Aszur-etel-ilani

Aszur-etel-ilani – król Asyrii, syn i bezpośredni następca Aszurbanipala. Panował jedynie kilka lat - uczeni datują jego rządy bądź na lata ok. 630-627 p.n.e.^[1] bądź na lata ok. 627-623 p.n.e.^[2]

Akadyjskie imię tronowe tego władcy brzmi Aššur-etel-ilāni, co znaczy „Aszur jest księciem bogów”^[1]. Najczęściej spotykane w tekstach formy zapisu tego imienia to ^(m)(d)aš(-šur)-e-tel(-li/lu)-DINGIR(.MEŠ), ^(m)AN.ŠÁR-e-tel-li/lu₄-DINGIR(.ME/MEŠ) i ^(m)AN.ŠÁR-NIR.GÁL-DINGIR(.ME/MEŠ)^[1].

Wśród historyków wciąż trwa debata na temat długości rządów Aszur-etel-ilani, ich chronologii, a także okoliczności objęcia i utraty przez niego władzy^[2]. Problemy z rekonstrukcją jego rządów wynikają przede wszystkim z gwałtownego spadku ilości dostępnych źródeł pisanych, jaki nastąpił po śmierci Aszurbanipala^[2]. Do tego dochodzą jeszcze trudności w interpretacji zachowanych źródeł, które czasem zaprzeczają sobie nawzajem^[2].

Wiele wskazuje na to, że w chwili śmierci swego ojca Aszur-etel-ilani nie był jeszcze pełnoletni^[2]. Ze źródeł pisanych wiadomo, iż decydującą rolę w osadzeniu go na tronie Asyrii odegrał Sin-szumu-liszir, wysoki dostojnik i eunuch na dworze asyryjskim, który do ochrony młodego księcia użył własnej, prywatnej armii^[2]. Aszur-etel-ilani wyprawiał się do Babilonii, gdzie odnosił sukcesy w walce z Nabopolassarem, który ogłosił się królem Babilonii^[2]. Przez cały swój krótki okres rządów musiał też stawiać czoła roszczeniom swego starszego brata Sin-szar-iszkuna, któremu udało się jednak w końcu w 623 r. p.n.e. przejąć tron^[2]. Dalszy los Aszur-etel-ilani nie jest znany^[2].

• Brinkman J.A., Aššur-etel-ilāni, w: Radner K. (red.), The Prosopography of the Neo-Assyrian Empire, t. 1/I (A), 1998, s. 183-184.
• Leick G., Who's Who in the Ancient Near East, hasło Ashur-etel-ilani, London and New York 2002, s. 28.