Osiedle Prudnika | |
![]() Ulica księdza Aleksandra Skowrońskiego | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Miasto | |
Wysokość |
275 m n.p.m. |
Strefa numeracyjna |
77 |
Kod pocztowy |
48-200 |
Tablice rejestracyjne |
OPR |
Plan Jasionowego Wzgórza![]() | |
Położenie na mapie Prudnika ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa opolskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego ![]() | |
Położenie na mapie gminy Prudnik ![]() | |
![]() |
Jasionowe Wzgórze (według PRNG Osiedle Jesionkowa, nazwy oboczne: Jesionka, Osiedle Jesionowe Wzgórze, nazwa dodatkowa: Jesionowe Wzgórze[1], potocznie Sójcze Wzgórze[2]) – część miasta Prudnik[1], osiedle mieszkaniowe na wschodnim skraju miasta.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]W maju 1986 Rada Narodowa Miasta i Gminy w Prudniku uchwaliła nazwę osiedla: Jasionowe Wzgórze, która obowiązuje do czasów współczesnych[3]. Nazwa odnosi się do sąsiedniej wsi Jasiona. Jest ona używana przez wydawnictwa turystyczne i krajoznawcze[2].

Państwowy rejestr nazw geograficznych wymienia część miasta pod niestandaryzowaną nazwą Osiedle Jesionkowa[1]. Pochodzi ona z jednego z planów z lat 70. XX wieku, w którym zawarto informację, że budowany wówczas kompleks domów jednorodzinnych na północ od ul. Jesionkowej posiadał nazwę osiedle Jesionkowa. Nazwa ta jednak nie jest używana przez mieszkańców miasta i instytucje samorządowe[2]. PRNG wymienia także nazwy oboczne: Jesionka, Osiedle Jesionowe Wzgórze i nazwę dodatkową: Jesionowe Wzgórze[1]. Przymiotnik Jesionowe jest uproszczeniem od nazwy ulicy Jesionkowej[2].
Mieszkańcy Prudnika popularnie nazywają osiedle Sójcze Wzgórze. Nazwa ta pochodzi od emitowanego w latach 80. XX wieku w Telewizji Polskiej czeskiego serialu obyczajowego Pewien dom na Sójczym Wzgórzu (cz. Dnes v jednom domě) w reżyserii Františka Filipa, opowiadającego o perypetiach mieszkańców bloku na nowym osiedlu Sojčí vrch w Pradze. Serial ten był emitowany podczas budowy osiedla[2].
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Osiedle położone jest na wschód od centrum Prudnika, między ul. Jesionkową prowadzącą do Jasiony i ul. Aleksandra Skowrońskiego prowadzącej do Dytmarowa. Na północ od Jasionowego Wzgórza znajduje się Kolonia Karola Miarki, a na południe Górka. Wschodnia część osiedla znajduje się tuż przy granicy administracyjnej gminy Prudnik z gminą Lubrza[4]. Na zachód od osiedla przepływa rzeka Prudnik. Znajduje się na wyniosłości terenu, którego kulminacyjny punkt wznosi się na wysokość 275 m n.p.m.[3]
Jest to największe osiedle mieszkaniowe w powiecie prudnickim[3]. Na północ od Jasionowego Wzgórza znajduje się Kolonia Karola Miarki, na południe – Górka. Osiedle nie jest odrębną jednostką administracyjną, nie posiada własnego kodu pocztowego i nie ma ściśle określonych granic[2]. Według Spółdzielni Mieszkaniowej w Prudniku, w skład Jasionowego Wzgórza wchodzą ulice[5]:
Historia
[edytuj | edytuj kod]
W XVI wieku na skarpie przy ul. Wiejskiej znajdował się cmentarz żydowski. Do XIX wieku na obszarze współczesnego osiedla rozciągały się pola uprawne i łąki. Według mapy z 1884, przy współczesnej ul. Jesionkowej znajdowało się gospodarstwo ze zbiornikiem wodnym. Na jego terenie znajdował się wiatrak. W późniejszych latach przy drodze zbudowano kilka budynków. Niemieccy planiści projektowali w tym miejscu osiedle, na które miało się składać pięć południkowych ulic, łączących ul. Podgórną z Jesionkową. Wzdłuż nich miały się znaleźć szeregowe budynki z ogrodami na tyłach, zbliżone wyglądem do tych z ul. Grunwaldzkiej. Przy dzisiejszej ul. Podgórnej 3 znajdowała się willa Metznerów z założeniem parkowym[3].
