Bochen (Boch) – kaszubski herb szlachecki, herb własny rodziny Bochen. Ze względu na specyficzną historię regionu, mimo przynależności do Rzeczypospolitej, rodzina i herb nie zostały odnotowane przez polskich heraldyków.

Opis z wykorzystaniem klasycznych zasad blazonowania:

Bochen I: W polu srebrnym papuga zielona z dziobem złotym, stojąca na ostrzewi w skos, naturalnej, z dwoma sękami po lewej i jednym po prawej. W klejnocie samo godło. Labry zielone, podbite srebrem.

Bochen I odmienny: W polu ponad półksiężycem z twarzą barkiem do dołu, ptak (papuga?) na ostrzewi w skos. Klejnot: nad hełmem w koronie samo godło. Labry. Barwy nieznane.

Herb w wersji podstawowej pojawił się na mapie Pomorza Lubinusa z 1618 i wszystkich herbarzach niemieckich, w tym "nowy Siebmacher", Pommersches Wappenbuch Bagmihla (1843) i Der polnische Adel Żernickiego (1900).

Herb odmienny pochodzi z pieczęci Jana Jerzego Chmielińskiego przyłożonej na dokumencie z 1734 roku. Pochodził on z rodu Bochenów z przydomkiem Chmieliński.

Drobna szlachta kaszubska herbu własnego. Pierwsza wzmianka 9 marca 1575 (Bochannen). Posiadali działy we wsiach Bożepole Wielkie, Bożepole Małe, Godętowo, Nawcz, Osiek, Dąbrówka Wielka, Paraszyno, Chmieleniec.

Bochen (Boch, Bochan, Bochenski, Bocheński, Bochiński, Bochinski, Bochow, Bochyński, Bogesken). Bochenowie przyjmowali też nazwiska od posiadanych wsi: Bożopolski, Chmieliński (Chmelenski, Chmelentz, Chmelentzke, Chmelentzki, Chmelenz, Chmelinski, Chmieleński, Chmielinski, Chmilentzki, być może Chelenz), Osiecki, Paraszyński (Paraski, Paraziński, Porazicki, Porażycki), niekiedy zachowując Bochen jako przydomek.

Bochenom-Chmielińskim herbarze Żernickiego przypisywali herb Bochen II, jednak w obliczu ujawnionej przez Przemysława Pragerta pieczęci Jana Chmielińskiego, należy przyjąć, że właściwszym herbem tej gałęzi rodu jest herb Bochen I (odmienny).

Gałęzie tej rodziny przyjmowały też inne herby. Lansdorf-Bocheńscy przyjęli herb Rawicz. Niewykluczone też, że kaszubscy Bocheńscy przyjęli herb pruskich Bocheńskich – Bocheński I.

• Przemysław Pragert: Herbarz rodzin kaszubskich. T. 1. Gdańsk: BiT, 2001, s. 41-42, 135. ISBN 978-83-919852-6-7.
• Przemysław Pragert: Herbarz szlachty kaszubskiej. T. 5. Gdańsk: Wydawnictwo BiT Beata Żmuda-Trzebiatowska, 2018, s. 248-249, 306. ISBN 978-83-950310-3-8.

• Herb Bochen z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla