.md, 2016-08-05. [dostęp 2022-09-25]. (ang.).
- ↑ Noua Catedrală Regală de la Curtea de Argeș a fost sfințită. [w:] Observator [on-line]. jurnalul.ro, 2018-12-07. [dostęp 2022-09-22]. (rum.).
- ↑ Ordinul Carol I. casamajestatiisale.ro. [dostęp 2022-09-25]. (rum.).
- ↑ Ordinul Coronana României. casamajestatiisale.ro. [dostęp 2022-09-25]. (rum.).
