Maciej Gruszecki
 Lubicz | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Miejsce śmierci | |
| Żona |
Malicka |
| Dzieci |
Jędrzej |
Maciej Gruszecki – rycerz, chorąży koronny[1][2][3] polskiego króla Władysława Jagiełły[4]. W nagrodę za zasługi wojenne rycerz Maciej otrzymał od króla Jagiełły w 1411 r. miejscowość w województwie lubelskim – wieś Gruszka (wraz z innymi), od której przybrał nazwisko – "Gruszecki"[5][4][6]. Protoplasta rodu Gruszeckich herbu Lubicz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Nadanie urzędu
[edytuj | edytuj kod]Na początku bitwy pod Grunwaldem chorążym koronnym był rycerz Marcin z Wrocimowic herbu Półkozic. Marcin, jako chorąży krakowski, podczas bitwy grunwaldzkiej w 1410 r. niósł naczelną chorągiew wojsk polskich z białym orłem. W czasie bitwy chorągiew Królestwa Polskiego upadła na ziemię:
- «Dzieje Polskie. Rok 1410. Bitwa Grunwaldzka»: Władysław Jagiełło w niebezpieczeństwie. Cytat: «...Ponieważ także Krzyżacy zabiegali z uporem o zwycięstwo, wielka chorągiew króla polskiego Władysława z białym orłem w herbie, którą niósł chorąży krakowski, rycerz Marcin z Wrocimowic herbu Półkozic, pod naporem wrogów upada na ziemię..».
Wydarzenie to miało miejsce po odwrocie chorągwi litewskich, w czasie zaciętej walki polsko-krzyżackiej. Z powodu upadku chorągwi Królestwa Polskiego Krzyżacy mieli nadzieję na szybkie zwycięstwo, jednak dzięki natychmiastowej reakcji doświadczonych rycerzy, którzy byli w pobliżu flagi, flaga została natychmiast ponownie wzniesiona w górę:
- «...Ale walczący pod nią najbardziej zaprawieni w bojach rycerze i weterani podnieśli ją natychmiast i umieścili na swoim miejscu, nie dopuszczając do jej zniszczenia. Nie dałoby się jej podnieść, gdyby się nią nie zajął znakomity oddział najdzielniejszy rycerzy i gdyby jej byli nie obronili własnymi ciałami i orężem. Rycerze zaś polscy, pragnąc zetrzeć haniebną zniewagę, w najzawziętszy sposób atakują wrogów i rozbijają ich kompletnie, kładąc pokotem wszystkie te siły, które się z nimi starły.…»
Od tej pory rycerz Maciej stał się chorążym koronnym. W nagrodę za zasługi oddane w bitwie, król Jagiełło, nadał ok. 1411 r., wsi Gruszka (Gruszcze), Małe i Duże, koło Lublina. Od nazwy tej miejscowości Maciej przyjął następnie nazwisko: «Maciej mąż rycerski, któremu w krwawych zasługach dobra Gruszcze i małe i wielkie wieczną darowizną Król puścił, od których, to imię urosło, jego zaś chorążym koronnym uczynił…»[5].
Gruszeccy również byli właścicielami m.in. dóbr Wierciszów i Bychawka w województwie lubelskim[4].
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]- Syn Jędrzej (rzekomo) – miał być uczestnikiem wojen w czasach królów Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy, co jest niemożliwe ze względu na zbyt duży odstęp czasowy[5].
- Potomkowie Jędrzeja:
- syn Piotr – miał ośmiu synów, z czego sześciu poległo w czasie różnych kampanii wojennych
- wnuk Bronisław Samuel Szumilist – porucznik u Zborowskiego, a potem wojski czernihowski, łowczy czernihowski. Na Podolu, w Hołoskowcach wzniósł zamek.
- wnuk, Stanisław Jan – podsędek, a potem sędzia ziemski Podolski; stolnik Latyczowski, deputat na Trybunał Koronny 1694.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Gruszecki herbu Lubicz. W: Kasper Niesiecki: Herbarz polski. T. 4. Lipsk: Wyd. Jana Nepomucena Bobrowicza, 1839, s. 301. [dostęp 2020-03-10]. Cytat: «Maciej mąż rycerski, któremu w krwawych zasługach dobra Gruszcze i małe i wielkie wieczną darowizną Król puścił, od których, to imię urosło, jego zaś chorążym koronnym uczynił... za czasów Jagiełła».
- ↑ a b Maliczkowski-Malinowski. W: Kasper Niesiecki: Herbarz Polski. T. VI. Cz. Malicki herbu Junosza. Lipsk: Wyd. Jana Nepomucena Bobrowicza, 1841, s. 327. [dostęp 2020-03-10]. Cytat: «N. Była za Maciejem Gruszeckim chorążym koronnym».
- ↑ Zbigniew Pałetko: Marcin z Wrocimowic. Kopiec Marcina - odc. 06. 24ikp.pl (Internetowy Kurier Proszowicki), 8 sierpnia 2017. [dostęp 2020-03-12].
- ↑ a b c Gruszecki. [w:] Materiały do Polskiego Słownika Biograficzno-Genealogicznego [on-line]. 17 października 2009. [dostęp 2011-01-07].
- ↑ a b c Gruszecki herbu Lubicz. W: Kasper Niesiecki: Herbarz polski. T. 4. Lipsk: Wyd. Jana Nepomucena Bobrowicza, 1839, s. 301-302.
- ↑ Gruszecki herbu Lubicz. W: Kasper Niesiecki: Herbarz polski i imionospis zaslużonych w Polsce ludzi wszystkich stanów i czasów. T. I. Lwów: Wyd. Koruella Biffera, 1855. [dostęp 2020-03-10]. Cytat: «Maciej mąż rycerski, któremu w krwawych Zasługach dobra Gruszcze były nadane, od których to imię urosło.».
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Gruszecki herbu Lubicz // Kasper Niesiecki. Herbarz Polski. T. 4: E—J. — Lipsk, 1839. S. 301—302.
- Władysław Jagiełło w niebezpieczeństwie//Jan Długosz. Dzieje Polskie. Rok 1410. Bitwa Grunwaldzka
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Polski Słownik Biograficzno-Genealogiczny/Gruszecki. polishgenealogy.blogspot.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-13)].
