| Taxidea taxus[1] | |||
| (Schreber, 1777) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Taxidea | ||
| Gatunek |
borsucznik amerykański | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Borsucznik amerykański[4], borsuk amerykański[5] (Taxidea taxus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych (Mustelidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Taxidea.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Takson po raz pierwszy opisany przez J. C. D. Schrebera w 1777 roku pod nazwą Ursus taxus[6]. Jako miejsce typowe autor wskazał Labrador i Zatokę Hudsona[6], ograniczone do Carman w Manitobie przez C. A. Longa[7]. Jedyny przedstawiciel rodzaju Taxidea[8] utworzonego przez Waterhouse'a w 1838 roku[9].
Ursus meles labradorius Gmelin, 1788 (= Ursus taxus Schreber, 1777)
Podgatunki
[edytuj | edytuj kod]Wyróżniono pięć podgatunków T. taxus[2][10] na podstawie różnic w wielkości czaszki i koloru owłosienia[2]:
- T. taxus taxus – Wielkie Równiny od Stanów Zjednoczonych do Kanady
- T. taxus jeffersonii – zachodnie Stany Zjednoczone, południowa Kolumbia Brytyjska
- T. taxus jacksoni – północno-środkowe Stany Zjednoczone, południowe Ontario w Kanadzie
- T. taxus berlandieri – południowa część Stanów Zjednoczonych
- T. taxus marylandica – podgatunek wymarły, szczątki znalezione w Cumberland Cave, w stanie Maryland w osadach plejstoceńskich[2]
Nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]W polskiej literaturze zoologicznej gatunek Taxidea taxus był oznaczany nazwą „borsuk amerykański”[5]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi nadano nazwę „borsucznik amerykański” (rodzaj „borsucznik”), rezerwując nazwę „borsuk” dla rodzaju Meles[4].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Zamieszkuje prerie, półpustynie i góry od południowo-zachodniej Kanady po środkowy Meksyk. Długość jego ciała wynosi 600-730 mm, ogona do 105-135 mm, tylnych stóp 95-128 mm[2]. Masa ciała 4-12 kg[11]. Sierść szara lub rudawoszara, na pyszczku charakterystyczne wzory: białe i ciemne, podłużne, nieregularne pręgi bięgnące od jednego do drugiego ucha, przez środek głowy biegnie biały pasek od nosa po łopatkę.
Poza okresem godowym żyje samotnie w norach, poluje wieczorem na małe gryzonie i bezkręgowce, czasem zjada też korzonki i owoce. Ciąża trwa 8 miesięcy, od 1 do 7 młodych. Nadal licznie występuje.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Taxidea taxus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Charles A. Long. Taxidea taxus. „Mammalian Species”. 26, s. 1-4, 1973. (ang.).
- ↑ Taxidea taxus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 162. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 29, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ a b J. C. D. Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. T. 3. Erlangen: Wolfgang Walther, 1778, s. ryc. 142, s. 520. (niem.).
- ↑ C. A. Long. Taxonomic revision of the North American badger, Taxidea taxus. „Journal of Mammalogy”. 59 (4), s. 725-729, 1972. DOI: 10.2307/1379211. (ang.).
- ↑ Taxidea, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-08-11] (ang.).
- ↑ G. R. Waterhouse. On the Skull and Dentition of the American Badger (Meles Labradoria). „Proceedings of the Zoological Society of London”, s. 154, 1838. (ang.).
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Taxidea taxus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 11 sierpnia 2011]
- ↑ Nancy Shefferly: Taxidea taxus. Animal Diversity Web. [dostęp 2011-08-11].
