Cmentarz Oliwski

Cmentarz Oliwski

nr rej. 919 z 10.01.1985
Państwo	Polska
Miejscowość	Gdańsk
Adres	Oliwa, ul. Opacka 8
Typ cmentarza	komunalny
Stan cmentarza	otwarty
Powierzchnia cmentarza	4,99 ha[1]
Data otwarcia	1832 (1835 i 1920)
Zarządca	ZDiZ w Gdańsku
Mapa cmentarza
Położenie na mapie Polski Cmentarz Oliwski
Położenie na mapie województwa pomorskiego Cmentarz Oliwski
Położenie na mapie Gdańska Cmentarz Oliwski
54°24′49,43″N 18°33′31,16″E/54,413731 18,558656
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Cmentarz Oliwski w Gdańsku – zabytkowy^[2] cmentarz komunalny w gdańskiej dzielnicy Oliwa, istniejący od 1832. Położony jest przy ul. Opackiej 8. Zajmuje powierzchnię 5 ha.

Jest to trzeci pod względem wielkości cmentarz na terenie miasta, po Łostowickim i Srebrzysko.

Obecny cmentarz powstał z połączenia wcześniejszych czterech odrębnych cmentarzy: katolickiego pierwszego (założonego w 1832, z wejściem od ul. Czyżewskiego), ewangelickiego pierwszego (założonego w 1835), katolickiego drugiego (założonego w 1920, po zapełnieniu cmentarza katolickiego pierwszego) i ewangelickiego drugiego (założonego w 1920, po zapełnieniu cmentarza ewangelickiego pierwszego)^[3].

W 1909 została zbudowana kaplica cmentarna^[4].

Do 1945 cmentarze katolickie i cmentarze ewangelickie funkcjonowały jako oddzielne nekropolie. W 1945 zostały przejęte przez Kościół katolicki. W 1947 zostały przejęte przez Zarząd Miasta, który utworzył jeden cmentarz komunalny.

Zabytek stanowią: cmentarz, kaplica, kostnica (z końca XIX wieku) i ogrodzenie z czterema bramami (prowadzącymi na istniejące dawniej cztery odrębne cmentarze)^[5].

Na cmentarzu zachowały się groby z XIX wieku i początku XX wieku oraz stary drzewostan.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Pochowani na cmentarzu Oliwskim w Gdańsku.

Na terenie cmentarza pochowani zostali m.in.:

• Regina Bielska (1926–2018) – piosenkarka
• Jan Borowski (1890-1966) – architekt, konserwator zabytków
• ks. Magnus Bruski (1886-1945) – proboszcz oliwski w latach 1926-1935
• Romuald Bukowski (1928-1992) – plastyk, poseł na Sejm PRL
• Stanisław Chlebowski (1890-1969) – artysta malarz
• Bogdan Ciundziewicki (1934-2023) – polski elektronik, rekordzista Polski w pływaniu klasycznym, działacz sportowy oraz sędzia olimpijski w tej dyscyplinie^[6]
• Bronisław Czerwiński (1907-1957) – matematyk, rektor Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie
• Bolesław Drewek (1903-1972) – wioślarz, brązowy medalista olimpijski
• Bogusław Drewniak (1927-2017) – profesor historyk
• Roman Grubba (1909-1939) – kolejarz, zamordowany 1 września 1939 w Szymankowie
• Barbara Iglikowska (1908?-1995) – śpiewaczka, pedagog
• Fritz Jaenicke (1885-1945)^[7][8] – gdański dziennikarz, felietonista, twórca postaci „rentiera Poguttke”
• Zofia Janukowicz-Pobłocka (1928-2019) – śpiewaczka
• Zdzisław Kałędkiewicz (1913–2005) – artysta malarz
• Jan Kilarski (1882-1951) – pedagog, krajoznawca, zasłużony dla ratowania gdańskich zabytków w 1945 r.
• Maciej Kilarski (1922-2003) – syn Jana, konserwator zabytków, historyk sztuki, muzealnik
• Kazimierz Kopecki (1904-1984) – inżynier elektryk, rektor Politechniki Gdańskiej, poseł na Sejm PRL
• Zbigniew Kosycarz (1925-1995) – fotoreporter
• Maciej Kosycarz (1964-2020) – fotoreporter
• Bogusław Kreja (1931-2002) – profesor językoznawca
• Leszek Lackorzyński (1941-2019) – prokurator, senator
• Leon Lendzion (1918-2005) – inżynier, poseł na Sejm PRL
• Franciszek Mamuszka (1905-1995)^[9] – krajoznawca, muzealnik, autor licznych książek i przewodników,
• Zygmunt Moczyński (1886-1960) – działacz polski w Wolnym Mieście Gdańsku,
• Roch Morcinek (1903-1968) – historyk, archiwista, oficer^[10]
• Zygmunt Odrowąż-Zawadzki (1911-2008) – generał brygady Wojska Polskiego
• Marian Osiński (1883-1974) – profesor architekt
• Mirosława Pawlak (1946-2017) – skrzypaczka, profesor Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
• Antoni Pikarski (1837-1922) – powstaniec styczniowy^[11]
• Danuta Rolke-Poczman (1935-2022) – architekt, działaczka społeczna, prezes Stowarzyszenia „Stara Oliwa”^[12][13][14]
• Brunon Rolke (1897-1971) – pułkownik piechoty, komendant Okręgu Wołyń Armii Krajowej
• Florian Skulski (1936-2019) – śpiewak (baryton), solista Opery Bałtyckiej
• Jerzy Stankiewicz (1923-1994) – historyk architektury, profesor Politechniki Gdańskiej
• Alojzy Szablewski (1925-2017) – działacz opozycji w okresie PRL, poseł na Sejm
• Malwina Szczepkowska (1909-1977) – pisarka, teatrolog
• Jerzy Szymański (1927-2015) – polski śpiewak operowy (bas) i pedagog^[15]
• Kazimierz Ślączka (1885-1971) – oficer, inżynier^[16]
• Jacek Taraszkiewicz (1959-2022) – polski historyk, specjalista historii oświaty i wychowania okresu staropolskiego^[17][18]
• Kacper Tekieli (1984-2023) – polski wspinacz, instruktor PZA
• Wacław Tomaszewski (1884-1969) – profesor architekt
• Andrzej Trzaska (1935-2019) – artysta malarz, rysownik i ceramik, ojciec muzyka Mikołaja Trzaski^[19]
• Elżbieta Wolicka-Wolszleger (1937-2013) – profesor filozof, historyk sztuki
• Brunon Zwarra (1919-2018) – działacz polonijny w międzywojennym Gdańsku, autor książek o historii Gdańska, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych

• Cmentarze w Gdańsku