| prezbiter i męczennik | |
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1628 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20 czerwca 1679 |
| Czczony przez | |
| Beatyfikacja |
15 grudnia 1929 |
| Wspomnienie |
20 czerwca |
St Giles in the Fields.
Antoni Turner SJ (ang. Anthony Turner; ur. 1628 w Little Dalby, zm. 20 czerwca 1679 w Tyburn) – angielski prezbiter z zakonu jezuitów, ofiara antykatolickich prześladowań okresu reformacji w Anglii, czczony w Kościele katolickim jako męczennik za wiarę, zabity na podstawie sfabrykowanych zarzutów o udziale w spisku, na fali represji zapoczątkowanych przez Henryka VIII ustanawiającego zwierzchność króla nad państwowym Kościołem anglikańskim[1][2][3][4].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się we wsi Little Dalby (hrabstwo Leicestershire) w rodzinie fanatycznego pastora kościoła protestanckiego[3]. Studiował na Uniwersytecie Cambridge (w Peterhouse)[3]. Pod wpływem matki złożył katolickie wyznanie wiary i tak jak starszy brat Edward wyemigrował z Anglii[3]. Pod nazwiskiem Antonius Ashbaneus w 1650 roku podjął studia w rzymskim kolegium angielskim[2]. Do nowicjatu Towarzystwa Jezusowego wstąpił w 1653 roku w Watten i tam po przejściu formacji zakonnej złożył profesję zakonną, a ukończywszy teologię[5], otrzymał sakrament święceń kapłańskich[2]. W 1661 roku skierowany został do posługi kapłańskiej w hrabstwie Worcester[2]. Efektywnie realizował tam powołanie do czasu, gdy w trakcie pobytu w Londynie dołączony został do pomówionych o udział w spisku i aresztowany, a następnie zamknięty w więzieniu Newgate[2][5].
Mimo iż nie znajdował się na sfabrykowanej przez Tytusa Oatesa liście stanął przed trybunałem pod zarzutem udziału w rzekomym tajnym porozumieniu, mającym na celu zabójstwo protestanckiego króla Karola II[6] wraz z Tomaszem Whitbreadem, Janem Fenwickiem, Janem Gavanem i Wilhelmem Harcourtem[2][7][8][9]. Przyznał się do stanu duchownego i przynależności do zakonu towarzystwa Jezusowego[2]. 13 czerwca w Old Bailey, za współudział w „spisku” wszyscy zostali skazani na śmierć przez powieszenie, wybebeszenie i poćwiartowanie[9][10]. Uznano, że świadkowie będący katolikami nie są wiarygodni, bowiem próby podważenia zeznań Titusa Oatesa mogą być kłamstwem, na które otrzymają dyspensę[11].
Wszyscy skazańcy odrzucili ułaskawienie warunkowane przyznaniem się do winy, a następnie pogrążyli się w modlitwie[9][10]. Wyrok wykonano tydzień później 20 czerwca 1679 roku[7][a], a ciała wydano przyjaciołom zabitych[10]. Pochowani zostali na przykościelnym cmentarzu St Giles in the Fields[9].
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Relacja z procesu i skazania pięciu jezuitów pt.: „Za zdradę stanu przez spisek na życie króla i działalność wywrotową przeciwko władzy i religii protestanckiej” została opublikowana w Londynie w 1679 roku[12].
Antoniego Turnera wraz ze współtowarzyszami beatyfikował papież Pius XI 15 grudnia 1929[7][13].
Relikwie męczennika znajdują się na terenie St Giles in the Fields[6].
Wspomnienie liturgiczne błogosławionego męczennika w Kościele katolickim obchodzone jest w Dies natalis (20 czerwca)[14].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Czterdziestu męczenników Anglii i Walii
- Osiemdziesięciu pięciu błogosławionych męczenników
- święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- wolność religijna
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Data wykonania wyroku na Antonim Turnerze pozostaje kwestią otwartą gdyż nie znaleziono weryfikowalnych źródeł potwierdzających różnice w opracowaniach jego biografii, w których podawane są daty raz 20, a w innych miejscach 30 czerwca. Mimo tych rozbieżności zaliczany jest do grupy współskazanych męczenników. (Za H. Fros: Święci i błogosławieni Towarzystwa Jezusowego. Kraków: WAM, 1992, s. 151. ISBN 83-85304-50-9.)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 5: R-U. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2005 (wznowienie), kol. 123. ISBN 83-7318-376-0.
- ↑ a b c d e f g Fros Henryk: Święci i błogosławieni Towarzystwa Jezusowego. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 1992, s. 152. ISBN 83-85304-50-9.
- ↑ a b c d Fros Henryk: Święci i błogosławieni Towarzystwa Jezusowego. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 1992, s. 151. ISBN 83-85304-50-9.
- ↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 6: W-Z. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2007, s. 281. ISBN 978-83-7318-736-8.
- ↑ a b Tom Rochford, SJ: Blessed Anthony Turner. Society of Jesus. [dostęp 2015-05-29]. (ang.).
- ↑ a b Błogosławiony Jan Gavan, prezbiter i męczennik. [dostęp 2015-05-29].
- ↑ a b c Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 5: R-U. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2005 (wznowienie), kol. 533. ISBN 83-7318-376-0.
- ↑ Edwin Burton: Catholic Encyclopedia - Ven. Thomas Whitbread. 1913. [dostęp 2015-05-29]. (ang.).
- ↑ a b c d Tom Rochford, SJ: Blessed Thomas Whitbread. Society of Jesus. [dostęp 2015-05-29]. (ang.).
- ↑ a b c Fros Henryk: Święci i błogosławieni Towarzystwa Jezusowego. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 1992, s. 153. ISBN 83-85304-50-9.
- ↑ William Eusebius Andrews (wyd.), An historical narrative of the horrid plot and conspiracy of Titus Oates, called the popish plot, in its various branches and progress : selected from the most authentic Protestant historians, to which are added some cursory observations on the test act, London 1816, s. 83 [dostęp 2015-06-06] (ang.).
- ↑ Thompson Cooper: Catholic Encyclopedia - Fenwick, John (1628-1679). 1913. [dostęp 2015-05-29]. (ang.).
- ↑ Martiri dichiarati Santi della Compagnia di Gesu'. [dostęp 2015-05-29]. (wł.).
- ↑ Beati Tommaso Whitbread e compagni Martiri. 2000-05-27. [dostęp 2015-05-29]. (wł.).
