Modlitwa – czynność kultowa, występująca w wielu religiach. Polega na skierowaniu swoich myśli do istoty lub istot, mogących być lub będących przedmiotem kultu (bogowie, święci, aniołowie).
Charakterystyka modlitwy
[edytuj | edytuj kod]Modlitwa jest czynnością kultową, charakterystyczną dla wielu religii, polegającą na wezwaniu do bóstwa. Wywodzi się z praktyk magicznych i początkowo miała formę zaklęcia, które według wierzeń posiadało moc oddziaływania na rzeczywistość za pomocą słów. Za skuteczny element zaklęcia-modlitwy uchodziło wymawianie imienia wzywanego bóstwa. Wraz z rozwojem religii i kultu religijnego powstały inne rodzaje modlitwy (np. dziękczynne). Współcześnie najczęściej modlitwa łączy w sobie różne cechy wezwania: prośbę, podziękowanie, hołd itd.
Często język modlitwy jest sformalizowany i zrozumiały jedynie dla znających język sakralny. Niekiedy modlitwie towarzyszą określone gesty (np. klękanie), a podczas jej odmawiania używa się przeznaczonych do tego akcesoriów (np. różaniec). W religiach plemiennych towarzyszy jej często taniec rytualny. W niektórych religiach siła modlitwy zależy od liczby powtarzalnych sformułowań (tzw. modlitwa mechaniczna, np. młynki modlitewne w lamaizmie)[1].
Modlitwa w poszczególnych religiach
[edytuj | edytuj kod]Akty modlitewne są powszechne we wszystkich religiach. Choć modlitwa może przyjmować formę indywidualnej rozmowy z istotą boską, to w wielu religiach ukształtował się pewien kanon modlitw, których treść jest ściśle określona i przekazywana w takiej formie wyznawcom.
Chrześcijaństwo
[edytuj | edytuj kod]W chrześcijaństwie modlitwa jest rozmową z Bogiem osobowym, zwróceniem się do niego w prośbie, dziękczynieniu czy uwielbieniu. Chrześcijanie uczą się modlitwy od proroków, świętych, a przede wszystkim od Jezusa, który według Ewangelii za życia wiele razy zwracał się do Boga i przekazywał słowa modlitwy swoim uczniom. Modlitwa jest rozmową duchową, w której większość chrześcijan zwraca się również (np. w kościele rzymskokatolickim) do świętych o wstawiennictwo u Boga.
Trzy główne formy modlitwy w życiu chrześcijanina: modlitwa ustna, rozmyślanie i kontemplacja.
Hinduizm
[edytuj | edytuj kod]Modlitwa w hinduizmie: om, puja, medytacja;
Islam
[edytuj | edytuj kod]Modlitwa w islamie: salat, dhikr, medytacja (halvet, muraqaba)
Judaizm
[edytuj | edytuj kod]Modlitwa w judaizmie: kadisz, Amida, Szema, kidusz, Mode ani.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- medytacja – modlitwa w myślach i ciszy
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ J. Keller, Religia, w: Zarys dziejów religii, red. J. Keller, s. 23.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zarys dziejów religii, Józef Keller (red.), Józef Bielawski, Warszawa: „Iskry”, 1986, ISBN 83-207-0849-4, OCLC 830217472 .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Scott A. Davison , Petitionary Prayer, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 2 maja 2017, ISSN 1095-5054 [dostęp 2017-12-30] (ang.). (Modlitwa błagalna)
- Prayer (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-13].