Bitwa o Bani Walid

wojna domowa w Libii
Libijscy rebelianci w Bani Walid
Czas	9 września – 17 października 2011
Miejsce	Bani Walid
Terytorium	Libia
Przyczyna	chęć usunięcia lojalistów z miasta
Wynik	zwycięstwo rebeliantów
Strony konfliktu
Narodowa Rada Tymczasowa Narodowa Armia Wyzwoleńcza  NATO[1]  Libia Siły Zbrojne Libii oddziały paramilitarne
Dowódcy
Daou al-Salhine al-Jadak † Sajf al-Islam al-Kaddafi
Siły
5000 żołnierzy 1200 żołnierzy, w tym 200 snajperów
Straty
40 zabitych, 50 rannych[2] nieznane
Położenie na mapie Libii miejsce bitwy
31°46′N 13°59′E/31,766667 13,983333

Bitwa o Bani Walid – zbrojne starcie stoczone podczas wojny domowej w Libii pomiędzy siłami rebelianckiej Narodowej Armii Wyzwoleńczej a zajmującymi miasto lojalistami Muammara Kaddafiego.

Po zajęciu Trypolisu włoska agencja Ansa podała za libijskimi źródłami dyplomatycznymi, że Muammar Kaddafi znajduje się w mieście Bani Walid razem z synami Saadim i Saifem al-Islamem. Po zajęciu stolicy, powstańcy przeszli przez Tarhunę i skierowali się ku Bani Walid. 29 sierpnia 60 km na południe od Trypolisu ostrzelany został konwój Chamisa al-Kaddafiego. Dowódca elitarnej Brygady Chamisa poruszał się samochodem Toyota Land Cruiser, w który trafił pocisk wystrzelony przez brytyjski śmigłowiec Hughes AH-64 Apache^[3][4]. Początkowo informowano o śmierci Chamisa, jednak objął on dowództwo razem z bratem Saifem al-Islamem nad batalionem kaddafistów w Bani Walid^[5]. Tymczasem algierskie MSZ poinformowało, że żona Kaddafiego Safia z dziećmi Muhammadem, Hannibalem i Aiszą przedostali tego dnia do Algierii. Rząd powstańczy uznał udzielanie schronienia rodzinie Kaddafiego za „akt agresji” ze strony Algierii^[4].

30 sierpnia rebelianci dali Kaddafiemu ultimatum na poddanie się do 3 września. Na ten czas zawieszono walki na froncie pod Bani Walid i Syrtą^[6]. Opozycjoniści sądzili, że Kaddafi znalazł schronienie wśród członków plemienia Warfalla w Bani Walid. To największe libijskie plemię, było wewnętrznie podzielone podczas wojny, zdecydowana część stanęła po stronie opozycjonistów, jednak najwierniejsi pozostali u boku Kaddafiego. 1 września załamały się negocjacje ws. pokojowego przekazania miast rebeliantom. Wobec tego powstańcy przedłużyli ultimatum starszyźnie plemiennej o tydzień, do 10 września^[7].

3 września siły rebelianckie (200 pojazdów i 600 bojowników) weszły do wioski Wadi Mardum i zatrzymały się 12 km od Bani Walid. W międzyczasie załamały się negocjacje ze starszyzną plemienną i powstańcy ogłosili, że ultimatum wygasa 4 września o 10:00. Jednak tego dnia atak jeszcze nie nastąpił^[8][9]. 5 września Narodowa Armia Wyzwoleńcza osiągnęła porozumienie, na mocy którego powstańcy mogli bez walki wkroczyć do miasta^[10]. Mimo tego nie przejęli miasta, a już 8 września obrońcy miasta wystrzelili kilka rakiet. Pociski Grad spadły 20 km od obleganego miasta^[11].

Ciężkie walki o kontrolę nad miastem rozpoczęły się 9 września, czyli dzień przed wygaśnięciem ultimatum. Powstańcy powiedzieli, że zajęli miasto wieczorem^[12]. W wyniku walk powstańcy zabili oraz wzięli do niewoli kilku żołnierzy^[13]. 10 września NATO dokonało co najmniej 5 nalotów w rejonie Bani Walid^[1], gdzie trwały wciąż walki powstańców z siłami Kaddafiego. Żołnierze broni pozycji na północy i zachodzie miasta, także stanowisk snajperskich na budynkach^[12]. W Bani Walid walki trwały także dzień później. Część mieszkańców uciekła z miasta^[14], ponadto przymusowo ewakuowano setki cywilów^[15]. Miasta bronił garnizon 1200 lojalistów, w tym 200 snajperów^[16].

16 września powstańcy weszli do miasta, jednak nadal toczono ciężkie walki, gdyż siły Kaddafiego postawiły silny opór. Wieczorem Narodowa Armia Wyzwoleńcza została zmuszona do wycofania się z miasta^[17][18]. 18 września oddziały Narodowej Armii Wyzwoleńczej poruszające się pojazdami pick-up zaatakowały ponownie Bani Walid, jednak po chaotycznych walkach wycofały się^[19]. 19 września dwa tureckie samoloty Lockheed C-130 Hercules zrzuciły pomoc humanitarną dla mieszkańcom Bani Walid. Jedna maszyna została ostrzelana podczas przelotu nad miastem^[20]. W czasie walk lojaliści wykorzystywali cywilów jako żywe tarcze. W nocy z 19 na 20 września żołnierze w Bani Walid zabili 11 młodych mężczyzn podejrzewanych o wspieranie szturmujących^[21]. 21 września Narodowa Armia Wyzwoleńcza wprowadziła do walki czołgi^[22]. Po dwóch tygodniach ciężkich walkach w mieście zginęło 30 członków rebeliantów, a 50 odniosło obrażenia^[2].

27 września siły opozycji wycofały się z niektórych zajętych wcześniej pozycji ze względu na silny ostrzał ze strony lojalistów^[23]. 28 września w walkach w mieście zginął dowódca wojsk powstańczych Daou al-Salhine al-Jadak, wraz z 10 innymi wojskowymi. Żołnierze lojalni wobec Kaddafiego dokonali intensywnego ostrzału rakietowego^[24]. 30 września lojaliści dokonali szturmu na południowe dzielnice miasta. Według dowództwa powstańczego, był to najpoważniejszy atak od początku bitwy^[25].

9 października wznowiono walki. Żołnierze sił rządowych zdobyli lotnisko oraz pobliskie wioski Teninai i Shuwaikh, kontrolowane dotąd przez wojska wierne Kaddafiemu^[26]. 10 października wojska Muammara Kaddafiego odbiły miejscowe lotnisko zabijając 17 powstańców, a raniąc 50. Po tych wydarzeniach wojsko NRT zaczęło przegrupowanie, które zakończyło się pięć dni później^[27].

15 października powstańcy ponowili atak. Zajęli miejscowy szpital oraz dzielnicę przemysłową. Potem zbliżyli się do głównego placu bronionego przez snajperów, którzy mieli problemy z zaopatrzeniem w amunicję^[28]. Kolejnego dnia wojsko NRT szturmowało miasto od północy i południa i połączyli się w centrum. Atakujący napotkali tam na silny opór zwolenników Kadafiego. Odcięli wszelkie drogi prowadzące do miasta^[29]. 17 października powstańcy poinformowali, iż kontrolowali miasto. Żołnierze rebeliantów strzelali w powietrze, wznosili okrzyki Allah akbar!^[30].