Gruszeccy herbu Lubicz – staropolski ród wywodzący się z Małopolski, z dawnego województwa lubelskiego, którego nazwisko pochodzi od wsi Gruszka koło Lublina, którą wraz z innymi Władysław II Jagiełło nadał ok. 1411 w nagrodę zasług rycerskich protoplaście tej rodziny Maciejowi – chorążemu koronnemu[1][2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Byli właścicielami m.in. dóbr Wierciszów i Bychawka w województwie lubelskim. Jedna z linii rodu osiedliła się w Rosji w czasie pierwszej Dymitriady. Niektórzy członkowie rodu Gruszeckich nadal mieszkają na terenie Rosji[1].
- «...Pochodzący z tej rodziny Karp Gruszecki, syn Eustachego, przeniósł się w końcu XVI-go wieku do Rosyi, gdzie otrzymał różne włości. Syn jego Eliasz był wojewodą 1610 r. Córka jego wnuka, Siemiona Fedorowicza, Agafia Siemionówna, była 1680 r. żoną cara i wielkiego księcia moskiewskiego, Fedora Aleksiejewicza, z którym miała syna Eliasza, ur. 1681 r. (Herb. hr. Bobr.)…» (Adam Boniecki «Herbarz polski», t. VII)[3]
Najważniejsi przedstawiciele
[edytuj | edytuj kod]- Maciej Gruszecki – rycerz[4], koronny chorąży króla Władysława Jagiełły.
- Samuel Gruszecki – sekretarz króla Zygmunta III, poseł w Hiszpanii[5].
- Antoni Gruszecki (ur. 18 maja 1712, zm. 1791) – skarbnik zatorsko-oświęcimski[6].
- Antoni Gruszecki (ur. 1734 – zm. 1798) – profesor Akademii Krakowskiej, malarz króla Stanisława Augusta Poniatowskiego[7].
- Kasper Gruszecki (ur. 1780 – zm. 1836) – sędzia apelacyjny Królestwa Kongersowego.
- Jan Gruszecki – komornik graniczny Lubelski w 1788 roku[2].
- Władysław Gruszecki (ur. 1812 – zm. 1876) – członek Rady Stanu Królestwa Polskiego, członek Rady Głównej Opiekuńczej zakładów dobroczynnych, radca Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego[1].
Genealogia rodu
[edytuj | edytuj kod]| Genealogia rodu od Macieja |
|---|
IMaciej — mąż rycerski, Chorąży wielki koronny w 1411, protoplastą rodu, któremu w krwawych zasługach dobra w. Gruszka Duża i małe wieczną darowizną Król puścił, od których, to imię urosło, jego zaś chorążym koronnym i uczynił[1][2]. Źoną jego — Malicka. IIJędrzej (Andrzej) — syn Macieja (jednak, tu jest możliwe przepuszczenie, ponieważ wątpliwe czy możliwie, żeby ojciec żył za czasów Jagiełła, a syn za Stefana, bo więcej czasu wyszłoby niżeli półtorasta lat[2]). Mężnie sobie poczynając we wszystkich za Zygmunta i Stefana Królów okazjach, poległ od brata stryjecznego Kantymirowego. Źoną – Hańska. IIIPiotr — syn Jędrzeja. Z ośmiu synów jego, sześciu w różnych kampaniach poległo. Źoną — Anna Orchowska. W 1453 r. występował Piotr Gruszecki z Gruszki, który zapewne sprzedał część wsi Dziersławowi z Malic. IVBronisław Samuel Szumilist nazwany — syn Piotra. Osiedlił w Rosji. Porucznikował u Zborowskiego, a potem wojski Czernihówski. Łowczy Czernihówski[8]. Na Podolu w Hołoskowcach wymurował zamek[2][9]. W 1633 r. był jednym ze współwłaścicieli wsi Gruszki. W 1660 