Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła

cerkiew parafialna
Zdjęcie cerkwi sprzed 1914
Państwo	Polska
Miejscowość	Augustów
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Wezwanie	Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Historia Data zakończenia budowy 1884 Data poświęcenia 7 października 1884 Data zamknięcia 1924 Data zniszczenia 1926
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • liczba wiernych • cegła 800 osób Wieża kościelna • liczba wież 1 Kopuła • liczba kopuł 2 Dzwonnica • typ dzwonnicy wbudowana
Położenie na mapie Augustowa Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Położenie na mapie Polski Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Położenie na mapie województwa podlaskiego Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Położenie na mapie powiatu augustowskiego Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
53°50′37,5″N 22°58′44,5″E/53,843750 22,979028
Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła – niezachowana cerkiew prawosławna w Augustowie.

Do czasu wybudowania cerkwi Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Augustowie istniała tylko niewielka drewniana cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Bożej. Decyzję o budowie nowej świątyni podjął w 1878 gubernator suwalski Siergiej Gołowin na wniosek 24 prawosławnych obywateli Augustowa. Rok później miasto wyznaczyło teren pod budowę na środku ogrodu spacerowego (obecnie park na Rynku Zygmunta Augusta). Prace planistyczne zakończono w lutym 1881, a 9 czerwca 1881 arcybiskup chełmsko-warszawski Leoncjusz (Lebiedinski) poświęcił kamień węgielny. Cerkiew otwarto 7 października 1884.

Budowę cerkwi sfinansowano z państwowego funduszu cerkiewno-budowlanego. Prace wykonywali majstrowie z Górnego Śląska. Świątynia mogła pomieścić 800 osób. Cerkiew miała jedną kopułę oraz czteropiętrową dzwonnicę z pięcioma dzwonami. Do cerkwi przeniesiono ikonę Kazańskiej Matki Bożej. Mieszkańcy Augustowa ofiarowali też ikonę św. Aleksandra Newskiego, którą umieszczono w nowym kiocie. W 1887 w cerkwi umieszczono też ikonę Cerkiewnej Matki Bożej, zwanej Jordańską. W 1894 przy świątyni powołano bractwo cerkiewno-parafialne, które prowadziło działalność charytatywno-społeczną.

Ostatnie nabożeństwo w cerkwi Świętych Piotra i Pawła było odsłużone, za pozwoleniem władz, w dni Wielkanocne 1924 r.^[1] W 1926 cerkiew została rozebrana. Obecnie w miejscu cerkwi znajduje się pomnik Zygmunta Augusta. W 2017 rozpoczęto przy ul. Mazurskiej w Augustowie budowę nowej cerkwi, która architektoniczne ma nawiązywać do cerkwi Świętych Apostołów Piotra i Pawła^[2].

• Jarosław Szlaszyński, Andrzej Makowski: Augustów. Monografia historyczna. Augustów: Urząd Miejski w Augustowie, 2007, s. 187. ISBN 978-83-925620-0-9.
• Grzegorz Sosna, Antonina Troc-Sosna: Zapomniane dziedzictwo. Nie istniejące już cerkwie w dorzeczu Biebrzy i Narwi. [dostęp 2010-11-13].