| danie główne, dodatek | |
 Kluski śląskie najczęściej występują jako dodatek do mięs i sosów, mogą jednak stanowić także samodzielne danie | |
| Inne nazwy |
Kluski białe (biołe), guminowe, gumione, kartofelmelklezy, gumiklyjzy |
|---|---|
| Rodzaj |
kluski |
| Kuchnia | |
| Miejsce powstania |
Polska - Śląsk |
| Składniki | |
|
ziemniaki, mąka ziemniaczana | |
| Uwagi | |
| |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dane liczbowe na podstawie: Medycyna praktyczna[1] Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kluski śląskie (kluski białe, biołe, guminowe, gumione, kartofelmelklezy, gumiklyjzy)[3] – rodzaj klusek ziemniaczanych przygotowanych z gotowanych[3] ziemniaków i mąki ziemniaczanej, formowane w mocno spłaszczone kulki z wgłębieniem, gotowane w osolonym wrzątku.
Kluski śląskie wpisane są na Listę produktów tradycyjnych województwa opolskiego oraz osobno śląskiego[3][4]. Są popularną potrawą na Dolnym[5] i Górnym Śląsku.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]
Kluski śląskie przygotowuje się z ugotowanych ziemniaków połączonych w stosunku objętościowym 4:1[6][7] lub 3:1 z mąką ziemniaczaną z dodatkiem soli (do smaku). Opcjonalnie dodaje się także surowe jajka[3][8]. Najczęściej gotowe kluski mają około 4–5 cm szerokości i 2,5 cm wysokości[3][4]. W zależności od użytego gatunku ziemniaków i koloru żółtka jajka, przyjmują barwę białokremową, lekko żółtą a nawet koloru żółtka[3][4]. Wgłębienie w klusce oprócz funkcji dekoracyjnej spełnia rolę miejsca, w którym zatrzymuje się podany z potrawą sos. „Dziurka” pomaga także równomiernie ugotować kluski.
Jeszcze gorące, ugotowane ziemniaki przeciska się przez praskę lub mieli w maszynce po czym łączy z pozostałymi składnikami[8]. Z wyrobionego ciasta formuje się wałek, który następnie kraja się na kawałki, którym następnie nadaje się pożądane kształty[8]. Charakterystyczną „dziurkę” robi się palcem[3]. Uformowane w ten sposób kluski gotuje się w osolonej wodzie.
-
Ziemniaki i mąka przygotowane do ugniatania ciasta -
Przygotowywanie ziemniaków przed ugnieceniem ciasta -
Formowanie klusek (z pominięciem etapu formowania wałka) -
Formowanie klusek (jak obok)
Sposób podawania
[edytuj | edytuj kod]Kluski śląskie podaje się zwłaszcza jako dodatek do pieczonych dań mięsnych z sosem (na Górnym Śląsku zwłaszcza z roladami) lub przyrządzanej na rozmaite sposoby kapusty[3]. Występują także jako danie podstawowe, okraszone stopioną słoniną. Kluski śląskie można podawać również na słodko z dodatkiem śmietany i cukru, bądź dżemu.
Na Górnym Śląsku, gdzie znane są kluski białe i czarne, podawane są one do obiadu na osobnych półmiskach.
Legenda o Bramie Kluskowej
[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Paulina Augustyn, Pierogi, naleśniki, kluski śląskie – czy chory na cukrzycę musi z nich rezygnować?, „Medycyna Praktyczna”, www.mp.pl, 2015 [dostęp 2016-05-21].
- ↑ Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Kluski śląskie (tzw. biołe kluski). [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. opolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
- ↑ a b c Kluski białe śląskie. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. śląskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
- ↑ Barbara Jakimowicz-Klein, Grzegorz Sobel: Kuchnia Wrocławia. Wrocław: Darbud, 2008, s. 99. ISBN 978-83-61379-00-3.
- ↑ Otylia Słomczyńska, Stanisława Sochacka: Nowa kuchnia śląska. Opole: Wydawnictwo Instytutu Śląskiego w Opolu, 1989, s. 209.
- ↑ „418. Kluski śląskie białe”. W: Elżbieta Łabońska: Śląska kucharka doskonała. Wyd. I, dodruk. Katowice: Videograf II Sp. z o.o., październik 2009, s. 221. ISBN 978-83-7183-667-1.
- ↑ a b c 1.6.1. Ciasta wyrabiane na stolnicy (hasło „kluski śląskie”). W: Małgorzata Konarzewska: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem: podręcznik do nauki zawodu kucharz w technikum i szkole policealnej. Wyd. 2011. T. 2. REA s.j., s. 41. ISBN 978-83-7141-980-5.