r. zanotowano we wsi dwór należący do Gruszeckich. Stanisław Jan — syn Piotra. Podsędek, a potem sędzia ziemski Podolski[10]. Stolnik Latyczowski, deputat na Trybunał Koronny 1694. Bracia MaciejaPierwsze brat, nazwany Baran, od którego poszli: IWojciech — syn Barana. Źoną — Komorowska. IIStanislaw — syn Wojciecha. Pierwszą żoną — Dubaniewska (matka pierwsziego syna). Zaś drugą — Postrumińska. Jan — syn Wojciecha. Piotr — syn Wojciecha. Jędrzej — syn Wojciecha. IIITomasz — syn Stanislawa. Rycerz. Poległ pod Haliczem od tatarów. Mikołaj — syn Stanislawa. Rycerz. Jan — syn Stanislawa. Rycerz. Drugi brat (żoną — Joannę Rudnicką), od którego poszli: IJan Konstantyn. Wojciech. Źoną — Molińską. Piotr. Pierwszą żoną — Anna Jaroszewska. Zaś drugą — Borzechowską (matka Remigana). Zginął na Pokuciu. IITobiasz — syn Wojciecha. Jan — syn Piotra. Mąż wojenny. Źoną — Zofią Pełczanką. Michał — syn Piotra. Krzysztof — syn Piotra. Wacław — syn Piotra. Katarzyna — córka Piotra. Poślubiła Krzewskiego. Remigian — syn Piotra. Pierwszą żoną — Wojakowska (matka Antoniego). Zaś drugą — Piłczańska (matka Józefa). Marcin — syn Piotra. Pierwszą córka poślubiła Józefa Chmieleckiego. Drugą, Apollonie, poślubiła Szymona Rudnickiego. IIIJakub — syn Jana. Antoni — syn Remigana. Właściciel wsi Żółkiewka w województwie lubelskim, w latach 1738–1755[11]. Józef — syn Remigana. Źoną — Anna Garmuchowska. Sędzia grodzki, i podsędek ziemski Podolski. Urzędnik gospodarczy w Królewszczyznach ruskich[12] (znajdujących się w posesji Jana Klemensa Branickiego; wypisy z jego listów do Branickiego w sprawach gospodarczych, 1749-1752 (Teka 336, s.2-7)[13]). IVAntoni(1734—1798) — syn Antonija[14]. Profesor Akademii Krakowskiej, malarz. Tomasz — syn Józefa. Źoną — Angela Łochowską (stolnikówna Rzeczycką). Cześnik Podolski. Michał — syn Józefa. Kazimierz – syn Józefa. W zakonie (Są jego Kazania w druku. 1mo. Jedynak w honorze sprawiedliwość. Kazanie na wotywie Trybunalskiej in fol. 1730. Calissii. 2do. Trybunał z kredytem, Kazanie na wotywie Trybunalskiej 1730. in fol. Calissii. 3tio. Zasługa honoru, honor, Kazanie na koronacji Marii Panny w Podkamieniu 1727. in fol. Leopoli)[2]. Katarzyna — córka Józefa. Poślubiła Zbykalskiego — podstolem mielnicki. Helena Elżbieta — córka Józefa. Poślubiła Archibalda Glowerowa. Konstancja — córka Józefa. Poślubiła Franciszka Boguszowa (podczaszi Halicki). Aleksandra — córka Józefa. Poślubiła Zbykalskiego (miecznik Płocki). Teresa — córka Józefa. W klasztorze Kamienieckim pod regułą S. Dominika. |
Genealogia rodu w Gruszkach
[edytuj | edytuj kod]| Genealogia rodu w Gruszkach (od drugiej połowy XVIII stulecia) |
|---|
