Barbara Horawianka

Barbara Horawianka (2016)
Imię i nazwisko	Barbara Teresa Horawa
Data i miejsce urodzenia	14 maja 1930 Katowice
Data i miejsce śmierci	20 września 2024 Warszawa
Zawód	aktorka
Lata aktywności	1951–2016
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Barbara Horawianka, właśc. Barbara Teresa Horawa (ur. 14 maja 1930 w Katowicach, zm. 20 września 2024 w Warszawie^[1]) – polska aktorka teatralna i filmowa.

W sierpniu 1939 jej ojciec został powołany do wojska i przeniósł rodzinę do Szynwałdu. Wraz innymi dziećmi pracowała pomagając w polu i gospodarstwie, wykonując różnorodne prace ręczne, takie jak mielenie ziarna na żarnach. Jej ojciec zginął prawdopodobnie w bitwie o Monte Cassino. W 1945 roku, po zakończeniu działań wojennych, z rodziną przeniosła się do Krakowa^[2].

Pracę aktorską rozpoczęła 8 grudnia 1951 w Teatrze Rapsodycznym w Krakowie, ukończyła Studio Dramatyczne Teatru, będąc m.in. uczennicą prof. Józefa Gaczyńskiego. Występowała w krakowskim Starym Teatrze (1954–1955) i w Teatrze im. Juliusza Słowackiego (1955–1957), następnie w zespole Kazimierza Dejmka w Teatrze Nowym w Łodzi (1957–1963 i 1974–1976). W 1957 zdała aktorski egzamin eksternistyczny.

Od 1963 występowała na deskach teatrów warszawskich: Teatru Narodowego (1963–1966), Teatru Dramatycznego (1966–1974 i 1976–1979), Teatru na Woli (1979–1985), Teatru na Targówku (1985–1988) i Teatru Polskiego (1988–1990).

Została członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010^[3] oraz przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku^[4].

W 1951 w krakowskim Teatrze Rapsodycznym poznała aktora Mieczysława Voita, którego poślubiła 3 sierpnia 1957 w jednym z krakowskich kościołów^[5], nie zawierając jednak wcześniej ślubu cywilnego i nigdy nie dopełniając tej formalności, co oznacza, że w świetle obowiązującego wówczas prawa Voit i Horawianka nie zostali małżeństwem^[6]. Wychowywali wspólnie córkę Voita z pierwszego małżeństwa – Joannę^[7]. Jej bratem był aktor, Zbigniew Horawa.

Zmarła 20 września 2024 w Szpitalu Praskim w Warszawie. 27 września po mszy w Kościele Środowisk Twórczych przy placu Teatralnym w Warszawie została pochowana w grobie Mieczysława Voita na cmentarzu Powązkowskim^[8][9] (kwatera 172-2-24)^[10].

• Teatr Rapsodyczny w Krakowie 1951–1953
• Teatr Poezji w Krakowie 1953–1954
• Stary Teatr w Krakowie 1954–1957
• Teatr Nowy w Łodzi 1957–1963
• Teatr Narodowy w Warszawie 1963–1966
• Teatr Dramatyczny w Warszawie 1966–1974
• Teatr Nowy w Łodzi 1974–1976
• Teatr Dramatyczny w Warszawie 1976–1979
• Teatr na Woli w Warszawie 1979–1985
• Teatr na Targówku w Warszawie 1985–1988
• Teatr Polski w Warszawie 1988–1990