W czasach PRL-u Polacy powrócili do niemieckich planów budowy osiedla. W pierwotnym założeniu osiedle miało być dzielnicą noszącą nazwę „Wschód”. Na jej terenie miało mieszkać około 7 tysięcy osób, a jego powierzchnia miała wynosić 55 ha[2]. Według dokumentacji, przygotowywanej jeszcze w 1978, w dzielnicy miały się znaleźć pięcokondygnacyjne budynki mieszkalne oraz usługowe i towarzyszące. Miała tu powstać 24-izbowa szkoła podstawowa dla 960 dzieci i młodzieży, dwa 4-oddziałowe przedszkola po 120 miejsc w każdym, 75-osobowy żłobek, przychodnia rejonowa, apteki, świetlica, biblioteka, urząd pocztowo-telekomunikacyjny, lokale handlowe, rzemieślnicze i gastronomiczne. Zaplonowano powstanie 300 garaży i 700 miejsc parkingowych. Miał tu powstać „ogród osiedlowy” (park) o powierzchni 6,8 ha pomiędzy ul. Wiejską i Lwowską[3].

W latach 70. XX wieku zbudowano osiedle około stu domów jednorodzinnych przylegające do ul. Jesionkowej, natomiast do budowy Jasionowego Wzgórza przystąpiono w latach 80. XX wieku. Początkowe plany zostały zrealizowane jedynie częściowo. W pełnym zakresie zbudowano bloki mieszkalne. Wzniesiono dwa obiekty oświatowe – przedszkole i żłobek, przekształcone na szkołę podstawową i przedszkole ze żłobkiem. W różnych częściach osiedla powstały pawilony handlowe i kioski. Teren, na którym planowano powstanie parku z kompleksem boisk, został ostatecznie zaadaptowany na nowe działki budowlane, gdzie powstały kolejne domy jednorodzinne[3].
Dzięki budowie osiedla Jasionowe Wzgórze, liczba mieszkańców Prudnika wzrosła do 25 tysięcy. W latach 80. XX wieku przedstawiono plan budowy drugiej części osiedla na północ od ul. Skowrońskiego, w której bloki mieszkalne miały mieć bardziej urozmaiconą kubaturę i wysokość. Zaplanowano też więcej terenów zielonych z okrągłym skwerem. Zamiary te nie zostały zrealizowane[3].

Po 1989 na Jasionowym Wzgórzu zmieniono nazwy niektórych ulic: Małgorzaty Fornalskiej na Filipa Roboty, Jana Mrochenia na Karola Koziołka, 1 Maja na Wileńską, Proletariatu na Lwowską[6]. We wrześniu 1989 przy ul. Skowrońskiego rozpoczęto budowę kościoła Miłosierdzia Bożego. Prace budowlane zostały wstrzymane na lata 1990–1994. Parafia Miłosierdzia Bożego została erygowana w 1999. Budowę kościoła zakończono w 2006[7]. Ostatni blok mieszkalny na Jasionowym Wzgórzu oddano do użytku w 1992[2]. W latach 1999–2009 na Jasionowym Wzgórzu wzniesiono nową Komendę Powiatowej Policji[8]. W 2018 przy ul. Podgórnej otwarto Kompleks Sportowy „Sójka”, którego nazwa nawiązuję do potocznego określenia osiedla[9]. Na obszarze Jasionowego Wzgórza powstały również: plac zabaw, parking i zespół boisk[3].
