Jefim Litwinowski

Jefim Władimirowicz Litwinowski; j. ros. Ефим Владимирович Литвиновский (ur. 1921, zm. 1993) – radziecki żołnierz i partyzant pochodzenia żydowskiego, uczestnik powstania i masowej ucieczki więźniów z obozu zagłady w Sobiborze^[1].

Urodził się 25 maja 1921 roku w ukraińskim mieście Smiła. W tym samym roku jego rodzina przeprowadziła się do Samary, gdzie przeżyli dwie fale głodu w latach 20. i 30. XX wieku. Mając 14 lat został sierotą. Po ukończeniu siedmiu klas szkoły podstawowej rozpoczął naukę w zawodzie fryzjera. W 1939 został powołany do Armii Czerwonej. Po agresji III Rzeszy na ZSRR w 1941 został skierowany na front i dostał się do niewoli niemieckiej^[2]. Osadzono go w obozie pracy SS w Mińsku, a we wrześniu 1943 jako Żyd został deportowany do obozu zagłady w Sobiborze na terenie okupowanej Polski^[1]. Był członkiem grupy czerwonoarmistów skupionej wokół Aleksandra Pieczerskiego, który był współorganizatorem powstania i masowej ucieczki więźniów Sobiboru^[2]. Po ucieczce z obozu ukrywał się w lesie, a następnie działał w oddziałach partyzanckich wchłoniętych później przez regularną armię radziecką^[1].

W 1944 został ranny w ramię i skierowany do szpitala w Kujbyszewie. W mieście tym mieszkał i pracował do końca życia. Miał żonę i córkę^[1].

25 maja 2019 roku w Samrze na domu w którym mieszkał, została odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona jego osobie^[3]. Od 2020 jest również patronem ulicy w części wiejskiej osady Łopatino (obwód samarski)^[4].