IIgnacy Gruszecki. Z Gruszki. Źoną — Ludwika Daszkiewicz. IIKasper Gruszecki. Ur. 1780 — zm. 1836. Z Gruszki. Sędzia apelacyjny Królestwa Polskiego[15]. Źoną (ślub: około 1810): Franciszka Chociszewska, (ur. ok. 1780). Ad ślubu 3 syna. Władysław Gruszecki. Ur. 1790[16]. Z Gruszki. Źoną (ślub: około 1820): Cezaryna Jaczewska z Jaczewa h. Leliwa, (ur. ok. 1800). Ad ślubu 2 dzieci. IIIWładysław Gruszecki (1812 — 1876) — syn Kaspera[17]. Z Gruszki. Członek Rady Stanu Królestwa Polskiego[1]. Pierwszą żoną — Ludwika Lewicka. Ad ślubu 2 syna. Zaś drugą — Aleksandra Pruszak z Żalna h. Leliwa, (ur. ok. 1810). Konstanty Gruszecki — syn Kaspera. Członek senatu, sekretarz kancelarii Rady Stanu w latach 1860–1868[18]. Julia Gruszecka (ur. 30 lipca 1830, Kijów) — córka Władysława[19]. Mąż (ślub: dnia 10 października 1848): Hrabia Sobiesław August Dominik hr. Mieroszewski h. Ślepowron (1820 – 1890). Potomstwo z tego związku: córka – Cezaryna Teresa Mieroszewska. Była właścicielką dóbr Poręba Wielka w powiecie Wadowice. IVAleksander Gruszecki (ca 1850) — syn Władysława[20]. Z Gruszki. Źoną — Maria Rohland h. Pogoń (ca 1850). Córka — Cezaryna Teresa Maria hr. Mieroszewska h. Ślepowron (1855 — 1922). VAmelia Ludwika Gruszecka (1879, Żabia Wola — 8.12.1942, Leśna Podlaska) — córka Aleksandera[21]. Mąż (ślub: około 1900): Franciszek Wężyk z Wielkiej Rudy h. Wąż. Ad ślubu 3 córki: Maria Gabriela (1904—1990); Michalina Maria (1906—1989); Krystyna (1913—1990). |
Gruszeccy w literaturze
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Jan Gruszecki (podsędek, a potem sędzia ziemski podolski) został opisany przez Henryka Sienkiewicza: Pan Wołodyjowski. Cytat: "...Jakoż po niejakim czasie trzej nieszczęśni wysłannicy ukazali się na zamku. Byli to: sędzia podolski Gruszecki, stolnik Rzewuski i chorąży czernihowski pan Myśliszewski...".
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Gruszecki h. Lubicz. [w:] Polski Słownik Biograficzno-Genealogiczny [on-line]. Serwis genealogiczny polishgenealogy.blogspot.com, 17 października 2009. [dostęp 2011-04-15].
- ↑ a b c d e f Gruszecki herbu Lubicz. W: Kasper Niesiecki: Herbarz Polski. T. 4. Lipsk: J.N. Bobrowicz, 1839-1845, s. 301-302. [dostęp 2011-04-15].
- ↑ Gruszeccy. W: Adam Boniecki: Herbarz polski. T. 7: Grabowscy - Hulkiewiczowie. Warszawa: 1904.
- ↑ Kasper Niesiecki: Gruszecki herbu Lubicz (t. 4 s. 301-302). [w:] Herbarz Polski [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne, 2010. [dostęp 2011-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-16)].
- ↑ Zygmunt III Waza: Инструкция Благородному Самуилу Грушецкому, Секретарю Его Королевского Величества, Посланнику при Светлейшем Короле Государства Испанского и обеих Индий, данная в Варшаве, В 10-й день апреля месяца, 1612 г.. [w:] Dokumenty z XVII wieku [on-line]. Projektu «Хронос», 1612. [dostęp 2011-04-15]. (ros.).
- ↑ Ryszard Jurzak: Antoni Gruszecki. [w:] Rodzina Gruszecki herbu Lubicz [on-line]. Polski servis genealogiczny. [dostęp 2014-07-23].
- ↑ Antoni Gruszecki (1734–1798). [w:] Biografie [on-line]. Connaisseur Kraków. [dostęp 2014-07-23].
- ↑ T. Święcicki 1858, t.I, s.83
- ↑ w konstytucjach 1633. fol. 55
- ↑ Constit. 1661. fol. 26.
