 Harald Pięknowłosy symbolicznie przejmuje z rąk ojca władzę, miniatura z Flateyjarbók, XVI wiek[1] | |
| król Norwegii | |
| Okres | |
|---|---|
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia |
ok. 855 |
| Data śmierci |
ok. 933 |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Małżeństwo |
Asa Haakonsdatter
Gyda Eiriksdotter |
| Dzieci |
23[3], w tym: Olaf Geirstadaalf (dziadek Olafa I) |
Harald I Pięknowłosy (norw. Harald I Hårfagre, 855–933) – król Norwegii z dynastii Ynglingów.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Halfdana Czarnego. Objął władzę w domenie ojca około 870 roku[4], jako jeden z lokalnych władców norweskich, zaś po walkach z przywódcami plemiennymi, i wygraniu decydującej bitwy w Hafrsfjördzie (umieszczana przy roku 872 przez średniowiecznych historyków, obecnie uważana za od 10 do 20 lat późniejszą[5]) zjednoczył większość kraju[6]. Po kolei zmusił do uległości wszystkich drobnych władców norweskich. Podzielił Norwegię na okręgi i ustanowił w każdym z nich swego namiestnika (jarla), jednocześnie przeprowadzając wiele reform administracyjnych: powierzył jarlom pieczę nad lokalnym wymiarem sprawiedliwości, czy opracował system regulujący liczbę ludzi dostarczanych do drużyny królewskiej[4]. Mimo tego, jego władza poza zachodnią częścią kraju pozostawała prawdopodobnie nominalna[5].
Aby zabezpieczyć się od wygnańców i emigrantów, którzy urządzali napady na brzegi norweskie, wyruszył za nimi na morze i zajął Szetlandy i Orkady. Wielu wygnańców pociągnęło wtedy dalej, na Wyspy Owcze (Faroer) i do Islandii (874). Miał kilkanaście żon i wiele dzieci, którym nadał obszerne lenna. Złożył władzę w 930 roku, abdykując na rzecz swego syna Eryka.
Pochowano go na sposób pogański w Hauge, gdzie w 1872 roku, w tysięczną rocznicę zjednoczenia Norwegii, wystawiono mu pomnik.
W kulturze
[edytuj | edytuj kod]Gry wideo
[edytuj | edytuj kod]- Seria Crusader Kings - jednym z grywalnych władców jest Haraldr 'Tanglehair' Yngling, przedstawiony jako wódz Vestfold[7].
- Assassin's Creed Valhalla - Harald jest tu jedną z powracających postaci[8].
- Mount and Blade: Warband - w dodatku Viking Conquest wprowadzono postać Haralda jako przywódcy frakcji Northvegr[9].
Norweska tożsamość narodowa
[edytuj | edytuj kod]Jako kluczowa część mitu zjednoczenia ojczyzny, Harald I jest ważną postacią w norweskiej historiografii oraz tożsamości narodowej, zwłaszcza od czasu odzyskania niepodległości od Szwecji w 1905 roku[10].
Seriale
[edytuj | edytuj kod]W serialu Wikingowie w rolę Haralda wcielił się fiński aktor Peter Franzén[11].
Genealogia
[edytuj | edytuj kod]| 4. Gudrød Myśliwy | ||||||
| 2. Halfdan Czarny | ||||||
| 5. Åsa Haraldsdotter | ||||||
| 1. Harald I Pięknowłosy[2] | ||||||
| 6. Sigurd Hjort z Ringerike | ||||||
| 3. Ragnhilda Sigurdsdotter | ||||||
| 7. nn | ||||||
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Praca zbiorowa: Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Cesarstwo Niemieckie - Arabowie na półwyspie pirenejskim. T. 17. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 120. ISBN 978-83-7425-697-1.
- ↑ a b Norway Kings [online], fmg.ac [dostęp 2020-06-23] [zarchiwizowane z adresu 2007-01-10].
- ↑ a b http://krolewskie-sny.pl/skandynawia6.pdf
- ↑ a b Philip Parker, Furia ludzi Północy. Dzieje świata wikingów, ISBN 978-83-8188-253-8 (pol.).
- ↑ a b Harald I, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-06-29] (ang.).
- ↑ Praca zbiorowa pod redakcją naukową Macieja Salamona, 2005, Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza, Oficyna Wydawnicza FOGRA, ss. 163, ISBN 83-85719-85-7.
- ↑ Interesting characters – CK3 Wiki [online], ck3.paradoxwikis.com [dostęp 2023-06-29].
- ↑ Harald Fairhair [online], Assassin's Creed Wiki [dostęp 2023-06-29] (ang.).
- ↑ Konungr Harald Halfdanarson [online], Mount & Blade Wiki [dostęp 2023-06-29] (ang.).
- ↑ Torgrim Sneve Guttormsen, Branding local heritage and popularising a remote past [online], AP: Online Journal in Public Archaeology, 1 (2014).
- ↑ King Harald Finehair - Vikings Cast | HISTORY Channel [online], The HISTORY Channel [dostęp 2023-06-29] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Witold Chrzanowski: Król Wikingów Harald Pięknowłosy (850-933). Kraków: Avalon, 2017.
