Blackpool Tower

Blackpool Tower
	; Widok od strony morza
Państwo	Wielka Brytania
Kraj	Anglia
Miejscowość	Blackpool
Adres	The Promenade,; Blackpool,; FY1 4BJ
Typ budynku	wieża widokowa
Wysokość całkowita	158 m
Rozpoczęcie budowy	1891
Ukończenie budowy	1894
	Położenie na mapie Lancashire Blackpool Tower
	Położenie na mapie Wielkiej Brytanii Blackpool Tower
	Położenie na mapie Anglii Blackpool Tower
	53°48′57″N 3°03′19″W/53,815833 -3,055278
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Blackpool Tower – wieża widokowa w mieście Blackpool, w północno-zachodniej Anglii. Niegdyś najwyższa budowla Wielkiej Brytanii, o wysokości 158 m^[1]. Stanowi znaczącą atrakcję turystyczną o ogólnokrajowej renomie^[2]. Wraz z otaczającym ją kompleksem budynków o przeznaczeniu rozrywkowym jest zabytkiem klasy I^[3].

Wieża zlokalizowana jest w centrum miasta, nad promenadą nadmorską. W sprzyjających warunkach atmosferycznych z tarasu widokowego, znajdującego na wysokości 146 m^[4], rozpościera się widok poprzez Morze Irlandzkie na Wyspę Man, północne wybrzeże Walii i krainę Lake District^[2].

Historia

Wieża została wzniesiona w latach 1891–1894, u schyłku epoki wiktoriańskiej^[4]. Wzorowana była na zbudowanej kilka lat wcześniej wieży Eiffla. Popularna, choć prawdopodobnie nieprawdziwa, teoria głosi, że jej pomysłodawcą był burmistrz Blackpool, który miał osobiście zobaczyć dzieło Eiffela podczas wizyty na wystawie światowej w Paryżu(inne języki) w 1889 roku. Choć ponad dwukrotnie niższa od paryskiego pierwowzoru, Blackpool Tower była w momencie ukończenia najwyższą budowlą Wielkiej Brytanii, jak i całego imperium brytyjskiego^[1]. W 1900 roku przewyższyła ją inna wieża o podobnej konstrukcji – New Brighton Tower(inne języki) w New Brighton^[5]. Po rozebraniu tej ostatniej (1919–1921^[5]) Blackpool Tower odzyskała tytuł i pozostawała najwyższym budynkiem^[a] kraju do 1964 roku, kiedy ukończono londyńską Post Office Tower^[6].

Projektantami wieży byli architekci James Maxwell i Charles Tuke; obaj zmarli przed ukończeniem budowy. Pod fundamentem wieży podczas jej budowy umieszczono kapsułę czasu z 1891 roku^[4].

Opis

Wieża o konstrukcji kratownicowej, stalowo-żeliwnej, na planie kwadratu, wsparta na czterech podstawach, pomalowana na kolor ciemnoczerwony. Do jej konstrukcji wykorzystano 2533 tony stali i 94 tony żeliwa^[4]. Budynek zwęża się ku górze, od około 30 m u podstawy do około 9 m pod głównym, oszklonym tarasem widokowym^[3], znajdującym się na wysokości 146 m, na który prowadzą windy^[4]. Wyżej znajdują się trzy mniejsze, otwarte tarasy^[3]. Całkowita wysokość budynku wynosi 158 m^[4].

Wieżę otacza zespół trójkondygnacyjnych, ceglanych budynków z tego samego okresu, o przeznaczeniu rozrywkowym^[3]. Pierwotnie w ich obrębie funkcjonowały cyrk, sala koncertowo-taneczna, menażeria, ptaszarnia i akwarium, na dachu – szklarnia mieszcząca ogrody egzotyczne^[7]. Cyrk i sala taneczna funkcjonują do dnia dzisiejszego, a obok nich inne atrakcje turystyczne^[8]^[9].

W kulturze

Wieża pojawiła się m.in. w scenach filmów Dick Barton Strikes Back(inne języki) (1949) i Osobliwy dom pani Peregrine (2016). W sali tanecznej niejednokrotnie realizowano odcinki specjalne telewizyjnego programu rozrywkowego Strictly Come Dancing, emitowanego przez BBC^[4].

Widok wzdłuż promenady nadmorskiej
Wieża na pocztówce z ok. 1895
Widok od południa
Widok od północy
Sala taneczna

Uwagi

↑ Dużo wcześniej Blackpool Tower przestała być najwyższą budowlą, bowiem przewyższały ją m.in. oddane do użytku w 1926 roku maszty radiowe Rugby Radio Station(inne języki)^[10].

Przypisy

↑ ^a ^b Blackpool Tower Vs Eiffel Tower. The Blackpool Tower, 2023-01-09. [dostęp 2025-03-08]. (ang.).
↑ ^a ^b Blackpool Tower. [w:] Seven Wonders [on-line]. BBC. [dostęp 2025-03-08]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Tower Buildings. Historic England. [dostęp 2025-03-08]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Blackpool Tower. Institution of Civil Engineers. [dostęp 2025-03-08]. (ang.).
↑ ^a ^b Chris Leadbeater: The forgotten story of New Brighton Tower, once Britain's tallest building. The Telegraph, 2021-02-26. [dostęp 2025-03-08]. (ang.).
↑ Ron Freethy: Wakes seaside resorts. Faust Publishing, 1986, s. 28. ISBN 0-948558-01-6.
↑ An illustrated guide to Blackpool Tower, 1899.. amounderness.co.uk. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
↑ Blackpool Tower, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2025-03-08] (ang.).
↑ Our attractions. The Blackpool Tower. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
↑ Rugby Radio Station. Our Warwickshire. [dostęp 2025-03-08]. (ang.).

[radio-6] Dużo wcześniej Blackpool Tower przestała być najwyższą budowlą, bowiem przewyższały ją m.in. oddane do użytku w 1926 roku maszty radiowe Rugby Radio Station(inne języki)^[10].

[bt-eiffel-1] Blackpool Tower Vs Eiffel Tower. The Blackpool Tower, 2023-01-09. [dostęp 2025-03-08]. (ang.).

[bbc-2] Blackpool Tower. [w:] Seven Wonders [on-line]. BBC. [dostęp 2025-03-08]. (ang.).

[he-3] Tower Buildings. Historic England. [dostęp 2025-03-08]. (ang.).

[ice-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Blackpool Tower. Institution of Civil Engineers. [dostęp 2025-03-08]. (ang.).

[tele-5] Chris Leadbeater: The forgotten story of New Brighton Tower, once Britain's tallest building. The Telegraph, 2021-02-26. [dostęp 2025-03-08]. (ang.).

[po-tower-7] Ron Freethy: Wakes seaside resorts. Faust Publishing, 1986, s. 28. ISBN 0-948558-01-6.

[guide-8] An illustrated guide to Blackpool Tower, 1899.. amounderness.co.uk. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).

[brit-9] Blackpool Tower, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2025-03-08] (ang.).

[bt-10] Our attractions. The Blackpool Tower. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).

[rugby-11] Rugby Radio Station. Our Warwickshire. [dostęp 2025-03-08]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]