Podczas powodzi we wrześniu 2024 Jasionowe Wzgórze zostało pozbawione prądu przez zalanie stacji Głównego Punktu Zasilania przy alei Miłej. Samo osiedle nie zostało zalane[10].
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]
Na Jasionowym Wzgórzu znajdują się m.in. placówki handlowe sieci: Biedronka, Delikatesy Centrum, Pepco, Rossmann, Żabka.
W 2013 przy ul. Skowrońskiego zbudowany został pasaż handlowo-usługowy „Czerwona Torebka”[11] o powierzchni ok. 700 m²[12]. W 2024 rozpoczęto budowę galerii handlowej w rejonie skrzyżowania ulic Podgórnej i Sybiraków[13], w sąsiedztwie pasażu „Czerwona Torebka”[14].
-
Pawilon handlowy
-
Pawilon handlowy
Oświata
[edytuj | edytuj kod]Przy ul. Podgórnej 9 znajduje się siedziba Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 1. W skład zespołu wchodzi Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 im. Bohaterów Westerplatte (ul. Podgórna 9) oraz Publiczne Przedszkole nr 6 (ul. Podgórna 9a)[15].
Przy ul. Podgórnej 5 znajdowała się siedziba Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Prudniku. W jego skład wchodziło technikum, liceum, szkoła branżowa i szkoła policealna. W 2022 Rada Powiatu Prudnickiego podjęła decyzję o przeniesieniu szkół wchodzących w skład CKZiU do budynków przy ul. Prężyńskiej 3-5-7 oraz Kościuszki 55[16].
-
Przedszkole Nr 6
-
Szkoła Podstawowa nr 1
-
Dawny budynek CKZiU
Religia
[edytuj | edytuj kod]
W północnej części Jasionowego Wzgórza, przy ul. Skowrońskiego 35 znajduje się katolicki kościół Miłosierdzia Bożego, który jest siedzibą parafii Miłosierdzia Bożego (dekanat Prudnik). Pod parafię podlega Jasionowe Wzgórze, Kolonia Karola Miarki, Górka i parę ulic na zachód od osiedla[17]. W 2011 naprzeciwko kościoła Miłosierdzia Bożego wzniesiono drugi w mieście pomnik Jana Pawła II[18].
Na gruntach na południowo-wschodnich obrzeżach Jasionowego Wzgórza wyznaczono obszar pod budowę nowego cmentarza komunalnego o powierzchni 5 ha[19][20].
Sport
[edytuj | edytuj kod]
Na terenie Jasionowego Wzgórza znajduje się kryta pływalnia, hala sportowa, kort tenisowy i wielofunkcyjne boiska sportowe wchodzące w skład Kompleksu Sportowego „Sójka” przy ul. Podgórnej 7[21]. Są one własnością Agencji Sportu i Promocji w Prudniku[22].
-
Hala sportowa
-
Boisko sportowe
-
Kort tenisowy
-
Bieżnia treningowa
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Przez Jasionowe Wzgórze prowadzi szlak turystyczny[23]:
Ścieżka spacerowa „Od Jana Pawła II do Stefana Wyszyńskiego” (5,3 km): kościół Miłosierdzia Bożego na Jasionowym Wzgórzu – Czyżykowa Góra – sanktuarium św. Józefa w Prudniku-Lesie
Służby mundurowe
[edytuj | edytuj kod]
Przy ul. Skowrońskiego 39 znajduje się Komenda Powiatowa Policji w Prudniku[24].
Mieszkańcy osiedla
[edytuj | edytuj kod]- Zygmunt Kowalski (1926–2023) – żołnierz, działacz społeczny
- Jacek Majchrowicz (1960–2022) – koszykarz, medalista mistrzostw Polski
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2025, identyfikator PRNG: 46412
- ↑ a b c d e f g h Andrzej Dereń, Historia nie tak odległa: skąd się wzięło „Sójcze Wzgórze”?, „Tygodnik Prudnicki”, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 9 października 2013, s. 24–25, ISSN 1231-904X .
