| Pycnonotus zeylanicus[1] | |||
| (J. F. Gmelin, 1789) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
bilbil żółtogłowy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Bilbil żółtogłowy[4] (Pycnonotus zeylanicus) − gatunek średniej wielkości azjatyckiego ptaka z rodziny bilbili (Pycnonotidae). Zasiedla Półwysep Malajski oraz część Indonezji. Krytycznie zagrożony wyginięciem. Nie wyróżnia się podgatunków[5].
Bilbile żółtogłowe występują w kontynentalnej części Malezji, w Singapurze i na Borneo (z wyjątkiem jego południowej części). Wymarły na Jawie i prawdopodobnie również w skrajnie południowej Tajlandii; bliski wymarcia na Sumatrze, być może już tam wymarł[2]. Gatunek znany jest także z Taninthayi (południowa Mjanma), gdzie status gatunku jest nieznany. Były niegdyś szeroko rozpowszechnione i pospolite, ich liczebność gwałtownie spadła w latach 80. i 90. XX wieku oraz pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku. W 2018 status gatunku zmieniono na krytycznie zagrożonego wyginięciem (CR, Critically Endangered); wcześniej, od 2016 klasyfikowany był jako zagrożony (EN, Endangered), od 1994 jako narażony (VU, Vulnerable), a od 1988 jako bliski zagrożenia (NT, Near Threatened). Liczebność populacji na wolności szacuje się na 600–1700 dorosłych osobników[3][6].
Długość ciała wynosi 28–29 cm, masa ciała 80–93 g[2]. Jest to stosunkowo duży i głośny bilbil. Ciemię i policzki złotożółte. Okolice oczu i pasek przyżuchwowy czarny. Gardło białe. Wierzch ciała i pierś pokrywają drobne, białawe paski. Ptaki młodociane mają bardziej matową i brązową głowę. Środowiskiem życia bilbili żółtogłowych są okolice rzek, strumieni, bagna i inne obszary podmokłe. Najczęściej spotykane są na nizinach, ale stwierdzane były do 1100 m n.p.m., na Borneo i Sumatrze lokalnie do 1600 m n.p.m. Prowadzą osiadły tryb życia, przeważnie przebywają w parach lub małych grupach rodzinnych[6].
Przyjemna pieśń przedstawicieli tego gatunku sprawia, że bilbile żółtogłowe są odławiane i trzymane jako zwierzęta domowe. Ceny znacznie wzrastały na przestrzeni czasu; w 1987 pojedynczy ptak kosztował 20$, w 2008 w Medan (Sumatra) pojedynczy ptak kosztował już 1300$. Na Jawie i Bali organizowane są specjalne konkursy śpiewu dla tych ptaków. W zachodnim Borneo w latach 2015–2016 cena za niewytrenowanego ptaka wynosiła 483$, w Bandung ponad 500$. Według danych z 2016, ptaki te są nadal nielegalnie odławiane[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pycnonotus zeylanicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Fishpool, L., Tobias, J. & Sharpe, C.J.: Straw-headed Bulbul (Pycnonotus zeylanicus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-05-24].
- ↑ a b Pycnonotus zeylanicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Pycnonotidae Gray,GR, 1840 - bilbile - Bulbuls (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-07].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Bulbuls. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-07]. (ang.).
- ↑ a b c Species factsheet: Pycnonotus zeylanicus. BirdLife International, 2020. [dostęp 2020-12-07]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i materiały audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
