Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
krwawnik szczecinkolistny |
Nazwa systematyczna | |
Achillea setacea Waldst. & Kit.[3] Descr. icon. pl. Hung. 1:68, t. 66. 1801[4] |
Krwawnik szczecinkolistny[5] (Achillea setacea Waldst. & Kit.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych.
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Występuje na niektórych obszarach Europy i Azji[6]. Na terenie Polski uznany za wymierający[7]. Osiąga w Polsce północną granicę zasięgu i występuje bardzo rzadko tylko na Dolnym Śląsku, w okolicach Sandomierza i w Małych Pieninach (rezerwat przyrody Biała Woda i Wysoki Wierch)[8].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Łodyga
- Wyprostowana, pojedyncza, do 80 cm wysokości. Ma 12-20 międzywęźli. Pod ziemią posiada rozłogi. Cała jest gęsto owłosiona[8].
- Liście
- Wszystkie (także dolne) bardzo wąskie, niemal równowąskie, o szerokości 0,5–1 cm. Są potrójnie pierzastosieczne. Łatki ostatniego rzędu włosowate, cienkie, o szerokości zaledwie 0,1-0,2 mm i bardzo gęsto skupione, niemal tworzące pęczki[9].
- Kwiaty
- Zebrane w koszyczki, te z kolei zebrane w baldach złożony. Okrywa koszyczka jasna, długości 3–4 mm i zazwyczaj posiadająca jasnożółto brunatna obwódkę (czasami jednak jej brak). Kwiaty języczkowe białe lub żółtawo białe, w liczbie 4–6 w jednym koszyczku. Ich płatki korony są o 1,3 dłuższe od długości okrywy[8].
- Owoc
- Niełupka do 1,5 mm długości[8].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do października, zapylana jest przez owady. Nasiona rozsiewane są przez wiatr (anemochoria, a prawdopodobnie także przez zjadające je zwierzęta (endozoochoria). Rośnie na dobrze nasłonecznionych i suchych miejscach[8]. Gatunek charakterystyczny dla muraw z rzędu Festucetalia valesiacae[10]. Liczba chromosomów 2n = 18[8].
Zagrożenia i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Gatunek umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w kategorii CR (krytycznie zagrożony)[11]. Znajduje się także na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski w kategorii E (wymierający — krytycznie zagrożony)[7]. W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię CR[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2017-03-12].
- ↑ The International Plant Name Index. [dostęp 2017-03-12].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].
- ↑ a b Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ a b c d e f Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone.. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- BioLib: 41238
- EoL: 2895801
- EUNIS: 155941
- Flora of China: 200023013
- Flora of North America: 200023013
- FloraWeb: 36
- GBIF: 3120066
- identyfikator iNaturalist: 480434
- IPNI: 174265-1
- ITIS: 780161
- NCBI: 282767
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): gcc-109561
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:174265-1
- identyfikator Tropicos: 2700017
- USDA PLANTS: ACSE10
- CoL: 97LD