King’s College Chapel

King’s College Chapel
	Kaplica akademicka
	; Widok ze wschodu
Państwo	Wielka Brytania
Kraj	Anglia
Miejscowość	Cambridge
Wyznanie	anglikańskie
Kościół	Anglii
Historia
Data rozpoczęcia budowy	25 lipca 1446
Data zakończenia budowy	1515
Dane świątyni
Styl	gotycki
Architekt	Reginad Ely; Simon Clerk; John Wastell
Świątynia; • materiał bud.; • długość; • szerokość	; • wapień magnezowy, piaskowiec; 88 m; 13,6 m
Liczba naw	1
	Położenie na mapie Cambridge King’s College Chapel
	Położenie na mapie Wielkiej Brytanii King’s College Chapel
	Położenie na mapie Anglii King’s College Chapel
	Położenie na mapie Cambridgeshire King’s College Chapel
	52°12′17″N 0°06′59″E/52,204722 0,116389
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

King’s College Chapel – gotycka świątynia, najstarszy budynek wchodzący w skład kompleksu King’s College Uniwersytetu w Cambridge.

Historia

Budowę kaplicy rozpoczęto pięć lat po założeniu King’s College przez króla Henryka VI Lancastera. Kamień węgielny wmurowano 25 lipca 1446, w uroczystość św. Jakuba. Budowę wstrzymano po aresztowaniu monarchy w 1461 roku podczas Wojny Dwóch Róż. Prace wznowiono w 1483 roku za sprawą króla Ryszarda III Yorka, lecz budowę ponownie wstrzymano po dwóch latach z powodu jego śmierci w bitwie pod Bosworth. W 1506 do miasta przybył Henryk VII Tudor, który uczestniczył w nabożeństwie wigilijnym odprawionym w świątyni prowizorycznie przykrytej drewnianym dachem. Monarcha ten przepisał w testamencie pieniądze na budowę, co umożliwiło dokończenie kaplicy. W 1512 ukończono wznoszenie dachu, a w 1515 – budowę sklepień^[1].

Początkowo budową kierował Reginald Ely(inne języki), a po jego śmierci w 1471 – Simon Clerk, który prawdopodobnie odpowiada wzniesienie wachlarzowego sklepienia zamiast gwiaździstego. Za sam wygląd sklepienia odpowiada ostatni mistrz pracujący przy budowie – John Wastell(inne języki)^[1].

Podczas angielskiej wojny domowej podczas niesprzyjającej pogody w budynku wygłaszane apele dla wojsk Olivera Cromwella. Podczas II wojny światowej świątynia nie została uszkodzona^[1], lecz dla bezpieczeństwa wymontowano większość witraży, które ukryto w piwnicach w pobliżu St Catharine’s College, a po zakończeniu wojny poddano pięcioletniej konserwacji^[2].

Architektura i wyposażenie

Świątynia późnogotycka, długa na 88 metrów, szeroka na 13,6 metra, o wysokości 24,4 metra. Przykryta największym w Europie, dwunastoprzęsłowym sklepieniem wachlarzowym^[3]^[4]. Pierwsze partie budynku wzniesiono z białego wapienia magnezowego, a późniejsze – z piaskowca wydobytego w Northamptonshire^[2]. Budynek doświetla 26 okien, większość z nich wypełnionych jest XVI-wiecznymi, renesansowymi witrażami^[5], autorstwa m.in. Barnarda Flowera i Galyona Hone’a, pozostałe z nich wykonano w 1879 roku w zakładzie Clayton and Bell^[6]. Nad ołtarzem we wschodniej części świątyni wisi obraz Petera Paula Rubensa Pokłon Trzech Króli, podarowany uczelni przez Alfreda Ernesta Allnatta w 1961 roku^[2]. Na ścianie prezbiterium widnieje amatorski wizerunek jeźdźca na koniu, wykonany przez żołnierzy Olivera Cromwella^[7].

Organy

Organy w kaplicy znajdowały się już w latach 40. XV wieku, rozebrano je w roku 1564. Nowy instrument wykonał w 1605 lub 1606 warsztat Thomasa Dallama. W 1617 zostały one wyremontowane, a w 1631 przeniesiono je ze wschodniej części budynku nad lektorium. Kolejny remont miał miejsce w 1635 roku. W 1641 instrument rozebrano w celu ochrony przed zniszczeniem podczas buntów okrągłogłowych. W 1660 Lancelor Pease i stolarz John Adams wznieśli nowe organy z użyciem elementów starszego instrumentu, w latach 1673-1674 dodano drugi manuał. Kolejne powstały w latach 1686-1687 warsztacie Renatusa Harrisa, który etapami rozbudowywał je do roku 1710. Po renowacjach z lat 1803-1805 i 1809-1810 organy składały się z 25 głosów, 3 manuałów i pedału. Instrument został przebudowany w latach 1888-1889 przez firmę William Hill & Son i rozbudowany do 55 głosów, inaugurował go 8 lutego 1889 sir George Clement Martin, organista katedry św. Pawła w Londynie. Po niewielkiej rozbudowie z 1917 składał się z 56 głosów i 3172 piszczałek. W 1934 organy wyremontował warsztat Harrison & Harrison, następne rozbudowy miały miejsce w 1968 i 1992. W 2016 ten sam warsztat dokonał największej od lat 60. renowacji instrumentu, kosztującej 1,42 miliona funtów^[4].

Chór

Przy świątyni działa chór King's College, założony latach 50. XV wieku. Został rozwiązany w 1550 na mocy edyktu protestanckiego króla Edwarda VI i reaktywowany po kilku latach za panowania katolickiej królowej Marii. W 1646 władze Republiki Angielskiej zakazały rekrutowania nowych chórzystów, co skutkowało zaprzestaniem działalności w 1652. W 1660 chór reaktywowano, a po 6 latach osiągnął on pełną liczbę 16 członków. W 1878 wzniesiono nową szkołę chóralną przy West Road^[8]. Od 1928 roku telewizja BBC niemal corocznie transmituje w Wigilię Bożego Narodzenia świąteczny koncert chóru^[9].