Edward Fokczyński

Edward Fokczyński

Data i miejsce urodzenia	3 lipca 1896 Pabianice
Data i miejsce śmierci	26 lipca 1944 Sachsenhausen
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Edward Fokczyński (ur. 3 lipca 1896 w Pabianicach, zm. 26 lipca 1944 w Sachsenhausen^[1]) – polski mechanik, współuczestnik rozwiązania niemieckiego szyfru Enigma i konstruktor urządzeń szyfrujących^[2].

Wraz z Leonardem Danielewiczem, Ludomirem Danielewiczem oraz Antonim Palluthem był współzałożycielem warszawskiej spółki Wytwórnia Radiotechniczna AVA^[3]. Początkowo siedzibą spółki był jego warsztat radiotechniczny w Warszawie przy ul. Nowy Świat 43.^[4]

Brał udział w tworzeniu na zlecenie Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego sobowtórów niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma”^[5]. Przed agresją III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 roku, został ewakuowany wraz z zespołem polskich kryptologów do Francji, gdzie kontynuował swoją pracę w ośrodku dekryptażu, w willi Chateau de Vignolles w Gretz-Armainvilliers pod Paryżem (francuski kryptonim PC Bruno). Od lipca 1942 ekipa polskich kryptologów pracowała w Chateau des Fouzes (francuski kryptonim „Cadix”)^[6].

Został aresztowany przez Niemców 13 marca 1943, w okolicy Perpignan, podczas próby przekroczenia granicy francusko-hiszpańskiej^[2] i osadzony wraz z Antonim Palluthem w obozie koncentracyjnym KL Sachsenhausen koło Oranienburga, gdzie obaj następnie zginęli^[7].

W filmie pt. Sekret Enigmy w reż. Romana Wionczka, w postać Edwarda Fokczyńskiego wcielił się Wojciech Duryasz^[8].

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2010)^[2]

• Władysław Kozaczuk: Enigma: how the German machine cipher was broken, and how it was read by the Allies in World War Two. Redakcja i tłumaczenie Christopher Kasparek. University Publications of America, 1984. ISBN 978-0-89093-547-7. (ang.).