Azuara (krater)

Azuara

Mapa topograficzna
Ciało niebieskie	Ziemia
Średnica krateru	35-40 km[1]
Wiek	<130 Ma[2]
Źródło nazwy	miejscowość Azuara
Położenie na mapie Aragonii Azuara
Położenie na mapie Hiszpanii Azuara
41°10′N 0°55′W/41,166667 -0,916667
Multimedia w Wikimedia Commons

Azuara – prawdopodobny krater uderzeniowy położony w Aragonii w Hiszpanii, ok. 50 km na południe od Saragossy.

W 1983 roku geologowie rozpoznali anomalną, kolistą strukturę rozciągającą się wokół miejscowości Azuara. Stwierdzono, że może mieć ona pochodzenie egzogeniczne (na skutek uderzenia ciała niebieskiego) lub endogeniczne (tektoniczne)^[3].

Za hipotezą pozaziemskiego pochodzenia struktury Azuary silnie przemawiało odnalezienie brekcji zawierającej prawdopodobny kwarc szokowy^[3]. Stwierdzono występowanie szkliwa w brekcjach, a także rzadkich stożków zderzeniowych na obrzeżach krateru^[4].

Struktura ta posiada częściowo zachowany pierścień utworzony ze sfałdowanych skał mezozoicznych i zawiera młodsze osady, głównie w północno-wschodniej części. W obrzeżu występuje odwrócona sekwencja stratygraficzna, osady charakteryzuje upad w kierunku środka krateru^[3][5]. Z obszarem tej struktury wiąże się ujemna anomalia siły ciężkości, z której kształtu wywnioskowano o istnieniu wewnętrznego pierścienia w kraterze, pogrzebanego pod osadami^[1].

Na podstawie wieku osadów oceniono, że impakt miał miejsce pomiędzy wczesną kredą a miocenem^[5]. Bardziej szczegółowe badania pozwoliły wskazać, że czas powstania struktury przypada na eocen lub oligocen^[1].

Zasugerowano, że pobliski basen Rubielos de la Cérida stanowi bliźniaczy krater uderzeniowy, który powstał równocześnie z kraterem Azuara na skutek upadku planetoidy podwójnej^[4].

Struktura Azuary, podobnie jak niedaleki basen Rubielos de la Cérida, jest interpretowana przez część naukowców jako nasunięcie alpejskie. Twierdzą oni, że osady otaczające basen Azuary powstawały sukcesywnie w paleogenie, a nie utworzyły jednocześnie wskutek nagłego zdarzenia. Formacja Pelarda, która była wskazywana jako materia wyrzucona z krateru, pokrywa osady mioceńskie, zatem nie mogła powstać równocześnie z domniemanym kraterem^[6].

Krytycy twierdzą także, że wciąż brakuje dowodów na pozaziemskie pochodzenie tej struktury. Wskazano m.in., że domniemany kwarc szokowy posiada liczne dyslokacje, a deformacje nie są zorientowane wzdłuż określonych płaszczyzn. Nie wykazuje on zatem charakterystycznych cech metamorfizmu szokowego^[7]. Sugestie te zostały jednak odrzucone przez głównych postulatorów uderzeniowego pochodzenia basenu Azuary, którzy przeprowadzili dodatkowe badania, dowodząc że dominujące płaszczyzny deformacji (ω {${\displaystyle 10{\overline {1}}3}$} i π {${\displaystyle 10{\overline {1}}2}$}) kryształów kwarcu są świadectwem wystąpienia ciśnień przekraczających 10 GPa^[4].

Krater Azuara nie jest uwzględniony w bazie Earth Impact Database, którą prowadzi Uniwersytet Nowego Brunszwiku^[8].