 kapral podchorąży
| |
| Data i miejsce urodzenia |
2 stycznia 1922 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
21 sierpnia 1944 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Jerzy Wacław[1] Dybczak, ps. Dąb (ur. 2 stycznia 1922, zm. 18[2] lub 21[1][3] sierpnia 1944) – polski harcerz, kapral podchorąży, dowódca drużyny w plutonie Grup Szturmowych, poległy w powstaniu warszawskim.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Franciszka Dybczaka, kapitana Wojska Polskiego, byłego legionisty, szefa kancelarii Dowództwa Okręgu Korpusu I Warszawa, internowanego w Rumunii, więźnia oflagów, i nauczycielki Marii Zofii z Olszańskich[1]; brat Bogusława, Kazimierza[3] i Teresy (zam. Zielińskiej).
W 1938 roku ukończył Gimnazjum im. Króla Władysława IV w Warszawie i rozpoczął naukę w Korpusie Kadetów nr 2 w Rawiczu, którą przerwał wybuch II wojny światowej. Ewakuowany wraz z rodzicami do Lwowa, wziął udział wraz z bratem Bogusławem w obronie Lwowa; po kapitulacji miasta powrócił do Warszawy[3].
Podczas okupacji kontynuował naukę w ramach tajnych kompletów Liceum im. Władysława IV (matura najprawdopodobniej w czerwcu 1942). Po maturze uczył się w Prywatnej Szkole Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego (tzw. Szkoła dr. Jana Zaorskiego), która pod przykrywką szkoły średniej kształciła studentów pierwszych lat studiów medycznych.
Harcerz 17 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej przed 1939 i w okresie okupacji, był sekcyjnym CP-300 (młodsza 17 WDH w konspiracji), a następnie w latach 1942–1944 drużynowy drużyny praskich Bojowych Szkół BS-PR-300. W 1942 odbył kilkumiesięczne szkolenie wojskowe „Wiarus” i uczestniczył w tzw. II turnusie (klasa B) Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty „Agricola” (według relacji m.in. Zbigniewa Klimasa to właśnie w mieszkaniu rodziny Dybczaków przy ul. Targowej 44 m. 25 odbyła się 24 grudnia 1942 roku nominacja całej klasy B na kaprali podchorążych). Po przejściu do kadry instruktorskiej Jerzy Dybczak sam szkolił podchorążych Agricoli i przeprowadzał egzaminy. Był zastępcą dowódcy i dowódca drużyny Grup Szturmowych GS-PR-100 – jednej z trzech drużyn w plutonie GS „Jurand”, który tuż przed wybuchem Powstania włączono do nowo powstającej trzeciej kompanii Batalionu „Zośka”[2].
Pracował jako zaopatrzeniowiec i sprzedawca na Bazarze Różyckiego w budce zakupionej przez matkę. Według kilku relacji budka ta wykorzystywana była jako konspiracyjny punkt kontaktowy[2][1].
Zakwaterowany przed wybuchem powstania warszawskiego w mieszkaniu kolegi na ul. Długiej, otrzymał przydział do walczącego na Starym Mieście batalionu „Dzik”. Poległ w rejonie ul. Rybaki: podczas obrony Szkoły Powszechnej nr 3 przy ul. Rybaki 32, lub na placówce „Pekin-Madryt” (Dom Polonii Zagranicznej, ul. Rybaki 14/16)[1][3], albo też podczas natarcia na boisku „Polonii”[2]. Pochowany wraz z bratem Bogusławem Dybczakiem ps. Georg, który również zginął w powstaniu z powodu odniesionych ran, w Ogrodzie Krasińskich, a po ekshumacji – na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[3] (kwatera A25 - 16 - 24)[4].
Odznaczony Krzyżem Walecznych[1] i pośmiertnie Krzyżem z Mieczami Orderu Krzyża Niepodległości w 2019[5]. Jedna z sanitariuszek zadedykowała mu wiersz Podchorążemu „Dębowi”[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Jerzy Dybczak. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2018-08-04].
- ↑ a b c d e Grzegorz Nowik: Straż nad Wisłą. Warszawa: Wydawnictwo Rytm, 2002. ISBN 83-88794-55-8.
- ↑ a b c d e Katarzyna E. Zegadło: Polegli, a wciąż obecni. Nasz Dziennik, 2012-08-03. [dostęp 2019-06-12].
- ↑ Serwis mapowy m.st. Warszawy [online], Miasto stołeczne Warszawa [dostęp 2023-08-04] (pol.).
- ↑ Zasłużeni dla niepodległości RP otrzymali odznaczenia. www.prezydent.pl, 2019-07-12. [dostęp 2019-09-04].