• 1955: Godziny nadziei
• 1957: Zagubione uczucia jako przedszkolanka
• 1959: Zobaczymy się w niedzielę jako Wanda
• 1959: Pociąg jako żona lekarza
• 1959: Kamienne niebo jako Hanka Rumińska
• 1960: Krzyżacy jako służka zakonna porywająca Danusię z dworu księcia
• 1961: Milczące ślady jako Barbara Romańska, łączniczka „Pioruna” w aptece Walczaka
• 1961: Dziś w nocy umrze miasto jako blondynka w rodzinie Zumpe
• 1961: Czas przeszły jako Klara, sekretarka i kochanka von Steinhagena
• 1962: Luks jako matka
• 1963: Pasażerka jako więźniarka – pielęgniarka
• 1963: Godzina pąsowej róży jako wychowawczyni Felicja
• 1964: Późne popołudnie jako nauczycielka Tuńki
• 1964: Echo jako Lucyna Głuchowska, żona Henryka
• 1964: Drewniany różaniec jako siostra Modesta, wychowawczyni dziewcząt
• 1964: Barwy walki jako aptekarka Hanka
• 1966: Marysia i Napoleon jako królowa Ludwika
• 1966: Kochankowie z Marony jako Ola Czekaj, nauczycielka w Maronie
• 1967: Stawka większa niż życie jako Anne-Marie Elken (odc. 17)
• 1967: Katarynka jako matka dziewczynki
• 1967: Cześć kapitanie jako kapitan Orlik
• 1968: Samotność we dwoje jako Edyta, żona Hubiny
• 1969: Kryptonim Maks jako bufetowa („Maks”)
• 1972: Jezioro osobliwości jako Anna, matka Marty
• 1972: Agnieszka jako matka Agnieszki
• 1974: Tylko się jeździ jako mama Jacka
• 1976: Daleko od szosy jako Maria Popławska, matka Ani
• 1978: Życie na gorąco jako Greta Emke, siostra Rolfa (odc. 5)
• 1980: Bez miłości jako matka Ewy
• 1982: Pensja pani Latter jako Emma Latter, właścicielka pensji
• 1982: Jeśli się odnajdziemy jako profesor Kowalewska
• 1983: Fachowiec jako Zagórska, właścicielka mieszkania Zaliwskiego
• 1984: Rycerze i rabusie jako matka Heleny (odc. 3)
• 1984: Hania jako matka Henryka
• 1987: Rajski ptak jako kobieta żegnająca męża na dworcu
• 1987: Brawo, mistrzu jako Natalia, kierowniczka domu starców
• 1988–1990: W labiryncie jako Maria Jarosz, laborantka w pracowni
• 1989: Modrzejewska jako Józefa Bendowa, matka Modrzejewskiej
• 1990: Marie Curie: Une femme honorable jako krawcowa
• 1990: Historia niemoralna jako lekarka ginekolog
• 1990: Dziewczyna z Mazur jako pani Teofila, właścicielka zajazdu „Złote Stawy”
• 1993: Straszny sen Dzidziusia Górkiewicza jako gosposia „Dzidziusia”
• 1995: Pułkownik Kwiatkowski jako właścicielka pensjonatu w Spale
• 2001–2002, 2004: M jak miłość jako Jadwiga Zduńska, matka Krzysztofa
• 2004: Samo życie jako Wanda Zalesińska, znajoma rodziny Wolińskich
• 2004–2005: Plebania jako Irena Rozicka, pensjonariuszka Domu Spokojnej Starości w Starej Wiośnie
• 2004: Czwarta władza jako siostra przełożona
• 2005: Na dobre i na złe jako pani Wanda (odc. 223)
• 2005: Klinika samotnych serc jako Sabina Rowicka
• 2009: Zgorszenie publiczne jako Wtorcyno
• 2014: Obywatel jako matka Jana
• 2014: Arbiter uwagi jako babcia Rafała i Mariusza
• 2016: Na dobre i na złe jako Irena Aleksandrowicz, babcia Agaty Woźnickiej (odc. 654)

• 2013: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – za wybitne zasługi dla kultury polskiej i osiągnięcia w twórczości artystycznej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych w Polsce. Udekorowania orderem dokonał prezydent Bronisław Komorowski 3 maja 2013 r. podczas uroczystości na Zamku Królewskim z okazji Święta Narodowego 3 Maja^[11].
• 2013: Nagroda Heroiny Polskiego Kina 2013^[12]
• 2007: Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[13]
• 1970: Odznaka Honorowa m.st. Warszawy
• 1956: Srebrny Krzyż Zasługi

• Barbara Horawianka w bazie filmpolski.pl
• Barbara Horawianka, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
• Barbara Horawianka w bazie IMDb (ang.)
• Barbara Horawianka w bazie Filmweb
• Barbara Horawianka na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”