Jan Lemański (pisarz)

Jan Lemański

Data i miejsce urodzenia	7 lipca 1866 Głażewo
Data i miejsce śmierci	11 listopada 1933 Warszawa
Zawód, zajęcie	pisarz
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach

Jan Lemański (ur. 7 lipca 1866 w Głażewie pod Płockiem, zm. 11 listopada 1933 w Warszawie) – polski poeta, satyryk i bajkopisarz okresu Młodej Polski.

Kształcił się w gimnazjum w Płocku, a potem na Wydziale Prawa Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Od roku 1894 publikował drobne utwory w pismach warszawskich. W latach 1901–1907 wchodził w skład redakcji pisma Chimera, w którym często publikował swoją twórczość. Był mężem poetki Marii Komornickiej^[1].

W okresie międzywojennym pracował jako urzędnik w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, pod koniec życia jako cenzor filmowy^[1]. Wtedy wycofał się z życia literackiego i zaprzestał działalności.

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 62-1-27)^[2].

We wspomnieniach współczesnych Lemański został zapamiętany jako infantylny dziwak^[1]. Irena Lorentowicz pisała o nim: „Wielki przyjaciel dzieci, dziwak i czarodziej, samotnik i milczek”^[1].

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)^[3]
• Złoty Krzyż Zasługi (pośmiertnie, 16 marca 1934)^[4]

• Bajki (1902)
• Proza ironiczna. Bajki, bajeczki, przypowiastki dla dziatek, sielanki (1904)
• Colloqvia albo Rozmowy (1905)
• Ofiara królewny. Powieść fantastyczna (1906)
• Nowenna, czyli Dziewięćdziesiąt dziewięć dytyrambów o szczęściu (1906)
• Prawo własności (1909)
• Baśń o prawdzie. Nowy zbiór piosnek, bajek, poematów, baśni satyrycznych, melodyi i pieśni (1910)
• Noc i dzień (1910)
• Czyn. Poezye, satyry, piosenki (1911)
• Jasełka (1911)
• Kamień filozoficzny. Nowele, satyry, groteski^[5] (1911)
• Zwierzyniec (1912)
• Bajki o zwierzętach (1916)
• Lis na łowach. Lisy na dworze królewskim (1919)
• W kraju słońca^[6] (1919)
• Złota rybka (1919)
• Tao^[7] (1921)
• Księga Rodzaju^[8] (1921), poemat satyryczny
• Prawo mężczyzny^[9] (1922)
• Toast. Bajki powojenne (1923)

Był redaktorem książki Satyra polska (1914) w 2 tomach.

W jego twórczości widać motywy satyry obyczajowej. Stworzył nowy typ bajki z wyraźnymi elementami drwiny. Satyryczną twórczość Lemańskiego można uważać za prekursorską w stosunku do „Zielonego Balonika”.

Dokonał przekładu Murzyna z załogi Narcyza^[10] (1923) i Uśmiechu szczęścia (wyd. w tomie Między lądem a morzem, 1924) Josepha Conrada, Fletnika z Hamelnu^[11] Roberta Browninga (1924), baśni Odmieńczyk^[12] Ryszarda Dehmela (1925).

W twórczości Lemańskiego niektórzy publicyści dopatrzyli się obsesyjnej niechęci do kobiet^[1].

• Kopie cyfrowe dzieł w KPBC [1]
• Utwory Jana Lemańskiego w serwisie Wolne Lektury
• Jan Lemański – dzieła i rękopisy w bibliotece Polona