- ↑ Bohdan Kiełbasa: Krótka historia Żółkiewki.. [w:] Żółkiewka. Oficjalna Strona Gminy [on-line]. 2011. [dostęp 2011-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-14)].
- ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2007-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-15)].
- ↑ Administratorzy i dzierżawcy w dobrach Jana Branickiego / Gruszecki Józef. [w:] Genealogia Stankiewicze z przyjciółmi [on-line]. 12 września 2008. [dostęp 2011-04-15].
- ↑ Г/Грушецкий Антон Антонович (1734-1793). [w:] РЕЕСТР ХУДОЖНИКОВ (XVIII-XXI вв.) [on-line]. Профессиональный союз художников России. [dostęp 2011-04-15].
- ↑ M.J. Minakowski: Kasper Gruszecki z Gruszki h.Lubicz. [w:] sejm-wielki.pl [on-line]. Stowarzyszenie Potomków Sejmu Wielkiego. [dostęp 2011-04-15].
- ↑ M.J. Minakowski: Władysław Gruszecki z Gruszki h.Lubicz. [w:] sejm-wielki.pl [on-line]. Stowarzyszenie Potomków Sejmu Wielkiego. [dostęp 2011-04-15].
- ↑ M.J. Minakowski: Władysław Gruszecki z Gruszki h.Lubicz. [w:] sejm-wielki.pl [on-line]. Stowarzyszenie Potomków Sejmu Wielkiego. [dostęp 2011-04-15].
- ↑ III Rada Stanu Królestwa Polskiego z lat 1861-1867 - Inwentarz zespołu PL, 1 186- Opracowała prof. dr hab. Franciszka Ramotowska – na str. Archiwum Głównego Akt Dawnych (stan na 27.01.2013)
- ↑ M.J. Minakowski: Julia Gruszecka z Gruszki h.Lubicz. [w:] sejm-wielki.pl [on-line]. Stowarzyszenie Potomków Sejmu Wielkiego. [dostęp 2011-04-15].
- ↑ M.J. Minakowski: Aleksander Gruszecki z Gruszki h.Lubicz. [w:] sejm-wielki.pl [on-line]. Stowarzyszenie Potomków Sejmu Wielkiego. [dostęp 2011-04-15].
- ↑ M.J. Minakowski: Amelia Gruszecka z Gruszki h.Lubicz. [w:] sejm-wielki.pl [on-line]. Stowarzyszenie Potomków Sejmu Wielkiego. [dostęp 2011-04-15].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- A.A. Kosiński, Przewodnik heraldyczny, T. II 158-161.
- Kasper Niesiecki, Herbarz Polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845 (Gruszecki herbu Lubicz (t. 4 s. 301-302)).
Literatura
[edytuj | edytuj kod]- Gruszecki herbu Lubicz. W: Kasper Niesiecki: Herbarz Polski. T. 4. Lipsk: J.N. Bobrowicz, 1839-1845, s. 301-302. [dostęp 2011-04-15].
- Gruszeccy v. Grusieccy h. Lubicz z Gruszki. W: Adam Boniecki: Herbarz polski. T. VII: Grabowscy - Hulkiewiczowie. Warszawa: skł. gł. Gebethner i Wolff, 1904, s. 142–145.
- Gruszecki (Grušeckas) herbu Ślepowron i Lubicz. W: Jan Ciechanowicz: Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. III: E-K. Rzeszów: FOSZE, 2001, s. 95–98. ISBN 83-87602-86-8.
- Gruszeccy. W: Demetriusz Dowgiałło: Herbarz Orszański. Witebsk: Губернская Типо-Литографія, 1900, s. 44.
- Gruszecki, herbu Lubicz. W: Hipolit Stupnicki: Herbarz polski i imionospis zasłużonych w Polsce ludzi wszystkich stanów i czasów: ułożony porządkiem alfabetycznym na podstawie Herbarza Niesieckiego i manuskryptów. T. I. Lwów: drukiem Kornela Pillera, 1855, s. 202.