- ↑ a b c d e f g h Andrzej Dereń , Osiedle Jasionowe Wzgórze: Nowy Prudnik z „wielkiej płyty” [online], Teraz Prudnik!, 28 lutego 2019 [dostęp 2023-12-12] (pol.).
- ↑ Andrzej Dereń , W Tygodniku: Na wschodzie dalej się nie da [online], 20 grudnia 2019 [dostęp 2020-02-03] (pol.).
- ↑ Spółdzielnia Mieszkaniowa w Prudniku [online], www.smprudnik.opole.pl [dostęp 2019-02-06] .
- ↑ Na etapie dyskusji, „Głos Włókniarza”, 5 (654), Opole: Opolskie Wydawnictwo Prasowe, 1 marca 1990, s. 11 .
- ↑ Historia kościoła [online], prudnik.org [zarchiwizowane z adresu 2016-11-04] (pol.).
- ↑ Jan Poniatyszyn , Nowa Komenda Powiatowa Policji w Prudniku [online], Radio Opole, 15 maja 2009 [dostęp 2023-12-12] (pol.).
- ↑ Maciej Dobrzański , Nowy basen: pokąpiemy się w „Sójce”. Wkrótce otwarcie [online], Prudnik24, 22 września 2018 [dostęp 2023-12-12] (pol.).
- ↑ Andrzej Dereń , Alarm ewakuacyjny odwołany. Prąd znów jest w mieszkaniach [online], Teraz Prudnik!, 16 września 2024 [dostęp 2024-09-16] (pol.).
- ↑ Co będzie z Czerwoną Torebką, „Tygodnik Prudnicki”, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 10 grudnia 2014, s. 6, ISSN 1231-904X .
- ↑ Stanisław Stadnicki , Nowy pasaż handlowy w Prudniku [online], prudnicka.pl [dostęp 2024-05-22] .
- ↑ Andrzej Dereń , Handlowy Prudnik, „Tygodnik Prudnicki”, 21 (1735), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 22 maja 2024, s. 2, ISSN 1231-904X .
- ↑ Maciej Dobrzański , W Prudniku powstaje galeria handlowa [online], Prudnik24, 26 lutego 2024 [dostęp 2024-05-22] (pol.).
- ↑ ZSP nr 1 w Prudniku [online], sp1prudnik.wodip.opole.pl [dostęp 2023-12-12] .
- ↑ Andrzej Dereń , CKZiU wychodzi z budynku na Podgórnej [online], Teraz Prudnik!, 26 sierpnia 2022 [dostęp 2023-12-12] (pol.).
- ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-12-12] (pol.).
- ↑ Grzegorz Weigt , Tygodnik Prudnicki – Pomniki papieskie: 2 x Prudnik [online], tygodnikprudnicki.pl, 1 czerwca 2011 [dostęp 2023-12-12] .
- ↑ Jan Poniatyszyn , Prudnik: przeciąga się budowa nowego cmentarza komunalnego [online], Radio Opole, 30 października 2023 [dostęp 2023-12-12] (pol.).
- ↑ Maciej Dobrzański , Kiedy nowy cmentarz? [online], Prudnik24, 5 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-12] (pol.).
- ↑ Tomasz Wróblewski , Nowy basen i hala sportowa w Prudniku. Kompleks sportowy Sójka w Prudniku został otwarty [online], Nowa Trybuna Opolska, 1 października 2018 [dostęp 2020-02-03] (pol.).
- ↑ Andrzej Dereń , „Sójka” już otwarta [online], 30 września 2018 [dostęp 2020-02-03] (pol.).
- ↑ Szlaki turystyczne [online], prudnik.pl [dostęp 2023-12-12] (pol.).
- ↑ Komenda Powiatowa Policji w Prudniku [online], KPP Prudnik [dostęp 2023-12-12] (pol.).